Trái phiếu chiến tranh

Trái phiếu chiến tranh của Ukraine trả lợi suất 11%, còn cao hơn cả lợi suất trái phiếu chống lạm phát của chính phủ Mỹ là 7,12%.

Tuy nhiên, khác với trái phiếu Mỹ, nợ của Ukraine đi kèm với rủi ro đáng kể khi mà chiến sự với Nga vẫn đang diễn ra. Dù vậy, một số nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn sẵn sàng chấp nhận rủi ro và kiếm lời hai chữ số. Nhưng nói thì dễ hơn làm.  

Những nhà đầu tư này đang lùng sục các diễn đàn trên Reddit và dò hỏi trên các nền tảng giao dịch như Robinhood Markets, Fidelity Investments và cả Citigroup cách mua trái phiếu của Ukraine.

Hôm 1/3, Ukraine đã huy động được 8,1 tỷ hryvnia (tương đương 277 triệu USD) trong đợt phát hành trái phiếu chiến tranh cho các nhà đầu tư tổ chức. Đây là một trong những nỗ lực của Ukraine nhằm thu hút sự ủng hộ toàn cầu cho cuộc chiến chống Nga.

Bất chấp tình hình hỗn loạn, Ukraine đã trả khoảng 300 triệu USD tiền lãi trái phiếu cho các nhà đầu tư quốc tế đến hạn vào 1/3, tôn trọng cam kết tài chính.

Ông Kevin van Langen, sống tại Hy Lạp, đang tìm cách mua trái phiếu chiến tranh vì cho rằng đây là cơ hội đầu tư tốt trong ngắn hạn trong lúc tiết kiệm để mua nhà và cũng là cách để giúp đỡ Ukraine. Trái phiếu có mệnh giá 1000 hryvnia, tương đương khoảng 33 USD.

Ông van Langen chia sẻ với Bloomberg: "Dĩ nhiên là bạn chịu một số rủi ro, nhưng đây là cách tuyệt vời để giúp đỡ họ. Bạn có thể dùng tiền tiết kiệm của mình cho mục đích tốt". Ông cũng quyên góp 250 euro (khoảng 278 USD) thông qua Ngân hàng Quốc gia Ukraine.

Chính phủ Ukraine hiện đang xem xét nhiều cách thức để huy động ngoại tệ. Ông Yuriy Butsa, ủy viên chính phủ về quản lý nợ công cho biết, nước này đang thảo luận với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (World Bank) để được hỗ trợ khẩn cấp.

"Chúng tôi có cuộc trao đổi với nhà đầu tư ngày hôm qua và rất nhiều người đã thắc mắc cách quyên góp giúp đỡ Ukraine. Chúng tôi đang xem xét các phương án để thu hút không chỉ nội tệ mà còn cả USD, euro".

Bà Althea Spinozzi, chuyên gia chứng khoán thu nhập cố định tại Saxo Bank, nói rằng nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ còn hứng thú hơn nếu Ukraine "phát hành trái phiếu euro hoặc USD với lợi suất rất cao".

Theo bà thì không có gì ngạc nhiên khi Ukraine bán ra lượng trái phiếu tương đối nhỏ vào ngày 1/3, vì nhà đầu tư quốc tế thường không muốn sở hữu tiền tệ không được giao dịch rộng rãi như hryvnia. Bà đoán Ukraine sẽ cố gắng vay thêm tiền, phát hành trái phiếu bằng một loại tiền tệ hấp dẫn hơn.

"Thể hiện niềm tin" vào Ukraine

Cổ phiếu có thể được mua bằng một lần nhấp chuột thông qua các ứng dụng môi giới. Trái lại, nhà đầu tư nhỏ lẻ rất khó mua trái phiếu vì chúng thường được ngân hàng bán trực tiếp cho nhà đầu tư chuyên nghiệp, và thường yêu cầu khoản đầu tư tương đối lớn.

Song, trái phiếu chiến tranh đã được nhiều chính phủ sử dụng để tài trợ cho chi tiêu quân sự trong nhiều năm qua. Mỹ đã hỗ trợ tài chính cho các nỗ lực trong Chiến tranh Thế giới thứ nhất thông qua việc phát hành Trái phiếu Tự do. Anh trả một phần nợ Thế Chiến tranh Thế giới thứ nhất vào năm 2014 - 100 năm sau lần đầu tiên vay tiền.

Ông David K. Thomson, Giáo sư trợ lý về lịch sử tại Đại học Sacred Heart, nói rằng "mua trái phiếu là cách thể hiện niềm tin vào chính phủ và tin tưởng rằng chính phủ đó sẽ sống sót".

Ông Thomson nhận xét, tuy quyết định phát hành trái phiếu chiến tranh của chính phủ Ukraine không phải ý tưởng độc đáo, nhưng đây là cách thông minh để "quốc tế tích cực ủng hộ" lý tưởng chiến đấu của nước này.

Theo ông Damian Sassower, trưởng nhóm chuyên gia nợ thị trường mới nổi của Bloomberg Intelligence, nhiều khả năng Ukraine sẽ bán trái phiếu cho ngân hàng, rồi sau đó bán lại cho nhà đầu tư, để có thể huy động tiền theo cách nhanh nhất và dễ dàng nhất. Các tổ chức như World Bank và IMF có thể giúp Ukraine bán trái phiếu.

"Điều quan trọng là tốc độ, chúng ta cần đưa tiền cho những người cần nó một cách nhanh nhất". Ông Sassower nói. "Nếu có nhu cầu dành cho trái phiếu Ukraine ngay khi chúng vừa được bán ra thì Ukraine có thể phát hành liên tục. Tôi tin rằng sẽ có nhu cầu".

Nhưng ông cảnh báo do Ukraine đang giao chiến và tiền tệ nước này chịu rủi ro lớn nên việc chính phủ Kiev có thanh toán được nợ hay không là câu hỏi đáng cân nhắc.

Đối với ông Long Nguyen, nhà sáng lập một công ty bất động sản thương mại ở California, rủi ro không phải là điều quan trọng. Ông biết về trái phiếu chiến tranh của Ukraine thông qua Reddit và coi khoản đầu tư tiềm năng này là "nghĩa vụ yêu nước".

Tuy dự kiến trái phiếu chiến tranh là "cực kỳ rủi ro", ông sẵn sàng đầu tư 5.000 USD. Nhưng ông vẫn chưa tìm được cách để mua chúng.

Anh Will Chaney, sinh viên tốt nghiệp ở Kansas, hiện đang quyên góp cho Hội Chữ thập đỏ và cho biết sẽ quan tâm đến việc mua trái phiếu chiến tranh của Ukraine nếu chúng được cung cấp cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Anh sẵn sàng bỏ ra 100 USD và đang kêu gọi bạn bè quyên góp.

"Tôi không kỳ vọng gì về việc thu hồi tiền. Tất cả số tiền đó là để ủng hộ người dân Ukraine", anh nói.