Bộ Tài chính vừa có công văn gửi các bộ, ngành, UBND các tỉnh/TP… lấy ý kiến về việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Theo đó, Bộ Tài chính yêu cầu đánh giá, góp ý theo từng nhóm vấn đề gồm: Đối tượng nộp thuế, thu nhập chịu thuế, cơ sở tính thuế, giảm trừ gia cảnh...
Mức giảm trừ gia cảnh quá lỗi thời
Người dân, chuyên gia đều ủng hộ đề xuất sửa đổi Luật Thuế TNCN hiện hành vì các quy định về mức thuế, bậc thuế, giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế, người phụ thuộc không còn phù hợp với thực tế.
Chị Mỹ Linh (ngụ quận Gò Vấp, TP.HCM) cho biết: Luật Thuế TNCN hiện hành quy định cá nhân bắt đầu chịu thuế với mức thu nhập khởi điểm từ 11 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ gia cảnh 4,4 triệu đồng/người phụ thuộc.
“Mức giảm trừ gia cảnh hiện nay đã lỗi thời, quá thấp so với chi tiêu thực tế của người dân. Giá thịt, rau, xăng, điện, nước, học phí… đều tăng nên cần tăng mức giảm trừ gia cảnh để người dân bớt khó khăn” - chị Linh nói.
Chị Linh dẫn chứng thu nhập của hai vợ chồng chị hiện nay khoảng 35 triệu đồng/tháng. Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ cho người nộp thuế gồm cả vợ, chồng tổng cộng là 22 triệu đồng/tháng; mức giảm trừ người phụ thuộc cho con là 4,4 triệu đồng/tháng. Như vậy, khoản giảm trừ gia cảnh không phải chịu thuế TNCN là 26,4 triệu đồng/tháng và vợ chồng chị vẫn phải nộp thuế 10% cho khoản thu nhập sau khi được giảm trừ khoảng 8,6 triệu đồng/tháng.
“Số tiền thuế TNCN mà vợ chồng tôi phải đóng khoảng 800.000 đồng/tháng, tính ra cả năm gần 10 triệu đồng. Đây là khoản tiền không hề nhỏ đối với gia đình, trong khi chi phí sinh hoạt đều tăng theo từng năm” - chị Linh chia sẻ.
Anh Đức Dũng (ngụ quận Bình Tân, TP.HCM) cũng cho rằng mức giảm trừ gia cảnh người nộp thuế cần phải nâng lên trên 20 triệu đồng/người/tháng mới hợp lý vì giá cả hàng hóa tiêu dùng đều đã tăng cao, nhất là sau dịch COVID-19.
“Mức giảm trừ gia cảnh người phụ thuộc hiện cũng quá thấp, với 4,4 triệu đồng/tháng thì mới đủ tiền học cho một đứa trẻ, còn nếu tính cả tiền ăn uống, dụng cụ học tập… thì không đủ” - anh Dũng nói.
Người dân đang làm thủ tục thuế tại Cục Thuế TP.HCM. Ảnh: HOÀNG GIANG
| Thu thuế cá nhân vẫn tăng cao Hơn hai năm qua, do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 khiến thu nhập của nhiều người làm công ăn lương sụt giảm mạnh, thậm chí thất nghiệp. Thế nhưng số thuế TNCN vẫn tăng mạnh. Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, số thu từ thuế TNCN năm 2021 đạt khoảng 123.000 tỉ đồng, đạt 114% dự toán và tăng 6,6% so với cùng kỳ. Nhiều ý kiến cho rằng số thu từ thuế TNCN tăng trong bối cảnh người dân đang gặp nhiều khó khăn là rất nghịch lý. Vì vậy, Nhà nước cần xem xét giảm thuế TNCN cho người lao động vì nó giúp kích cầu tiêu dùng nội địa, tạo động lực cho phục hồi sản xuất, kinh doanh. |
Giảm bậc thuế, giảm trừ theo lương tối thiểu
Luật Thuế TNCN hiện hành có biểu thuế lũy tiến từng phần gồm bảy bậc, trong đó mức thuế cao nhất lên tới 35%, cao gần gấp đôi với thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp. Chính điều này khiến gánh nặng thuế TNCN đối với người làm công ăn lương ngày càng tăng cao.
Do đó, luật sư Trần Xoa, chuyên gia thuế, góp ý khi sửa đổi Luật Thuế TNCN nên giảm bậc thuế còn bốn bậc và thuế suất của các bậc cũng phải được hạ xuống nhằm giảm áp lực cho người nộp thuế. Cụ thể, thu nhập đến 10 triệu đồng/tháng có thuế suất 5%, từ 10 triệu đến 30 triệu đồng/tháng thuế suất 10%, từ 30 triệu đến 60 triệu đồng/tháng thuế suất 20% và cao nhất là 30% với thu nhập trên 60 triệu đồng/tháng.
Ông Xoa cũng đề xuất thay đổi cách thức tính mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế căn cứ vào mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh theo từng năm nhân lên năm lần. Ví dụ, mức lương tối thiểu vùng khu vực 1 như TP.HCM, Hà Nội hiện hơn 4,4 triệu đồng/tháng thì nhân năm lần, như vậy tính ra mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế sẽ là hơn 22 triệu đồng/tháng. Khi mức lương tối thiểu vùng nâng lên thì mức giảm trừ gia cảnh sẽ tự động tăng theo mà không cần phải đề xuất sửa đổi.
Còn mức giảm trừ người phụ thuộc, ông Xoa kiến nghị nếu mức giảm trừ người nộp thuế 22 triệu đồng/tháng thì người phụ thuộc sẽ là 8,8 triệu đồng/tháng.
Đồng tình với ông Xoa, luật sư Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, phân tích: Đối với mức giảm trừ gia cảnh với người nộp thuế nên tính theo mức lương tối thiểu vùng. Ví dụ, Bộ Tài chính có thể đề xuất sửa đổi Luật Thuế TNCN theo hướng: Tính mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế gấp bốn hoặc năm lần mức lương tối thiểu vùng. Quy định như vậy sẽ hợp lý vì mức lương tối thiểu vùng tương ứng với từng khu vực tỉnh, thành, phù hợp với mức sống của người dân của từng khu vực đó.
Mức giảm trừ gia cảnh hiện nay quá thấp trong bối cảnh giá cả hàng hóa tăng cao là không hợp lý. Ảnh: TÚ UYÊN
Khấu trừ các chi phí hợp lý
Một điểm bất hợp lý trong Luật Thuế TNCN là quy định: Khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động vượt quá mức 20% thì Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh. Nhiều chuyên gia cho rằng mức 20% là quá cao, không hợp lý, dẫn đến không biết khi nào mới điều chỉnh thuế TNCN.
“Vì vậy, cần sửa lại quy định khi CPI biến động trên mức 10% thì Chính phủ sẽ trình Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh” - ông Xoa đề nghị.
Luật Thuế TNCN hiện hành cũng chưa cho phép người lao động được khấu trừ các loại chi phí như y tế, chăm sóc sức khỏe… mà bảo hiểm y tế không chi trả. Do vậy, ông Nghĩa kiến nghị Luật Thuế TNCN mới cần bổ sung quy định các khoản chi phí có hóa đơn, chứng từ sẽ được khấu trừ khi tính thuế TNCN. Đơn cử như chi phí tiền học cho con, tiền lãi vay mua ngôi nhà đầu tiên, tiền chữa bệnh hiểm nghèo mà bảo hiểm không chi trả, tiền điện, tiền nước…
| Khấu trừ tiền học phí phải công bằng Chuyên gia thuế Trần Xoa phân tích: Luật Thuế TNCN nêu rõ khoản tiền học phí theo quy định cho con của người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam, theo bậc học từ mầm non đến THPT do người sử dụng lao động trả hộ thì không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN của người lao động. Bên cạnh đó, người nước ngoài làm việc tại Việt Nam sẽ được khấu trừ khoản tiền mua vé máy bay khứ hồi về phép mỗi năm một lần trước khi tính thuế… Trong khi đó, người lao động trong nước lại không được khấu trừ khoản tiền mua vé máy bay, không được khấu trừ khoản học phí cho con khi tính thuế TNCN. Điều này là chưa hợp lý, công bằng. Vì vậy, Bộ Tài chính cần đề xuất sửa đổi Luật Thuế TNCN theo hướng tiền học phí cho con của người lao động Việt Nam cũng được trừ khi tính thuế TNCN. Ví dụ, người lao động có con đang học bậc mầm non, tiểu học thì quy định mức học phí được khấu trừ là 1 triệu đồng/tháng/người con; bậc THCS và THPT mức học phí được khấu trừ là 1,5 triệu đồng/tháng và sinh viên nâng lên mức 2 triệu đồng/tháng. Vị chuyên gia thuế này cũng cho rằng mức thu nhập vãng lai đến 2 triệu đồng/lần phải khấu trừ 10% như quy định hiện hành là quá lạc hậu, bất hợp lý. Vì vậy, cần nâng mức thu nhập vãng lai lên 5 triệu đồng/lần mới khấu trừ 10% thuế TNCN. Bởi nếu giữ nguyên quy định hiện hành thì số người có tổng thu nhập trong năm chưa đến mức chịu thuế, song vẫn bị trừ 10% thuế khi có nhận các khoản trên 2 triệu đồng. Phải biết rõ đời sống người dân ra sao PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia tài chính, đánh giá mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc quá thấp so với mức chi tiêu sinh hoạt hiện nay khi giá cả hàng hóa tiêu dùng, dịch vụ đều tăng cao. Hơn nữa, người phụ thuộc không chỉ có chi phí ăn uống, sinh hoạt hằng ngày mà còn phải lo tiền học tập đối với con cái, rồi chi phí thuốc men, điều trị bệnh đối với người già. “Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan cần có nghiên cứu về mức thu nhập bình quân tối thiểu mà mỗi cá nhân có thể sống được trong điều kiện kinh tế hiện nay. Sau khi đã khảo sát thực tế thì Bộ Tài chính sẽ có cơ sở phân tích, đánh giá và đưa ra mức TNCN được khấu trừ khi tính thuế cũng như đưa ra mức giảm trừ cho người phụ thuộc hợp lý” - ông Thịnh đề xuất. |
