Sáng 6-3, Bộ NN&PTNT phối hợp cùng UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức Hội nghị thúc đẩy phát triển nông nghiệp ĐBSCL chủ động thích ứng với BĐKH. Tham dự có lãnh đạo các Bộ ngành Trung ương, lãnh đạo 13 tỉnh, TP vùng ĐBSCL, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị.

28 chữ “vàng” của Thủ tướng cho ĐBSCL

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao đóng góp của ĐBSCL thời gian qua như: góp 31,37% GDP nông nghiệp cả nước, đóng góp 50% sản lượng lúa, 65% sản lượng nuôi trồng thủy sản và 70% về trái cây, 95% lượng gạo xuất khẩu và 60% sản lượng cá xuất khẩu của cả nước.

Tuy nhiên, những năm qua, đầu tư công dành cho ĐBSCL chiếm từ 17-20% cả nước, thế nhưng vùng chỉ đóng góp khoảng 10% thu ngân sách của cả nước. Cạnh đó, đời sống vật chất và tinh thần của người dân còn hạn chế so với nhiều khu vực khác.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham quan các gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP của các tỉnh ĐBSCL. Ảnh: MINH THƯ

“ĐBSCL phát triển chưa tương xứng so với đầu tư và mong muốn. Tiềm năng, lợi thế lớn nhưng cơ chế, chính sách còn hạn hẹp, hạ tầng chiến lược phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, nguồn nhân lực chất lượng cao chưa được đầu tư bài bản. Năng suất chất lượng sản phẩm còn thấp, tính liên kết trong chuỗi sản xuất chưa cao, thị trường chưa ổn định, chịu tác động mạnh bởi biến đổi khí hậu...” - Thủ tướng chỉ ra những vấn đề đang còn tồn tại ở ĐBSCL.

Từ những ý kiến phát biểu, đóng góp của lãnh đạo các tỉnh, lãnh đạo các Bộ ngành Trung ương, Thủ tướng Phạm Minh Chính tóm tắt tư duy phương pháp luận và cách tiếp cận phát triển ĐBSCL trong thời gian tới gồm 28 chữ. Đó là: Tư duy đột phá, Tầm nhìn chiến lược, Thích ứng chủ động, Chuyển đổi linh hoạt, Giá trị nâng cao, Nguồn lực công - tư, Đời sống chất lượng.

Về quy hoạch, Thủ tướng nhấn mạnh các tỉnh vùng ĐBSCL cần thực hiện bốn tốt, là quy hoạch tốt từ đó sẽ có có dự án tốt, dự án tốt sẽ có nhà đầu tư tốt, nhà đầu tư tốt sẽ có sản phẩm tốt.

“Phải phát huy tính tự lập tự cường, phải phát huy, phải vươn lên từ bàn tay khối óc, từ chân trời, cửa biển của mình; bỏ tư tưởng trông chờ. Xác định có trọng tâm trọng điểm, đầu tư không dàn trải, đầu tư công thì ít thôi, kích hoạt mọi nguồn lực để kích hoạt đầu tư tu, lấy đầu tư công để dẫn dắt đầu tư tư” - Thủ tướng lưu ý.

Những thách thức đồng bằng đang đối mặt

Theo Bộ NN&PTNT, năm 2021, giá trị gia tăng tổng sản phẩm ngành nông nghiệp vùng ĐBSCL tăng 1,6%, chiếm 32,2% giá trị gia tăng tổng sản phẩm trên địa bàn toàn vùng và chiếm 31,3% giá trị gia tăng tổng sản phẩm toàn ngành nông nghiệp cả nước.

ĐBSCL đứng đầu cả nước về sản lượng gạo, tôm nước lợ, cá tra và trái cây, với 24,5 triệu tấn thóc (chiếm 55,4% cả nước), 0,78 triệu tấn tôm (chiếm 83,5%), 1,47 triệu tấn cá tra (chiếm 98%) và 4,3 triệu tấn trái cây (chiếm 60%). Bộ NN&PTNT cũng cho biết ĐBSCL đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như:sụt lún, ngập, xâm nhập mặn, lũ và biến động dòng chảy sông Mekong, sạt lở...

Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT phát biểu tại Hội nghị húc đẩy phát triển nông nghiệp ĐBSCL chủ động thích ứng với BĐKH. Ảnh: CHÂU ANH

Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cho hay: hệ sinh thái tự nhiên, đa dạng sinh học của vùng ĐBSCL đang bị suy thoái kiệt quệ sau thời gian dài lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, đặt ra thách thức lớn với định hướng tiến đến một nền nông nghiệp xanh. Mặt khác, tư duy theo mùa vụ của người nông dân, tầm nhìn theo thương vụ của doanh nghiệp vô tình gây trở ngại cho mục tiêu liên kết bền vững giữa sản xuất và tiêu thụ. Cạnh đó, vùng nguyên liệu cây ăn trái, thủy sản, lúa gạo phân tán khiến công tác quảng bá hình ảnh, xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại nông sản gặp nhiều khó khăn.

“Những vấn đề nội tại cho thấy, dù hạ tầng được đầu tư như thế nào, nhưng nếu không giải quyết thỏa đáng những nút thắt vừa nêu, thì cũng khó và chậm cải thiện được tình hình mất cân đối cung cầu. Chặng đường hướng tới thị trường chất lượng cao, tạo ra giá trị gia tăng cao và tăng thêm thu nhập cho người nông dân, lại càng thêm xa.

Sự điều phối theo chuỗi ngành hàng, tính liên kết vùng, tiểu vùng giữa các địa phương cần phải được chú trọng ngay đầu mùa vụ, chứ không phải chỉ tập trung xử lý khi nông sản ùn ứ sau thu hoạch. Mỗi địa phương cần chủ động mở rộng không gian liên kết, phát triển. Đất đai có thể manh mún, địa giới hành chính có thể bị chia cắt, nhưng tư duy không thể manh mún, không gian kinh tế không thể bị chia cắt” - Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Bộ NN&PTNT ký kết chương trình phối hợp giữa Bộ với UBND các tỉnh, thành vùng ĐBSCL. Ảnh: CHÂU ANH

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cũng cho hay Bộ sẽ khai trương Văn phòng điều phối nông nghiệp vùng ĐBSCL đạt tại TP Cần Thơ. Văn phòng sẽ hỗ trợ điều phối công tác quy hoạch sản xuất, chuẩn hóa vùng nguyên liệu; kết nối doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, chế biến sâu; nối kết chuỗi ngành hàng, hỗ trợ nâng cao chất lượng hợp tác xã, hình thành mối liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ; điều phối vận hành các công trình thủy lợi đảm bảo đồng bộ toàn hệ thống; hỗ trợ chuyển đổi số nông nghiệp cấp vùng.

Ngoài ra, Văn phòng cũng sẽ hỗ trợ điều phối các dự án tài trợ quốc tế có tính liên tỉnh, liên vùng, kết hợp hài hoà giữa đầu tư công trình và các giải pháp phi công trình, mở ra không gian kinh tế nông thôn.

Dịp này, trước sự chứng kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính là lãnh đạo các Bộ ngành Trung ương, Bộ NN&PTNT đã tiến hành ký kết chương trình phối hợp giữa Bộ với UBND các tỉnh, thành vùng ĐBSCL. Theo đó, Bộ sẽ cùng các địa phương tập trung triển khai, thực hiện hiệu quả những nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn, kế hoạch cơ cấu lại ngành, chương trình tổng thể phát triển nông nghiệp vùng ĐBSCL, chương trình xây dựng nông thôn mới... Thời gian thực hiện trong giai đoạn 2021-2025 và điều chỉnh, bổ sung để triển khai thực hiện đến năm 2030.

Thủ tướng chủ trì hội nghị thúc đẩy phát triển nông nghiệp ĐBSCL

(PLO)- Tại hội nghị này, Bộ NN&PTNT sẽ ký kết chương trình phối hợp với UBND các tỉnh, thành vùng ĐBSCL.