Khi các lực lượng Nga tiến vào các thành phố quan trọng của Ukraine, bên cạnh những biện pháp kháng cự, kêu gọi đàm phán hoà bình, chính quyền Kiev - từ trung ương đến địa phương, còn khẩn thiết kêu gọi các nước phương Tây thiết lập vùng cấm bay.
Vùng cấm bay - cấm máy bay quân sự bay qua một vùng trời, được đưa ra để bảo vệ dân thường khỏi bị tấn công từ trên không trong thời kỳ chiến tranh. Thông thường, một tổ chức quốc tế như Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) hoặc một nhóm các quốc gia không tham gia vào giao tranh sẽ nhận trách nhiệm kiểm soát vùng trời ở khu vực chiến sự để thực hiện mục đích nói trên, theo đài ABC News.
Trong trường hợp có máy bay quân sự xâm nhập vào vùng cấm bay, các bên thiết lập vùng cấm bay sẽ yêu cầu máy bay ra khỏi khu vực này, thậm chí có thể bắn hạ chúng nếu không tuân thủ.
Tổng thống Ukraine: Áp vùng cấm bay để hạn chế đổ máu
Hôm 28-2, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky đã kêu gọi Tổng thống Mỹ Joe Biden và NATO áp đặt vùng cấm bay đối với "những khu vực quan trọng" ở Ukraine. Đồng thời khẳng định “nếu phương Tây làm điều này, Ukraine sẽ đánh bại được quân Nga mà ít đổ máu hơn”, trang Axios đưa tin.
Trong một bài đăng trên Twitter hôm 1-3, Tổng thống Zelensky cho biết ông đã “nhấn mạnh sự cần thiết phải đóng cửa không phận” Ukraine trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Đức Olaf Scholz.
Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky. Ảnh: AP
Sau đó, Tổng thống Zelensky một lần nữa khẩn thiết đề nghị các nước đồng minh thiết lập vùng cấm bay để bảo vệ dân thường trước các đợt không kích của phía Nga, hãng tin Reuters hôm 4-3 đưa tin.
Tổng thống Zelensky còn cho rằng với việc từ chối áp lệnh cấm bay ở Ukraine, các nhà lãnh đạo NATO đã "bật đèn xanh" cho quân đội Nga bắn phá thêm vào lãnh thổ Ukraine.
Chính khách Ukraine: Cấm bay để đánh đuổi được quân Nga
Bình luận về khu vực cấm bay ở Ukraine mà nước này kêu gọi phương Tây áp đặt, thành viên đoàn đàm phán của Ukraine với Nga – ông Davyd Arakhamiya chia sẻ với đài Fox News rằng một khi Ukraine chặn được thế thượng phong của Nga trên bầu trời thì Ukraine sẽ đánh thắng Nga trên mặt đất.
Ông nói: "Ngay cả là trên thực tế, quân đội Nga lớn hơn gấp năm hoặc mười lần so với chúng tôi, chúng tôi khá chắc rằng mình sẽ đánh trả được và đưa quân Nga trở lại nơi xuất phát. Đó là lý do tại sao khu vực cấm bay lại quan trọng như vậy, nó cứu rất nhiều mạng người”.
Máy bay ném bom Su-34 Fullback của Nga. Ảnh: PIOTR BUTOWSKI
Trong chương trình "Morning Joe" của đài MSNBC hôm 1-3, nhà lập pháp Ukraine - bà Oleksandra Ustinova tiếp tục đưa ra đề xuất này.
Bà Ustinova nói: “Chúng tôi cần bảo vệ bầu trời của mình và đó là lý do tại sao chúng tôi cần một khu vực cấm bay. Tôi biết đây là điều mà không ai muốn nói đến vì mọi người đều sợ Tổng thống Nga Vladimir Putin. Câu hỏi duy nhất của tôi ở đây đối với cộng đồng quốc tế là: đâu là lằn ranh đỏ dành cho ông Putin? Hậu quả gì khi bước qua lằn ranh đỏ? Còn bao nhiêu đứa trẻ phải chết nữa?”.
Chính quyền địa phương: Dân ít thiệt mạng nếu áp lệnh cấm bay
Các cơ quan chính quyền địa phương ở Ukraine tiếp tục kêu gọi các thành viên NATO thiết lập vùng cấm bay ở Ukraine, theo Ukrinform.
Các đại biểu Hội đồng Khu vực Lviv kêu gọi: “Hàng nghìn người Ukraine vô tội, trong đó có hàng trăm trẻ em đã thiệt mạng trong thời gian này. Nhà cửa và các cơ sở hạ tầng xã hội, bệnh viện, cơ sở giáo dục, đang bị phá hủy ở các thành phố Ukraine. Tất cả điều này là do chiến dịch quân sự do máy bay quân sự và tên lửa phóng vô tội vạ của Nga gây ra. Cả thế giới đều nhìn thấy hậu quả khủng khiếp của chiến dịch quân sự này”.
Các lời kêu gọi tương tự cũng đã được Hội đồng thành phố, khu vực Zhytomyr đưa ra.
Quân đội Ukraine sơ tán người dân khỏi khu vực bị sập ở thành phố Irpin, tỉnh Kiev. Ảnh: AFP
Trong lời kêu gọi chung, các quan chức của khu vực Zhytomyr viết rằng: "Hội đồng thành phố Zhytomyr đã triệu tập một phiên họp bất thường và kêu gọi các nước châu Âu và NATO áp lệnh cấm bay ở Ukraine. Chúng tôi yêu cầu giúp đỡ để các tên lửa, máy bay này không ném bom dân thường, trường học, bệnh viện".
Thông báo còn cho biết quân Nga ngày 6-3 đã ném bom vào các khu dân cư thành phố Korosten và Ovruch của tỉnh Zhytomyr. Vụ ném bom khiến một người chết, hơn 30 gia đình mất nhà cửa và đáng chú ý là các vụ pháo kích này ở rất xa các cơ sở quân sự.
Tất cả 66 cộng đồng ở Vùng Zhytomyr đã triệu tập các phiên họp vào ngày 6-3 để thông qua một lời kêu gọi tương tự.
Bên cạnh đó, tất cả 44 đại biểu của Hội đồng Khu vực Khmelnytsky nhất trí việc yêu cầu Mỹ, NATO, châu Âu, cơ quan ngoại giao và phái đoàn của các tổ chức quốc tế liên quan áp đặt Vùng chống tiếp cận/chống xâm nhập (A2/AD) đối với Ukraine.
Thông báo của hội đồng này viết: "Lập luận cho rằng việc hiện tại từ chối thiết lập vùng A2/AD là NATO đang cố gắng tránh một cuộc chiến tranh hạt nhân với Nga là không thuyết phục, vì Nga đã bắt đầu nó rồi. Vùng A2/AD ở Ukraine sẽ giúp cứu sống hàng nghìn người”.
Hội đồng khu vực Ternopil cũng kêu gọi đóng không phận Ukraine.
Các đại biểu của Ternopil nhất trí rằng việc thiết lập vùng cấm bay là “quyết định cứu sống hàng trăm người, nếu không muốn nói là hàng nghìn sinh mạng đang nằm trên bàn của bạn (phương Tây). Hội đồng kêu gọi: “Đừng trốn tránh trách nhiệm lịch sử đối với thế giới, dân tộc của bạn và quốc gia châu Âu vĩ đại”.
Những lời kêu gọi phương Tây áp vùng cấm bay ở Ukraine cũng đã được các hội đồng thành phố Vinnytsia, Chernivtsi và Poltava và các hội đồng khu vực Vinnytsia, Chernivtsi, Cherkasy, Mykolaiv và Kherson thông qua.