Núp bóng chống sạt lở, tận thu để khai thác tài nguyên trái pháp luật?

Ngày 8/11/2021, UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Văn bản số 17627/UBND-CN, về việc cho phép Công ty TNHH Trung Nguyên VN (Công ty Trung Nguyên) tận thu đất trong quá trình thi công chống sạt lở khu dân cư thôn Đồng Tâm, xã Phượng Nghi, huyện Như Thanh.

Trong đó, cho phép Công ty Trung Nguyên được tận thu, vận chuyển khối lượng đất thừa là 35.358 mét khối trong quá trình thi công, thời gian thực hiện 240 ngày, Công ty Trung Nguyên phải nộp tiền khai thác khoáng sản đối với khối lượng đất thừa nêu trên và các nghĩa vụ tài chính liên quan... Đồng thời, yêu cầu Công ty Trung Nguyên trong quá trình thi công chấp hành đầy đủ các yêu cầu về giao thông, đất đai, lâm nghiệp, xây dựng, vệ sinh môi trường, cảnh quan và những quy định của pháp luật hiện hành.  

Tuy nhiên, sau khi kiểm tra quá trình thi công, UBND huyện Như Thanh (Thanh Hóa) đã phát hiện nhiều sai phạm trong việc thi công và tận thu đất tại công trình trên.

Theo Biên bản kiểm tra thực địa ngày 20/12/2021 của UBND huyện Như Thanh, đơn vị thi công đã vi phạm thi công vượt ra ngoài theo phương án được duyệt với diện tích khoảng 3.210m²; Về vị trí đấu nối tạm thời, hiện đã thi công sai phương án được duyệt (theo phương án tại mốc 5; thực tế tại mốc 3) việc hạ thấp độ cao sai với cốt thiết kế tại các mốc 9,10,11.; Về mái taluy, đai bảo vệ hiện đang thi công thẳng đứng, đào hàm ếch với chiều cao 15 -20m.

Trước thực trạng trên, đoàn kiểm tra có đề xuất, kiến nghị UBND xã Phượng Nghi chỉ đạo đơn vị thi công dừng khai thác, hạ độ cao đối với khu vực ngoài phạm vi được duyệt. Đồng thời, đề nghị UBND xã Phượng Nghi có báo cáo giải trình về việc để xảy ra những sai phạm trên, phối hợp với đơn vị thiết kế xác định cụ thể khối lượng, diện tích khai thác, hạ độ cao ngoài phạm vi theo phương án đã được duyệt. 

Tới ngày 29/12/2021, UBND huyện Như Thanh đã ra công văn yêu cầu Công ty Trung Nguyên dừng khai thác. Đồng thời, phải điều chỉnh phương án và khối lượng đất được tận thu, nếu được UBND tỉnh đồng ý mới được thi công trở lại.

Như vậy, chỉ sau thời gian hơn 1 tháng được UBND tỉnh Thanh Hóa "bật đèn xanh", phê duyệt cho phép tận thu đất trong quá trình thi công chống sạt lở khu dân cư thôn Đồng Tâm, xã Phượng Nghi, Công ty Trung Nguyên đã phải dừng khai thác, thi công công trình trên, sau khi vi phạm các quy định hiện hành, có dấu hiệu lợi dụng, núp bóng việc thi công công trình chống sạt lở để khai thác đất trái pháp luật, gây thất thoát tài nguyên của nhà nước.

Những hệ lụy người dân phải hứng chịu

Theo ghi nhận của Người Đưa Tin tại hiện trường thi công công trình chống sạt lở mà Công ty Trung Nguyên VN đang bị tạm dừng, hiện tại, đơn vị thi công đã tạo những hàm ếch lớn và xuất hiện những vết nứt chạy dài trên đỉnh đồi, dẫn tới những khối đất khổng lồ có nguy cơ đổ sập xuống bất cứ khi nào. Đồng thời, phạm vi thực hiện trải dài ra cả những khu vực ít nguy cơ sạt lở và đã lấy đi một lượng lớn đất ngoài mốc giới theo như biên bản kiểm tra đã chỉ rõ.

Ngoài ra, cách điểm thi công trên không xa, cũng trên địa bàn xã Phượng Nghi, còn có thêm điểm mỏ khai thác đất của Công ty TNHH Sản xuất vật liệu xây dựng Nam Thành, được cấp phép từ năm 2017. Qua quan sát bằng mắt thường có thể nhận thấy dấu hiệu sai phạm trong quá trình khai thác như thi công thẳng đứng, tạo hàm ếch... tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.

Trước những nguy cơ hiện hữu trên, người dân sinh sống dọc Tỉnh lộ 520 đoạn qua xã Phượng Nghi, Xuân Du còn phải hứng chịu những hệ lụy về môi trường và sự xuống cấp nghiêm trọng của tuyến đường. Hàng ngày, có rất nhiều lượt xe với tải trọng lớn, lưu thông ra vào điểm khai thác đất và kéo theo những cơn "bão bụi" bay thẳng vào nhà dân cùng sự xuất hiện của các 'sóng trâu, ổ voi' dọc đoạn tuyến này. 

"Từ ngày xuất hiện các điểm khai thác đất, mỗi ngày có cả hàng trăm lượt xe ra vào từ các điểm khai thác đất đi qua tuyến đường này, cũng từ đó tuyến đường đã xuống cấp nghiêm trọng và khi nào không đi được nữa người ta mới cho xe tới san ủi lại. Rất nhiều xe ô tô của người dân lưu thông qua đây đã phải gọi xe cẩu khi sập vào những ổ voi trên mặt đường. Trong khi đó, bụi bặm rất kinh khủng, nhà tôi mọi đồ vật, tới cây cối đều đỏ au. Người dân chúng tôi cũng chỉ biết tự khắc phục được tí nào hay tí đó"- anh Nguyễn Công Đ. (SN 1985) chia sẻ khi đang lăm lăm vòi nước tưới ướt đoạn đường trước nhà mình. 

Trao đổi với Người Đưa Tin về những thực trạng được phản ánh, ông Lê Viết Hương, Chủ tịch UBND xã Phượng Nghi cho biết, các sai phạm tại công trình chống sạt lở đã được lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra, lập biên bản và hiện đang tạm thời cho dừng thi công. 

"Tôi cũng mới về địa phương nhận công tác, tuy nhiên, các sai phạm tại công trình chống sạt lở, tận thu đất của Công ty Trung Nguyên VN tôi cũng đã nắm được tình hình. Hiện, công trình này đang tạm dừng thi công và việc có được hoạt động lại hay không phải chờ quyết định từ UBND tỉnh Thanh Hóa. Đối với những thông tin về dấu hiệu sai phạm trong quá trình khai thác tại mỏ Nam Thành, chúng tôi sẽ nhanh chóng tiến hành kiểm tra theo thẩm quyền để có hướng xử lý cụ thể" ông Hương cho biết. 

Việt Phương