Mỹ thừa nhận Ukraine có “cơ sở nghiên cứu sinh học”?

Theo hãng tin Sputniknews, tuần trước vào ngày 6/3, Bộ Quốc phòng Nga cho biết đang giám sát chặt chẽ chương trình vũ khí sinh học được phát triển bởi Lầu Năm Góc tại những quốc gia từng thuộc Liên Xô. Cụ thể hơn là một “hệ thống” hơn 30 phòng thí nghiệm sinh học được xây dựng tại lãnh thổ Ukraine.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland thừa nhận vào hôm 8/3 rằng trên lãnh thổ Ukraine có “cơ sở nghiên cứu sinh học”, đồng thời cho biết Mỹ lo lắng rằng những cơ sở trên có thể bị Nga kiểm soát.

Trong phiên điều trần Quốc hội, bà Nuland đã nói: “Ukraine có những ‘cơ sở nghiên cứu sinh học'. Hiện tại chúng tôi đang khá quan ngại về việc Quân đội Nga có thể tìm cách kiểm soát chúng, bởi vậy, Mỹ đang làm việc với Ukraine để ngăn không cho những tài liệu nghiên cứu trên rơi vào tay Moscow”.

Bộ Quốc phòng Nga gần đây đã đưa ra tài liệu cho thấy Kiev ra lệnh khẩn trương xóa những dấu vết về cái được gọi là “chương trình vũ khí sinh học”.

Những tài liệu được thu thập từ phòng thí nghiệm tại Ukraine cho thấy yêu cầu nhanh chóng phá hủy những mầm bệnh nguy hiểm vào ngày 24/2, bao gồm vi khuẩn than, dịch tả và dịch hạch, trong một nỗ lực nhằm che đậy sự vi phạm Công ước về vũ khí sinh học và độc tố (BTWC).

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho biết: “Hiện những tài liệu trên đang được nghiên cứu bởi những chuyên gia từ lực lượng bảo hộ phóng xạ, hóa học và sinh học của Nga”. 

Ông Konashenkov cũng nói thêm rằng Lầu Năm Góc đang gặp khó khăn trong việc tiếp tục các thí nghiệm về vũ khí sinh học bí mật kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Theo ông Konashenkov, những cơ sở trên được sử dụng để phát triển thành phần cho vũ khí sinh học. “Từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, Lầu Năm Góc có mối quan tâm sâu sắc về nguy cơ lộ thông tin liên quan đến sự tiến hành các thí nghiệm trên lãnh thổ Ukraine”.

“Để ngăn chặn việc vi phạm Điều 1 của Công ước Liên Hợp Quốc về Cấm vũ khí độc và vi khuẩn, Bộ Y tế Ukraine đã gửi hướng dẫn loại bỏ khẩn cấp kho chứa mầm bệnh nguy hiểm được lưu trữ”, ông Konashenkov nói.

Nhiều tranh cãi đã xảy ra xoay quanh những “cơ sở sinh học” được xây dựng ở Georgia, Kazakhstan, Uzbekistan và Tajikistan sau sự sụp đổ của Liên Xô. Các tin đồn cho rằng nhiều thí nghiệm được tài trợ bởi Lầu Năm Góc được tiến hành trên lực lượng vũ trang bản địa để nghiên cứu khả năng chống chịu với các bệnh nguy hiểm.

Hai ngày sau đã vội phủ nhận

Chỉ hai ngày sau phiên điều trần trước Quốc hội (ngày 8/3) và phát biểu được tuyên thệ của Thứ trưởng Nuland, Mỹ đã phủ nhận việc có tồn tại các “cơ sở nghiên cứu khoa học” trên lãnh thổ Ukraine.

Theo hãng tin RT của Nga, Washington đã bác bỏ cáo buộc của Moscow cho rằng Mỹ giúp vận hành "phòng thí nghiệm sinh học" ở Ukraine với các mầm bệnh nguy hiểm. Nga tuyên bố rằng Kiev đang cố gắng tiêu hủy các vật liệu và che đậy việc có thể vi phạm Công ước về Vũ khí Sinh học 1972 (BWC).

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price vào ngày 10/3 đã cho biết: “Mỹ không sở hữu hoặc vận hành bất cứ phòng thí nghiệm hóa học hay sinh học nào tại Ukraine, và hoàn toàn tuân thủ với những quy định trong Hiệp định về Vũ khí sinh học và Hóa học, đồng thời không phát triển hoặc sở hữu những thứ vũ khí trên ở bất kỳ nơi nào.”

Ông Price cho rằng không phải Washington, mà là Moscow đang tiến hành “chương trình vũ khí hóa học và sinh học”, tuy nhiên ông không đưa ra bất cứ bằng chứng nào.

Người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki khẳng định lại lời của ông Price, đồng thời cáo buộc Moscow dựng lên một một lời biện minh cho cuộc tấn công nhằm vào Ukraine.

Bà Psaki viết trên Twitter vào 9/3: “Chúng ta nên đề phòng việc Nga có thể sử dụng vũ khí hóa học tại Ukraine hoặc sử dụng chúng để đổ tội cho chính quyền Ukraine.”

Bà Psaki lập luận rằng Nga "có lịch sử cáo buộc phương Tây về những vi phạm mà chính Nga đang gây ra". Bà gọi những cáo buộc gần đây là “một âm mưu rõ ràng của Nga nhằm cố gắng biện minh cho cuộc tấn công được tính toán trước, vô cớ và vô cớ nhằm vào Ukraine”.

Có tật giật mình?

Những lời phủ định của phía Washington được đưa ra vài giờ sau khi Bộ Ngoại giao Nga kêu gọi tăng cường hiệu lực của hiệp ước vũ khí sinh học quốc tế bằng cách đưa ra cơ chế nhằm xác định sự tuân thủ của các quốc gia thành viên.

Trong khi đó, phía Trung Quốc đã yêu cầu Mỹ làm rõ mức độ hoạt động của các phòng thí nghiệm trên lãnh thổ Ukraine.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói với các phóng viên trong cuộc họp báo ngày 8/3: “Chúng tôi một lần nữa kêu gọi phía Hoa Kỳ làm rõ đầy đủ các hoạt động quân sự hóa sinh học của mình ở trong và ngoài nước.

Nhà ngoại giao cho rằng thông tin được Bộ Quốc phòng Nga công bố hôm 7/3 về các hoạt động sinh học của Mỹ ở Ukraine có thể chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”.

“Bộ Quốc phòng Mỹ kiểm soát 336 phòng thí nghiệm sinh học trên 30 quốc gia với lý do hợp tác nhằm giảm rủi ro an toàn sinh học và tăng cường sức khỏe toàn cầu. Bạn đã nghe đúng - 336,” ông Triệu Lập Kiên nói.

Ông cũng cho biết thêm, Washington đã đơn phương từ chối các cuộc thanh tra quốc tế đối với các cơ sở sinh học, bao gồm cả Fort Detrick có trụ sở tại Maryland.