Pháp được cho đang xem xét gửi cho Ukraine xe chiến đấu bộ binh lội nước AMX-10P mà quân đội nước này đã ngưng sử dụng gần một thập niên trước, theo trang Business Insider.
Mặc dù việc chuyển giao chưa được xác nhận song thông tin trên đặt ra câu hỏi về việc Pháp có sẵn bao nhiêu xe chiến đấu AMX-10P và tình trạng máy móc của chúng thế nào.
Những câu hỏi đặt ra nếu Pháp gửi xe bọc thép AMX-10P cho Ukraine
Việc chuyển giao vũ khí tiềm năng trên lần đầu tiên xuất hiện trên tài khoản Twitter của nhà báo quốc phòng người Pháp Jean-Dominique Merchet và sau đó được Bộ Quốc phòng Ukraine chia sẻ lại.
 |
Quân đội Pháp và xe bọc thép AMX-10P tại căn cứ UNIFIL ở miền nam Lebanon tháng 9-2006. Ảnh: THOMAS COEX/AFP via Getty Images |
Theo nhà báo Merchet, Pháp có thể gửi 25 xe chiến đấu bộ binh lội nước AMX-10P cho Ukraine. Paris cũng đã cung cấp pháo tự hành Caesar 155 mm và xe bọc thép AMX-10RC cho Ukraine. AMX-10RC trở thành chủ đề tranh luận của nhiều chuyên gia về việc đây là xe tăng hay xe bọc thép, trong khi đó Pháp phân loại phương tiện này là xe tăng hạng nhẹ. Theo Business Insider, AMX-10C thực chất là phương tiện trinh sát bọc thép, không phải xe tăng.
Xe chiến đấu bộ binh lội nước AMX-10P xuất hiện lần đầu năm 1968, và được đưa vào sản xuất năm 1973. Đây là một trong những phương tiện chiến đấu bộ binh thế hệ mới cùng với M2 Bradley của Mỹ hay BMP của Liên Xô trước đây. Những phương tiện này đã thay thế các xe bọc thép chở quân hạng nhẹ trong những năm 1970.
Khả năng lội nước hoàn toàn của AMX-10P khiến nó trở nên khác biệt với những mẫu xe chiến đấu lội nước của Mỹ và Liên Xô vốn cần những điều chỉnh nhỏ mới có thể hoạt động dưới nước. Vì thế AMX-10P có thể sẽ hoạt động hiệu quả khi băng qua nhiều con sông của Ukraine.
AMX-10P là phương tiện bánh xích nặng 15 tấn, có kíp vận hành gồm ba người (chỉ huy, lái xe và xạ thủ) và cũng có chỗ cho 8 bộ binh. AMX-10P có 15 phiên bản. Mẫu cơ bản này được quân đội Pháp sử dụng có khẩu pháo 20 mm và có thể di chuyển với vận tốc 64 km/giờ. Một số biến thể được trang bị pháo 90 mm, tên lửa chống tăng Milan và HOT hoặc súng cối 120 mm. Còn những mẫu khác được thiết kế cho hoạt động chỉ huy, quan sát tiền phương.
AMX-10P nặng bằng khoảng một nửa trọng lượng của xe Bradly (27 tấn). Một phần lý do cho điều này có thể là lớp giáp nhôm hàn của AMX-10P dày chưa được 2,5 cm ở thân trước và thậm chí mỏng hơn ở những nơi khác. Lớp giáp mỏng như vậy có thể chống lại miểng đạn, hỏa lực của vũ khí nhỏ, và đạn pháo hạng nhẹ, nhưng không chịu đựng được đạn chống tăng và rocket.
Khoảng 2.000 xe chiến đấu bộ binh lội nước AMX-10P được sản xuất trong thời gian từ năm 1973 đến năm 1985. Bên cạnh Pháp, còn 9 quốc gia khác, trong đó có Hy Lạp, Iraq và Singapore sử dụng phương tiện này.
Trong những năm 2000, một vài chiếc AMX-10P đã được nâng cấp với lớp giáp được làm dày thêm và hộp số tốt hơn. Dù vậy, quân đội Pháp đã quyết định thay thế phương tiện này bằng xe chiến đấu bộ binh VBCI 25 tấn có 8 bánh lốp - tương tự xe bọc thép Stryker của Mỹ.
"Rất chắc chắn, rất đơn giản và khá hiệu quả"
Chuyên gia quốc phòng Léo Péria-Peigné tại Viện Quan hệ quốc tế Pháp nói với Business Insider rằng các sĩ quan thiết giáp của Pháp đánh giá AMX-10P rất chắc chắn, rất đơn giản và khá hiệu quả.
Tuy nhiên, trước thời điểm AMX-10P nghỉ hưu thì những phương tiện này “khá mệt mỏi”, ông Péria-Peigné nói. Vì thế, vị chuyên gia này đã khá ngạc nhiên khi biết Pháp có thể gửi mẫu xe này sang Ukraine.
 |
Binh lính Pháp tập bắn với xe bọc thép AMX-10RC ở Afghanistan tháng 9-2010. Ảnh: JOEL SAGET / AFP via Getty Images |
“Ở Pháp, khi một phương tiện nghỉ hưu hoặc bị thay thế thì nó không còn tồn tại nữa” – ông Péria-Peigné nói.
Điều này đặt ra câu hỏi về tình trạng của những chiếc AMX-10P còn lại. Ukraine đã phải đối mặt với “bộ sưu tập” xe bọc thép “không dùng nữa” do nhiều quốc gia tài trợ.
Tây Ban Nha đang chuyển giao 10 xe tăng Leopard 2 cho Ukraine, nhưng những phương tiện này trong tình trạng tồi tệ đến mức chính phủ Tây Ban Nha phải chi ra hàng triệu USD để tân trang. Đức sẽ bán 88 xe tăng Leopard 1 – ra mắt vào năm 1965 – nhưng số xe tăng này cũng cần tân trang.
Điều này cho thấy có thể phải mất một thời gian nữa Ukraine mới có thể nhận được bất kỳ chiếc AMX-10P nào. Trong khi Kiev rất vui trước việc nhận được bất kỳ xe bọc thép nào mà họ có thể thì đây cũng là một phương tiện khác mà quân đội Ukraine sẽ phải học cách vận hành, sửa chữa.
Dù vậy, AMX-10P sẽ là một sự bổ sung đáng hoan nghênh cho quân đội Ukraine. Xe chiến đấu bộ binh lội nước AMX-10P có tốc độ tương đối nhanh và là một xe bánh xích hạng nhẹ, giúp nó đi qua những cây cầu nhỏ hơn và địa hình mềm.
Ông Péria-Peigné nói thêm AMX-10P cũng khá dễ học và vận hành. Ông mô tả phương tiện này đơn giản hơn hầu hết các mẫu xe chiến đấu bộ binh hiện đại. Khi Ukraine đang cố gắng để có thể nhanh chóng sử dụng được nhiều loại vũ khí phương Tây thì một loại xe bọc thép tuy cũ nhưng đơn giản như thế này có thể là đủ tốt.
