Giải Oscar chế của Nhà bà Nữ còn có tên là "Phim riêng tư nhất năm". Cái tên này ám chỉ vụ bao rạp xem phim gần đây của diễn viên, đạo diễn Trấn Thành. 

Trên một số fanpage, nhóm về điện ảnh, có một số bài viết hoặc ảnh chế "cà khịa" rằng "Nhà bà Nữ mới xứng đáng đoạt Oscar". Các bài đăng này đều thu hút sự bàn luận rôm rả.

Vì sao khi Everything Everywhere All At Once thắng lớn tại Oscar, nhiều khán giả Việt lại gọi tên Nhà bà Nữ?

Cùng chủ đề, Nhà bà Nữ thiếu ý tưởng lớn

Trước hết, liên tưởng giữa hai bộ phim là điều dễ hiểu đến vì chúng có cốt truyện, chủ đề khá tương đồng. Đó là sang chấn liên thế hệ. Trong cả hai phim, sự hà khắc của người mẹ - nhân vật chính - biến cuộc sống của con gái thành địa ngục.

Nhưng cách kể và thông điệp của Everything Everywhere All At Once phức tạp và nhiều tầng nghĩa hơn rất nhiều so với nhiều phim gia đình khác, đặc biệt là dòng phim giải trí, chứ không riêng gì Nhà bà Nữ.

Nhà phê bình phim Lucas Luân Nguyễn từng phân tích về những phim tốt, phim hay của thế giới khi làm về cùng chủ đề này. 

Anh viết: "Những phim hay có chung đề tài này đều có một concept (ý tưởng) rất mạnh để truyền tải chủ đề.

Encanto mượn hình ảnh những phép màu, ngôi nhà phép thuật đa thế hệ để nói về sự kỳ vọng độc hại mà Abuela áp lên con cháu. Everything Everywhere All At Once lấy ý tưởng đa vũ trụ để khai thác những hối hận, nuối tiếc và cả những tổn thương của một người mẹ gốc Á, buộc bà phải tìm cách hàn gắn với con gái của mình.

Còn Turning Red mượn hình ảnh lời nguyền gấu trúc đỏ để nói về sự kiểm soát, sang chấn thế hệ và mâu thuẫn mẹ - con gái sâu sắc khi con đã đến tuổi trưởng thành.

Ở cả ba phim, yếu tố hóa giải mọi mâu thuẫn và lấy nước mắt chúng ta rất nhiều chính là lời xin lỗi chân thành từ thế hệ trước gửi đến thế hệ sau, từ mẹ gửi đến con gái".

Cụ thể hơn, sự hối lỗi của người mẹ trong Everything Everywhere All At Once được thể hiện bằng sự thừa nhận và thay đổi. Nếu nhận sai mà không thay đổi, lời xin lỗi sẽ là vô nghĩa.

Trong gia đình bà Evelyn Wang (Dương Tử Quỳnh), người mẹ kỳ vọng vô lý và không chấp nhận con là người đồng tính, khiến cô con gái muốn tự tử. Ở một vũ trụ khác, bà Evelyn ép con trở thành người du hành đa vũ trụ xuất sắc, khiến nó phát điên và trở thành kẻ ác. Vì thế để thực sự hóa giải bi kịch, người mẹ phải từ bỏ kỳ vọng vô lý và chấp nhận, yêu thương con người thật của con gái mình.

Còn trong Nhà bà Nữ, những mâu thuẫn không được giải quyết triệt để, không đi vào bản chất, mà chỉ dùng biến cố để giải quyết. Nhà bà Nữ thiếu một ý tưởng thực sự lớn và đột phá.

Không nên cay nghiệt với phim Việt

Trước hiện tượng chế giễu Nhà bà Nữ sau chiến thắng của Everything Everywhere All At Once, Lucas Luân Nguyễn cho rằng khán giả không nên cay nghiệt quá.

"Dù không thể tốt bằng, không thể hay bằng, nhưng đề tài gia đình vẫn có sức chạm đến khán giả Việt Nam. Nhà bà Nữ vẫn nói lên được mâu thuẫn thế hệ giữa mẹ và con, rồi cuối cùng sự thấu hiểu, lời xin lỗi là chìa khóa. Phim chỉ là không có ý tưởng lớn nên cách nó thể hiện vẫn còn bị kịch, bị đời thường quá dẫn đến bội thực thoại" - anh phân tích.

Tóm lại, việc chế giễu Nhà bà Nữ là không nên. Ở phân khúc phim giải trí dành cho khán giả phổ thông, Nhà bà Nữ vẫn đã khơi gợi ra một vấn đề gia đình khó nói.

Trên thế giới thì khỏi phải nói, chủ đề gia đình vẫn rất được ưa chuộng ở cả dòng phim nghệ thuật lẫn thương mại, và được những giải lớn như Oscar đánh giá cao. 

Còn ở Việt Nam, các nhà làm phim vẫn nên theo đuổi chủ đề này vì nó rất con người và mang tính "vũ trụ". Thậm chí, như trong Everything Everywhere All At Once, đây là vấn đề liên vũ trụ.

Từ thành công của Nhà bà Nữ: Phim Việt nghìn tỉ, lạc quan hay ảo tưởng?

'Nhà bà Nữ' dù ăn khách nhất lịch sử rạp Việt nhưng mới khai thác 10% số khán giả tiềm năng. Điều đó cho thấy thị trường điện ảnh Việt còn rất nhỏ nhưng tiềm năng mở rộng là rất lớn.