Nhóm công tác về ngân hàng và các kiến nghị tại VBF

Tại Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam thường niên (VBF) được tổ chức sáng nay (19/3), bà Michele Wee, Tổng giám đốc Ngân hàng Standard Chartered Bank Việt Nam, Trưởng nhóm Banking Group (BWG) cho biết, chủ đề của Diễn đàn VBF thường niên năm nay nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh và bền vững. Theo đó, BWG đề xuất 3 khía cạnh quan trọng.

Thứ nhất, lộ trình áp dụng năng lượng xanh và khuôn khổ tài chính xanh cho các dự án khả thi. Lộ trình được thực hiện qua các bước: Phát triển các công cụ tài chính chuyển đổi để đảm bảo quá trình chuyển đổi công bằng trên toàn cầu; chuẩn bị cho các yêu cầu pháp lý về quản lý rủi ro ESG để phù hợp với thông lệ quốc tế.

“Bắt đầu quá trình chuyển đổi danh mục đầu tư, sử dụng nhiều công cụ đa dạng trong chuyển dịch năng lượng, đưa ra những định nghĩa rõ ràng về chuyển đổi xanh, khuyến khích tài chính xanh, xây dựng dữ liệu ESG cùng các giải pháp công nghệ”, bà Michele Wee nói.

Thứ hai, chuyển đổi năng lượng bền vững với Hợp đồng mua bán điện (PPA) đạt tiêu chuẩn vay vốn ngân hàng trong Quy hoạch phát triển điện 8: cung cấp lộ trình rõ ràng của các dự án, một chính sách cụ thể về đảm bảo tỷ giá hối đoái, khả năng tài trợ năng lượng nhiều hơn đáng kể.

Khía cạnh thứ ba là cần phối hợp làm việc giữa các bộ ngành với Nhóm Các nước Đối tác Quốc tế (IPG) và Liên minh tài chính Glasgow vì mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (GFANZ) dưới sự bảo trợ của JETP để xây dựng Kế hoạch huy động nguồn lực cho Việt Nam nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh hướng tới thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

Chúng tôi đề nghị bãi bỏ quy định về lãi tiền gửi USD (lãi suất tối đa 0%) đối với các doanh nghiệp đang gửi USD hoặc đầu tư trực tiếp (FDI) của tiền gửi USD ở một quy mô nhất định hoặc trên một quy mô nhất định nhưng vẫn tuân thủ nền tảng và mục đích của các quy định liên quan

Ông Hong Sun, Chủ tịch KoCham

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Hong Sun, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc (KoCham) cho biết, do quy định lãi suất huy động USD của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (lãi suất 0%) có hiệu lực từ tháng 12/2015, các công ty hoạt động tại Việt Nam liên tục chịu chi phí cơ hội liên quan đến tiền gửi USD. Trong khi đó, các công ty sản xuất của Hàn Quốc đầu tư vào Việt Nam thường nhập khẩu nguyên liệu thô từ bên ngoài Việt Nam và sau đó xuất khẩu thành phẩm ra nước ngoài.

“Vì vậy việc giữ một mức ký quỹ nhất định bằng đô la Mỹ là điều cần thiết”, ông Hong Sun nói.

Ông Hong Sun phân tích thêm, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất (0,25 - 4,50%) vào năm 2022 và các đợt tăng tiếp theo vào năm 2023, lãi suất cao dự kiến sẽ tiếp tục trong một khoảng thời gian đáng kể, chi phí cơ hội của tiền gửi USD đối với các công ty Hàn Quốc đầu tư vào Việt Nam đang tăng nhanh, trở thành gánh nặng cho hoạt động kinh doanh.

“Chúng tôi đề nghị bãi bỏ quy định về lãi tiền gửi USD (lãi suất tối đa 0%) đối với các doanh nghiệp đang gửi USD hoặc đầu tư trực tiếp (FDI) của tiền gửi USD ở một quy mô nhất định hoặc trên một quy mô nhất định nhưng vẫn tuân thủ nền tảng và mục đích của các quy định liên quan”, ông Hong Sun nói.

Còn ông Kenneth Atkinson, Hiệp hội Doanh nghiệp Anh Quốc tại Việt Nam (BritCham) cho rằng, trước tình hình lạm phát và lãi suất gia tăng ở Việt Nam hiện nay, có ý kiến lo ngại về quy định không áp dụng tính lãi đối với tài khoản ngoại tệ. Với quy định này, các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ có xu hướng chuyển tiền ra nước ngoài khi nhận được những khoản ngoại tệ lớn thay vì để trong một tài khoản không có lãi hoặc chuyển đổi khoản tiền đó sang Việt Nam đồng.

“Đây đang là một quan ngại đối với nhiều tập đoàn đa quốc gia đang hoạt động trong nước. Do đó, chúng tôi đề nghị xem xét lại các quy định này để đảm bảo môi trường cạnh tranh”, ông Kenneth Atkinson nói.

Các kiến nghị đã, đang phối hợp xử lý

Tại Diễn đàn, bà Michele Wee đã nhấn mạnh 4 điểm quan trọng để ngành tài chính và ngân hàng có thể hỗ trợ tốt nhất cho Chính phủ, NHNN và sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam bền vững.

Thứ nhất, Việt Nam cần nỗ lực gấp đôi để đẩy mạnh triển khai Số hóa gắn với Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử và chương trình chuyển đổi số hướng tới tăng trưởng xanh và biến đổi khí hậu. Việc đồng bộ hóa các quy định cũng đặc biệt quan trọng để thúc đẩy toàn diện quá trình số hóa, đòi hỏi sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý (Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, NHNN…) để hoàn thiện khung pháp lý quản lý rủi ro liên quan đến an ninh mạng.

“Định danh điện tử, xác thực điện tử, giao dịch điện tử, bảo vệ dữ liệu cá nhân, ưu tiên cho phép thực hiện toàn bộ quy trình eKYC, công nhận chữ ký điện tử/định danh điện tử trong các thủ tục pháp lý và nghĩa vụ lưu trữ dữ liệu cụ thể”, bà Michele Wee nói.

Thứ hai, tăng trưởng xanh. Ngành tài chính - ngân hàng cần phối hợp với các doanh nghiệp hướng tới thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam. Tiến trình này sẽ tăng tốc khi các đối tác trong khuôn khổ Thỏa thuận Hợp tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP) tiếp tục làm việc để tạo điều kiện lưu chuyển dòng tài chính khu vực tư nhân JETP sẽ cần trao đổi với NHNN để hướng dẫn các ngân hàng.

Thứ ba, lĩnh vực bất động sản/thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Các dấu hiệu suy yếu trong tăng trưởng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã đặt ra một thách thức đối với nguồn vốn của doanh nghiệp dẫn đến sự biến động của hệ thống tài chính trong ngắn hạn. Do đó, Chính phủ cần đề ra một kế hoạch phục hồi thị trường với sự hỗ trợ của Bộ Tài chính và NHNN để bảo đảm hoạt động an toàn của hệ thống tài chính.

Cuối cùng, động lực tăng trưởng (bao gồm cả kiểm soát tín dụng). Mặc dù lạm phát của Việt Nam đã được kiềm chế cho đến nay, những áp lực về giá cả vẫn là một thách thức lớn trong năm 2023. Do đó, bà Michele Wee kiến nghị NHNN luôn thận trọng với lạm phát, sự suy yếu của đồng nội tệ (VND), hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và dự trữ ngoại hối nhằm mục tiêu đảm bảo ổn định tài chính.

Bà Michele Wee nói: “Chúng tôi kỳ vọng NHNN sẽ tiếp tục phân bổ tăng trưởng tín dụng hợp lý cho các ngân hàng tốt, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên của Việt Nam với những định hướng rõ ràng, phù hợp với sự phát triển của nhu cầu tài chính tiêu dùng”.

Phản hồi những ý kiến tại Hội nghị, ông Phạm Tiến Dũng, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, ngành ngân hàng nhận được 34 kiến nghị của hiệp hội, trong đó 12 kiến nghị đã được xử lý, 9 kiến nghị đang gửi các Bộ, ngành cùng Ngân hàng Nhà nước phối hợp xử lý, 13 kiến nghị đang được làm việc trực tiếp, tích cực với BWG. Đặc biệt, chuyển đổi số-vấn đề được BWG nêu vốn đã được Thủ tướng đặc biệt quan tâm và chỉ đạo trong thời gian vừa qua.

“Ngân hàng có lẽ là một trong những ngành đầu tiên ban hành thông tư về eKYC, đề xuất chữ ký điện tử và đây là chìa khoá để thực hiện chuyển đổi số”, ông Dũng nói.

Bên cạnh đó, NHNN đã ban hành xong thông tư về bảo lãnh điện tử. Phối hợp với các bộ ngành xử lý vấn đề về cho vay trên môi trường điện tử, giao dịch điện tử, chữ ký điện tử cho hoạt động ngân hàng và hy vọng sẽ thu được những hiệu quả tích cực, đáp ứng dần được nhu cầu của các ngân hàng. “Nhiều ngân hàng 90% giao dịch được thực hiện trên nền tảng số”, Phó thống đốc tiết lộ.

Đối với tín dụng xanh, ông Dũng cho biết, Thống đốc NHNN đã có chỉ thị và nêu rõ, tập trung xây dựng cơ sở pháp lý phát triển tín dụng xanh, xây dựng kế hoạch hành động của ngành ngân hàng để triển khai chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh. Trong đó, tập trung phối hợp với các tổ chức quốc tế để huy động nguồn vốn quốc tế hỗ trợ phát triển tín dụng xanh.

“Chính sách tín dụng tập trung cấp cho những lĩnh vực ưu tiên trong đó có tín dụng xanh. Cùng với chỉ đạo của Thủ tướng, NHNN sẽ cố gắng đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn cho các hoạt động phát triển kinh tế xã hội”, ông Dũng nói

Liên quan đến chính sách tiền tệ, Phó Thống đốc đã nhắc lại câu chuyện trong tuần với việc NHNN đã có quyết định hạ lãi suất. Tín hiệu được NHNN truyền tải, thông qua việc hạ lãi suất, nhiều ngân hàng hạ lãi suất huy động tạo dư địa hạ lãi suất cho vay, tạo điều kiện hỗ trợ sản xuất kinh doanh.