Đôi khi có một loài hoa mới được tìm thấy ở những nơi mà giới khoa học ít nghĩ tới nhất: Trong công viên, vườn cây và thậm chí trong chậu trồng cây trên ban công.

Và đó cũng là nơi các nhà nghiên cứu ở Nhật Bản tìm ra một loài phong lan mới thuộc chi Spiranthes. Những bông hoa mang sắc hồng và trắng của loài phong lan này rất mỏng manh, trông như thể vừa mới được bàn tay của người nghệ nhân kéo ra từ thủy tinh nóng chảy. 

Vì các quần thể của loài hoa mới được phát hiện tại ngay tỉnh Tokyo gần hòn đảo Hachijo nên các nhà khoa học đã đặt tên cho chúng là Spiranthes hachijoensis. Trên Tạp chí Nghiên cứu Thực vật số ra ngày 17/3, nhóm nhà khoa học ở Nhật Bản khẳng định việc tìm ra loài lan Spiranthes mới chính là lời nhắc nhở quan trọng rằng các loài thực vật chưa được biết đến thường sống ngay dưới trước mắt chúng ta.  

"Sự đa dạng của họ lan Orchidaceae thực sự đáng kinh ngạc và những khám phá mới về loài Spiranthes cho thấy tính cấp thiết về việc nghiên cứu và bảo vệ những viên ngọc quý thực vật này", nhà làm vườn Justin Kondrat nổi tiếng tại Vườn Smithsonian, nói với CNN. Ông Kondrat không tham gia vào nghiên cứu trên.

Loài hoa lan Spiranthes được mệnh danh là "mái tóc của các quý cô" vì có hình dạng giống với những lọn tóc gợn sóng. Spiranthes có một thân chính, xung quanh mọc ra nhiều lớp hoa nhỏ hình chuông có thể có màu trắng, hồng, tím hoặc vàng.

Theo nghiên cứu, khoảng 50 loài Spiranthes đã được tìm thấy tại khu vực Âu - Á, Australia và châu Mỹ, điển hình là ở những vùng ôn đới hoặc nhiệt đới. Loài hoa này đã được biết đến ở Nhật Bản hàng trăm năm nay.

Trước Spiranthes hachijoensis, "Xứ sở Mặt trời mọc" đã có ba loài lan Spiranthes khác gồm S. australis, S. sinensis và S. hongkongensis, và chỉ có S. australis là mọc trên đất liền Nhật Bản.

Các nhà nghiên cứu cho biết màu sắc của những bông hoa S. hachijoensis thay đổi từ hồng tím đến trắng, những cánh hoa dài 3 - 4 mm.

S. hachijoensis ra hoa nhỏ hơn, song có đài rộng hơn. Cánh hoa ở giữa thẳng hơn so với các loài Spiranthes khác và nó cũng thiếu một cấu trúc để tự thụ phấn. Về mặt hình thái, nó gần giống với S. hongkongensis và S. nivea, nhưng những khác biệt nhỏ về hình thái và di truyền đã khẳng định nó là một loài hoàn toàn riêng biệt, duy nhất. Ngoài phạm vi Tokyo, các tác giả nghiên cứu cũng tìm thấy S. hachijoensis ở các tỉnh Kanto, Kyushu, Shikoku và Chubu.

Spiranthes là loài phong lan phổ biến nhất ở Nhật Bản và đã được ưa chuộng suốt nhiều thế kỷ. Loài hoa này từng được nhắc đến trong tuyển tập thơ lâu đời nhất của Nhật Bản có từ năm 759.

Có khoảng 28.000 loài lan được biết đến trên toàn thế giới. Tuy nhiên, thực trạng môi trường sống dần biến mất đã gây nguy hiểm cho nhiều loài lan. Sự nổi tiếng của loài hoa này cũng sẽ không thể cứu được chúng nếu con người không kịp thời đưa ra phương án bảo vệ./.