Thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó phòng Tham mưu Công an TP.HCM, thông tin hiện nay tuy Công an TP.HCM đã khởi tố vụ án hình sự vận chuyển trái phép chất ma túy, nhưng đối với 4 tiếp viên hàng không xách hơn 11 kg ma túy từ Pháp về VN, do chưa đủ cơ sở để khởi tố bị can và áp dụng các biện pháp ngăn chặn nên Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM tạm thời trả tự do cho các đương sự.
Ma túy được giấu trong kem đánh răng do 4 tiếp viên hàng không vận chuyển từ Pháp về VN ngày 16.3, bị lực lượng hải quan phát hiện, thu giữ tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất
HẢI QUAN TP.HCM
"Muốn khởi tố hành vi vi phạm pháp luật phải đảm bảo 4 yếu tố cấu thành tội phạm (chủ thể, về mặt khách quan, về mặt khách thể, mặt chủ quan). Quá trình điều tra khi nếu có dấu hiệu phạm tội, thì sẽ tiếp tục tiến hành các biện pháp điều tra, chứ không phải là kết thúc vụ án", thượng tá Hà nhấn mạnh.
"ĐÂY LÀ VẤN ĐỀ ĐANG CÓ NHIỀU Ý KIẾN TRÁI CHIỀU"
Thượng tá Lê Mạnh Hà thông tin thêm, trong sự việc 4 nữ tiếp viên hàng không xách ma túy, yếu tố lỗi về mặt chủ quan tội phạm chưa được chứng minh. Quá trình thu thập tài liệu, cơ quan điều tra không chứng minh được căn cứ này nên không đủ cơ sở khởi tố bị can.
Thượng tá Hà phân tích, nếu 4 tiếp viên hàng không ý thức đó là vận chuyển ma túy, sẽ không nhận tiền vận chuyển (10 triệu đồng) bằng giá vận chuyển hàng tiêu dùng (kem đánh răng). Một số vụ án trước đây đều đã được cơ quan công an thu thập toàn bộ chứng cứ, khám xét để chứng minh cho các yếu tố phạm tội nên mới xử lý hình sự.
"Đây là vấn đề đang có nhiều ý kiến trái chiều, sự việc vẫn đang trong quá trình điều tra và khi có dấu hiệu vi phạm hoặc chứng cứ khác, cơ quan công an sẽ vẫn xử lý, không phải kết thúc hoàn toàn", thượng tá Hà nhấn mạnh.
Tại họp báo, PV hỏi về thông tin bắt các nghi phạm liên quan đến vụ án, nhưng đại diện lãnh đạo Phòng Tham mưu Công an TP.HCM không cung cấp thêm thông tin.
TIẾP TỤC ĐIỀU TRA LÀM RÕ BẢN CHẤT VỤ VIỆC
Như Thanh Niên đã thông tin, khoảng 8 giờ 45 ngày 16.3, thông qua công tác soi chiếu hàng hóa thường nhật, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất (Chi cục Hải quan) phát hiện lô hàng hóa khoảng 60 kg, gồm: 4 va li của các tiếp viên hàng không: Trần Thị Thu Ngân, Võ Tú Quỳnh, Nguyễn Thanh Thủy và Đặng Phương Vân có nghi vấn nên tiến hành kiểm tra.
Sau đó, Chi cục Hải quan phối hợp Bộ Công an và Công an TP.HCM tiến hành kiểm tra, phát hiện trong 4 va li, ngoài các vật dụng cá nhân, có tổng cộng 327 tuýp kem đánh răng (chưa mở nắp, nhiều nhãn hiệu khác nhau, mỗi tuýp được đựng trong một hộp giấy riêng lẻ) và 17 chai nước súc miệng. Tiến hành kiểm tra bên trong các tuýp kem đánh răng nêu trên, phát hiện có 157 tuýp chứa tổng cộng 11.284,57 gr ma túy các loại ketamin và MDMA.
Ngày 17.3, Chi cục Hải quan chuyển giao hồ sơ và vật chứng của vụ việc đến Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM tiếp tục điều tra theo thẩm quyền.
Căn cứ kết quả điều tra, ngày 21.3, các cơ quan chức năng đã họp, đánh giá toàn diện tài liệu, chứng cứ thu thập được và đối chiếu các quy định của pháp luật, bước đầu xác định: khi 4 tiếp viên hàng không trên đang lưu trú tại Pháp thì có 1 đối tượng người VN nhờ chuyển hàng tiêu dùng là 327 tuýp kem đánh răng và 17 chai nước súc miệng về VN qua sân bay Tân Sơn Nhất để gửi cho người nhà.
Các tiếp viên này không biết bên trong 327 tuýp kem đánh răng nhận vận chuyển, có 157 tuýp bị đối tượng trà trộn, cất giấu ma túy; do vậy chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự.
Do đó, trong ngày 22.3, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã ra quyết định trả tự do cho 4 tiếp viên hàng không nêu trên. Hiện nay, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã khởi tố vụ án "vận chuyển trái phép chất ma túy" để điều tra làm rõ bản chất vụ việc, xử lý nghiêm các đối tượng có liên quan theo quy định.
4 yếu tố cấu thành tội phạm vận chuyển trái phép chất ma túy
Chủ thể: Căn cứ khoản 1, điều 12 bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), người đủ 16 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự khi có hành vi vi phạm pháp luật về tội vận chuyển trái phép chất ma túy.
Về mặt khách quan: Các yếu tố cấu thành vận chuyển trái phép chất ma túy như sau: người phạm tội sử dụng các phương tiện đường bộ (ô tô, xe máy, xe khách...); phương tiện đường thủy (tàu thuyền, ca nô...); phương tiện đường sắt hoặc sử dụng các loại hình phương tiện khác.
Mục đích sử dụng phương tiện này là nhằm vận chuyển chất ma túy từ địa điểm này sang một địa điểm khác.
Về mặt khách thể: Người phạm tội có hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy là hành vi xâm phạm đến các quy định của Nhà nước về quản lý các chất ma túy và phòng chống ma túy.
Mặt chủ quan: Những người tham gia vào tội vận chuyển trái phép ma túy thực hiện hành vi có lỗi cố ý, tức là người phạm tội biết trước được hậu quả sẽ xảy ra khi thực hiện hành vi của mình và rất mong muốn hậu quả xảy ra.
QUY ĐỊNH VỀ "TRẢ TỰ DO"
Luật sư Trương Anh Tú (Chủ tịch Công ty luật TAT Law Firm) cho biết, theo quy định tại điều 118 bộ luật Tố tụng Hình sự, thời hạn tạm giữ không quá 3 ngày kể từ khi cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra nhận người bị giữ, người bị bắt hoặc áp giải người bị giữ, người bị bắt về trụ sở của mình.
Trường hợp cần thiết, người ra quyết định tạm giữ có thể gia hạn tạm giữ nhưng không quá 3 ngày. Trường hợp đặc biệt, người ra quyết định tạm giữ có thể gia hạn tạm giữ lần thứ hai nhưng không quá 3 ngày. Như vậy, thời gian tạm giữ tối đa là 9 ngày.
Trong khi tạm giữ, nếu không đủ căn cứ khởi tố bị can thì cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ; trường hợp đã gia hạn tạm giữ thì Viện kiểm sát phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ.
Dẫn chiếu vào vụ trả tự do cho 4 tiếp viên hàng không, khi hết thời gian tạm giữ, nếu không gia hạn, hoặc chưa chứng minh được tội phạm, từ đó cơ quan tiến hành tố tụng ra quyết định trả tự do cho người bị tạm giữ là tiến bộ trong công tác tư pháp, đáp ứng đúng tinh thần cải cách tư pháp và các quy định của bộ luật Tố tụng hình sự. Tức là khi chưa chứng minh được tội phạm thì chưa thể buộc tội. Đây là sự hành xử thận trọng, đúng pháp luật.
Phan Thương