Mỗi ngày tôi khám cho khoảng 30 bệnh nhân tuyến giáp, những bệnh phổ biến hay gặp như cường giáp, suy giáp, viêm tuyến giáp, Basedow, nang và nhân tuyến giáp nhưng lành tính hoàn toàn, ung thư tuyến giáp thì "chán" hơn.

Bệnh tuyến giáp chủ yếu gặp ở phụ nữ vì sao?

Nam giới rất ít bị, khi nam giới đến khám tuyến giáp tôi rất nhàn, ngược lại nữ khám rất vất vả. Bệnh lý tuyến giáp đa số không có triệu chứng, hoặc triệu chứng mơ hồ, chỉ xuất hiện triệu chứng điển hình khi bệnh đã quá muộn rồi. 

Để phát hiện bệnh sớm thì phải dựa vào siêu âm. Siêu âm lại phụ thuộc chất lượng máy và kinh nghiệm của từng bác sĩ. Bác sĩ ít kinh nghiệm thấy siêu âm tuyến giáp rất dễ. Bác sĩ càng nhiều kinh nghiệm càng thấy siêu âm tuyến giáp khó vô cùng, không cẩn thận là bỏ sót ung thư.

Tuyến giáp là ngã ba nội tiết của cơ thể. Phần cơ thể phía trên tuyến giáp là bộ não có tuyến yên, dưới đồi, tuyến tùng. Phía dưới có tuyến thượng thận, tuyến tụy, hai buồng trứng ở nữ và hai tinh hoàn ở nam. 

Ngay phía sau tuyến giáp còn có tuyến cận giáp. Mọi thay đổi nội tiết của các tuyến này, cũng như thay đổi ở từng cơ quan bộ phận, thay đổi về thần kinh và thể dịch của cơ thể, ít nhiều đều liên quan đến tuyến giáp.

Vấn đề của phụ nữ là buồng trứng. Buồng trứng quyết định sự thay đổi nội tiết tố rất nhiều, chị em có vài ngày kinh nguyệt, có nửa đầu chu kỳ kinh, nửa sau chu kỳ kinh, có ngày rụng trứng, có chửa đẻ. Hormone buồng trứng là estrogen và progesterone cứ thế lên lên xuống xuống liên tục. 

Cảm xúc của chị em cũng vì thế mà thay đổi theo. Các nghiên cứu cho rằng trước tuổi dậy thì, bệnh lý tuyến giáp ở trẻ trai và trẻ gái như nhau, sau dậy thì phụ nữ gặp rất nhiều còn đàn ông gặp rất ít, phụ nữ mang thai cũng dễ mắc bệnh tuyến giáp, phụ nữ mãn kinh thì ung thư giáp lại giảm đi hẳn và chủ yếu xuất hiện trên nền tổn thương trước đó. 

Như vậy, hormone buồng trứng estrogen và progesterone có liên quan đến bệnh lý tuyến giáp nói chung, liên quan đến ung thư tuyến giáp nói riêng, nam giới không có buồng trứng nên thật là may mắn.

Nhịp sống hối hả khiến ngày càng nhiều phụ nữ lao vào công việc, áp lực kép với việc gia đình, trạng thái, tinh thần căng thẳng, thái độ sống tiêu cực, lướt mạng xã hội lại dễ bức xúc và thích tìm đọc chạy theo những tin tức chứa năng lượng xấu, tất cả đều tác động đến các cơ quan nội tiết, gây những rối loạn, làm phụ nữ có nguy cơ cao mắc bệnh tuyến giáp và ung thư tuyến giáp. 

Béo cũng là nguyên nhân gây bệnh lý tuyến giáp và ung thư. Ví dụ chị em lấy cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m²), được con số 23 chẳng hạn, thì 23 chính là chỉ số khối cơ thể BMI. 

Vài tháng sau, lại chia như vậy, BMI = 28, tức là tăng lên 5 đơn vị, ôi thôi nguy cơ ung thư tuyến giáp đã tăng lên 1,14 lần mất rồi. Đàn ông béo lên, BMI tăng 5 đơn vị, thì nguy cơ tăng 1,33 lần.

Lười vận động, nguy cơ vô số bệnh

Những người đến khám tôi, thường nghe tôi nói và thấy rất chính xác, như ít vận động, hay ngồi nhiều và nằm nhiều, nằm ngủ nghiêng phải nhiều hay nghiêng trái nhiều, đi vài bước đã phải nhảy lên xe chứ không chịu cuốc bộ.

Tất cả chị em đều tròn mắt ngạc nhiên không hiểu tại sao tôi nói đúng như thầy bói ngồi trong xó nhà. Bí quyết của tôi là tôi nhìn vào tuyến giáp. Nói không ngoa, tuyến giáp là tấm gương soi chiếu cơ thể. 

Từ kích thước tuyến giáp, sự khác biệt về thể tích và hình thái giữa hai thùy và eo tuyến, tính chất nhu mô, các bệnh lý thể hiện tại tuyến, cho phép tôi nhìn ra thói quen cuộc sống, thậm chí là tính cách của từng con người. 

Những ai hay cáu bẳn, hay chửi bới, hay chia sẻ những điều tiêu cực trên mạng Facebook, tâm không thiện, lười nhác… vân vân và mây mây, đều có thể nhìn thấy khi siêu âm tuyến giáp.

Một số nguyên nhân khác nữa, như ăn quá nhiều hay quá ít iode, môi trường sống và làm việc, bức xạ ion hóa, đồ ăn thức uống, yếu tố di truyền đều có liên quan đến ung thư tuyến giáp.

Ung thư tuyến giáp có nguy hiểm?

Nói đến ung thư ai cũng hãi, nhưng ung thư tuyến giáp được ví là "ung thư hạnh phúc - good cancer".

Đa số bệnh nhân ung thư tuyến giáp mà tôi gặp, mười lăm hai mươi năm, không hề thấy tái phát, họ trở lại cuộc sống hoàn toàn bình thường. Khi gặp bệnh nhân ung thư tuyến giáp, một số bác sĩ thậm chí còn nói đùa rằng: "Nếu cuộc đời tôi phải mắc một loại ung thư, tôi sẽ chọn ung thư tuyến giáp".

Ung thư tuyến giáp được chia thành 4 loại:

✓ Ung thư thể nhú (chiếm 95%)

✓ Ung thư biểu mô dạng nang

✓ Ung thư biểu mô thể tủy

✓ Ung thư biểu mô không biệt hóa

Nếu bạn mắc hai loại ung thư đầu thì không cần lo lắng, đặc biệt là ung thư thể nhú chiếm đến 95% các loại ung thư, nó phát triển rất chậm, lúc siêu âm phát hiện ra ung thư thì diễn biến có thể hàng chục năm rồi. Cả hai loại này đều chữa khỏi, trừ khi đã di căn lung tung đi nhiều nơi thì rất phiền.

Nếu mắc ung thư hai loại sau thì tiên lượng xấu.

Đối với ung thư biểu mô thể tủy, tỉ lệ mắc rất thấp, nhưng đã mắc thì tiên lượng cũng như các ung thư cơ quan khác. Ung thư biểu mô thể tủy thường kết hợp với pheochromocytoma, tức là liên quan đến yếu tố di truyền nhiễm sắc thể, vì thế mà gia đình có người bị ung thư thì cần theo dõi chặt chẽ những người còn lại.

Nguy hiểm nhất là ung thư biểu mô không biệt hóa, loại này có tỉ lệ mắc rất hiếm, hay gặp ở người lớn tuổi, ác tính tương đương các ung thư khác theo chiều ngang, dễ di căn theo đường bạch huyết và đường máu.

Tóm lại là, hầu hết ung thư tuyến giáp đều chữa khỏi, vấn đề quan trọng là cần phát hiện sớm đừng để nó di căn đi đâu. Ngay cả hai loại sau cũng vậy. Để phát hiện sớm, cần siêu âm kiểm tra tuyến giáp hằng năm.