Thiếu nước tưới trầm trọng

Những ngày qua, hàng ngàn hộ dân ở TX.Điện Bàn và TP.Hội An (Quảng Nam) đang "đứng ngồi không yên" khi gần 2.000 ha lúa đang trong giai đoạn trổ đòng phải chịu cảnh "khát nước" dài ngày, đối diện nguy cơ mất mùa. Tình trạng thiếu nước nghiêm trọng do công trình đập ngăn mặn trên sông Vĩnh Điện (TX.Điện Bàn) chưa thi công.

Bà Huỳnh Thị Luận (68 tuổi, ở thôn Ngân Cau, P.Điện Ngọc, TX.Điện Bàn) cho biết vụ đông xuân năm nay gia đình bà làm 3 sào lúa, nhưng thời gian qua do thiếu nước tưới trầm trọng khiến toàn bộ diện tích lúa bắt đầu ngã sang màu vàng úa.

M.C

"Chưa xây dựng đập ngăn mặn trên sông Vĩnh Điện nên nước mặn xâm nhập, hàng ngàn ha lúa của người dân không có nước tưới. Mỗi năm, vào thời điểm này đập ngăn mặn được đắp nên ruộng lúa lúc nào cũng no nê nước, giúp cây phát triển tốt, năng suất cao. Năm nay, không hiểu lý do gì mà đập ngăn mặn chưa được đắp. Với tình trạng này, vụ mùa năm nay chắc trắng tay", bà Luận nói.

Vụ mùa năm nay, gia đình bà Lê Thị Lụa (55 tuổi, ở thôn Ngân Giang, P.Điện Ngọc) cũng làm 7 sào lúa, hiện tại 4 sào gần mương có nước, 3 sào ở vùng cao hơn thiếu nước nên bắt đầu úa vàng.

Theo bà Lụa, cách đây nửa tháng, trạm bơm Tứ Câu dẫn nước nhiễm phèn từ sông Vĩnh Điện vào ruộng khiến cả cánh đồng lúa mắc bệnh vàng lá. Người dân sau đó phải tập trung rửa mặn để cứu lúa.

M.C

"Nếu không sớm có giải pháp để đắp đập ngăn mặn thì nguy cơ hàng ngàn ha lúa của người dân trên địa bàn cũng như các vùng lân cận sẽ bị mất trắng", bà Lụa chia sẻ.

Thiếu cát để đắp đập ngăn mặn

Hằng năm, hạ lưu sông Vĩnh Điện thường xuyên bị nguồn nước mặn từ sông Hàn (TP.Đà Nẵng) thâm nhập. Từ năm 2013 đến nay, UBND TX.Điện Bàn đã triển khai phương án phòng chống hạn, nhiễm mặn, giữ ngọt nhằm đảm bảo nguồn nước tưới cho gần 2.000 ha đất sản xuất nông nghiệp vùng đông, gồm địa bàn TX.Điện Bàn, TP.Hội An và cả TP.Đà Nẵng.

Đập ngăn mặn này còn giúp nhà máy nước Vĩnh Điện hoạt động ổn định để cung cấp nước sinh hoạt cho người dân TX.Điện Bàn.

Năm nay, công trình đập thời vụ ngăn mặn, giữ ngọt trên sông Vĩnh Điện vẫn thống nhất chủ trương xây dựng trên vị trí cũ thuộc P.Điện Ngọc. Quy mô dự án gồm tuyến đập dài khoảng 130m ngăn toàn bộ mặt cắt sông Vĩnh Điện; thân đập được đắp bằng cát với gần 10.000 m³.

M.C

Dự án có tổng vốn đầu tư 3 tỉ đồng. Tuy nhiên, qua 2 lần mở thầu vào ngày 16.2 và 14.3, đến nay vẫn không có đơn vị nào tham gia đấu thầu thi công.

Theo tìm hiểu, nguyên nhân chính dẫn đến việc mở thầu nhưng không có đơn vị nào tham gia vì không đủ nguồn vật liệu cát để cung cấp cho gần 10.000 m³ trong khoảng thời gian thi công 10 ngày đêm. Ngoài việc khan hiếm nguồn cát thì giá cát trên thị trường quá cao so với giá hồ sơ dự toán là 185.000 đồng/m³.

Theo một lãnh đạo TX.Điện Bàn, trước tình trạng khó khăn về nguồn cát, các ngành chức năng thị xã đã khảo sát và xét thấy nguồn cát từ dự án Nạo vét sông Cổ Cò đảm bảo kỹ thuật để đắp đập ngăn mặn.

Do đó, UBND TX.Điện Bàn đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam xem xét, cho phép sử dụng nguồn cát từ dự án Nạo vét sông Cổ Cò (hiện đang triển khai trên địa bàn P.Điện Dương, TX.Điện Bàn) để thi công công trình đập thời vụ trên sông Vĩnh Điện.

Ông Hồ Quang Bửu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, cho biết UBND tỉnh vừa thống nhất chủ trương cho phép UBND TX.Điện Bàn sử dụng nguồn vật liệu cát đã được nạo vét từ Dự án nạo vét sông Cổ Cò đang tập kết tại các bãi chứa do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh quản lý để đắp đập trên sông Vĩnh Điện.

Theo ông Bửu, UBND tỉnh cũng yêu cầu UBND TX.Điện Bàn có trách nhiệm làm việc với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh để thống nhất vị trí lấy cát; thời gian thực hiện, biện pháp phối hợp theo dõi, giám sát, quản lý chặt chẽ khối lượng cát xúc bốc lên xe vận chuyển và sử dụng đúng mục đích phục vụ thi công công trình.

Trên cơ sở đó, địa phương tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt điều chỉnh hồ sơ thiết kế - dự toán công trình phù hợp với cự ly vận chuyển từ vị trí lấy cát đến chân công trình và làm việc với Sở TN-MT để thống nhất xác định các nghĩa vụ tài chính đối với khối lượng khoáng sản cần sử dụng.