Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) vừa ban hành kết luận vụ nâng khống giá trị cây xanh gây thiệt hại tài sản nhà nước. C03 đề nghị truy tố cựu chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung và 14 người khác.

Ngoài làm rõ hành vi của ông Chung và những người liên quan, kết luận điều tra còn làm rõ đường đi của hàng ngàn cây xanh nhập lậu Trung Quốc về bán cho Hà Nội và mánh lới ăn chia của những người "thổi giá" cây xanh.

"Phù phép" cây xanh nhập lậu bằng hóa đơn chứng từ khống

Theo kết luận, ông Nguyễn Đức Chung đã trực tiếp can thiệp, chỉ đạo xuyên suốt công tác trồng mới, cắt tỉa cây xanh tại Hà Nội giai đoạn 2016-2019. Ông Chung còn gợi ý, tạo điều kiện cho người có quan hệ thân thiết là một giám đốc đang trốn nợ được tham gia dự án trồng cây xanh.

Kết quả điều tra xác định Công ty Cây xanh là đơn vị trực thuộc UBND TP Hà Nội. Tuy nhiên với động cơ rút ruột ngân sách nhà nước, tổng giám đốc Công ty Cây xanh Nguyễn Xuân Hanh đã "bắt tay" với Nguyễn Tuấn Nghĩa - giám đốc Công ty Vì nhân dân.

Nghĩa được giao chuẩn bị một số loại cây như chà là, bàng Đài Loan để cung ứng theo hợp đồng. Nghĩa đã mua những loại cây này từ một nguồn chuyên nhập lậu cây từ Trung Quốc rồi nâng giá đầu vào cao gấp nhiều lần thực tế.

Cụ thể, Nghĩa tìm đến Hoàng Đình Văn - giám đốc Công ty Hoàng Anh Phát - để đặt vấn đề mua hai loại cây trên.

Thơi điểm đó Công ty Hoàng Anh Phát chưa được cấp phép kinh doanh cây có bầu đất nên không thể nhập khẩu hai loại cây theo đơn đặt hàng.

Do đó, Văn đã liên hệ với người Trung Quốc tên là Lỉ Tài để nhập lậu hai loại cây chà là và bàng Đài Loan.

Văn đã yêu cầu mối hàng từ Trung Quốc vận chuyển "chui" cây xanh từ thành phố Đông Hưng qua biên giới sang tập kết tại cửa khẩu Móng Cái để giao hàng.

Sau khi nhận hàng, Văn tiếp tục thuê xe tải, xe cẩu, công nhân bốc xếp vận chuyển cây xanh về Hà Nội bán cho Nghĩa.

Trích xuất dữ liệu điện tử, C03 xác định Văn đã bán hơn 10.000 cây xanh nhập lậu từ Trung Quốc cho Nghĩa với tổng số tiền hơn 30 tỉ đồng và hưởng lợi bất chính 1,6 tỉ.

Do là cây nhập lậu thiếu chứng từ nên Nghĩa đã "phù phép" bằng các hóa đơn khống và bán cho Công ty Cây xanh để trồng tại Hà Nội.

Cụ thể, Nghĩa chỉ đạo cấp dưới liên hệ với 24 hộ kinh doanh cá thể, xuất hơn 326 hóa đơn bán cây xanh khống với số tiền hơn 200 tỉ đồng. Nghĩa còn dùng 15 hóa đơn vận chuyển khống của một công ty khác trị giá hơn 12 tỉ đồng để hợp thức nguồn gốc cho cây xanh nhập lậu từ Trung Quốc.

Theo C03, với việc mua bán hóa đơn khống, Nghĩa đã hưởng lợi bất chính 10 tỉ đồng.

Công ty Cây xanh đã sử dụng số cây nhập lậu trên và nhiều cây từ nguồn khác để trồng mới hoặc thay thế cây cũ trên các tuyến đường ở Hà Nội theo hợp đồng với Ban Duy tu.

Mánh lới ăn chia từ việc "thổi giá" cây xanh

Theo kết luận, tổng giám đốc Công ty Cây xanh và Nguyễn Tuấn Nghĩa đã thông đồng thống nhất trước về số lượng, chủng loại, đơn giá và địa điểm trồng.

Công ty Cây xanh đã thực hiện 10 hợp đồng, trị giá hơn 241 tỉ đồng với Ban Duy tu. Đáng nói, tổng giám đốc Công ty Cây xanh đã chỉ đạo cấp dưới dùng nhiều chiêu trò nâng khống giá trị cây với tổng số tiền 17 tỉ đồng.

Sau khi nhận số tiền nâng khống trên, Nghĩa đã chuyển lại 17 tỉ cho Công ty Cây xanh thông qua Nguyễn Xuân Hanh.

Sau đó nhóm lãnh đạo và nhân viên Công ty Cây xanh chia nhau số tiền nâng khống. Cụ thể, Vũ Kiên Trung - chủ tịch công ty - hưởng 1,5 tỉ, tổng giám đốc nhận 600 triệu đồng, kế toán trưởng nhận 380 triệu đồng.

Một số cán bộ chủ chốt của Công ty Cây xanh chia nhau hưởng 4,7 tỉ đồng.

Ngoài ra, Trung còn khai đã chi 2,6 tỉ cảm ơn ông Nguyễn Đức Chung vào các dịp lễ Tết từ năm 2016-2018 vì đã được chủ tịch Hà Nội tạo điều kiện cho tham gia trồng cây xanh. Số tiền này được Trung trích từ tiền nâng khống giá cây.

Tương tự, từ sự chỉ đạo, tạo điều kiện của ông Nguyễn Đức Chung, Công ty Sinh Thái Xanh do Bùi Văn Mận làm giám đốc được Hà Nội đặt hàng 6 hợp đồng trồng cây xanh trị giá hơn 43 tỉ đồng.

Nhóm của Mận cũng nâng khống số lượng, "thổi giá" cây xanh để hưởng lợi, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 17 tỉ đồng.

Mận cùng với phó tổng giám đốc công ty chia nhau mỗi người 6,5 tỉ đồng, số còn lại sử dụng vào các công việc chung của công ty.

Từ tiền hưởng lợi, Mận khai chi 1,2 tỉ đồng trồng cây tại Trường mầm non Yển Khê (huyện Thanh Ba, Phú Thọ) để ông Chung dùng tư cách cá nhân tài trợ và trồng cây trị giá gần 140 triệu đồng cho nhà bố mẹ đẻ của ông Chung ở Phú Thọ.

Theo cơ quan điều tra, quá trình thực hiện các hợp đồng trồng cây xanh ở Hà Nội, Bùi Văn Mận còn thiết kế, trồng một số loại cây tại Trường mầm non Yển Khê (Phú Thọ - cạnh nhà bố mẹ của ông Chung) để ông Chung dùng tư cách cá nhân tài trợ xây dựng.

Mận còn khai chi tiền mua cây để ông Chung trồng tại nhà thờ, nhà ở của bố mẹ đẻ và nhà thờ chú ruột của ông Chung.

Mận khai đã chi phí trồng cây cho ông Chung với tổng số tiền 2 tỉ đồng; 1,5 tỉ đồng mua cây tặng ông Chung để trồng tại nhà người thân.

Nguồn tiền mua cây tặng ông Chung được vị giám đốc trích từ tiền có được nhờ chủ tịch đã tạo điều kiện cho thực hiện các hợp đồng trồng cây xanh với Hà Nội.

Mối quan hệ của ông Nguyễn Đức Chung và giám đốc trốn nợ trong vụ nâng khống giá cây xanh

Một người làm về cây xanh đang trốn nợ nhưng được ông Nguyễn Đức Chung gợi ý lập công ty rồi can thiệp để người này tham gia trồng triệu cây xanh ở Hà Nội.