Sản phẩm OCOP lên sàn còn khiêm tốn

Theo báo Công Thương, ngày 7/5/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 490/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), với 3 mục tiêu: Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh; chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập, đời sống cho nhân dân; và công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, đến giữa tháng 12/2023, cả nước đã có 11.054 sản phẩm OCOP, vượt mục tiêu của giai đoạn 2021-2025 là 10.000 sản phẩm. Trong số đó có 68,9% là sản phẩm được công nhận 3 sao, gần 30% được công nhận sản phẩm 4 sao và đặc biệt là có 42 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP 5 sao.

Tuy nhiên, theo Đại Đoàn Kết, có trên 50% số sản phẩm OCOP nằm ở những vùng miền núi, vùng sâu vùng xa. Bởi ở đó, những điều kiện đặc thù về sinh thái, tự nhiên đáp ứng được yêu cầu của sản phẩm đặc sản. Tuy nhiên, đầu ra cho các sản phẩm này vẫn còn khó khăn.

Theo bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), có rất nhiều mặt hàng nông sản, đặc sản của các địa phương trên cả nước được mùa. Nhiều loại sản phẩm có sản lượng lớn, thời gian thu hoạch ngắn dẫn đến tình trạng cung vượt cầu trong ngắn hạn. Trong khi đó, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, không theo quy hoạch, sản lượng hàng hóa thấp, chất lượng mẫu mã không đảm bảo... đang là những yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến việc kết nối, tiêu thụ sản phẩm hàng hóa cho bà con nông dân.

Chính bởi vậy, kênh thương mại điện tử (TMĐT) được coi là một kênh quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu thụ các sản phẩm hàng hóa của các địa phương, đặc biệt là các hợp tác xã, doanh nghiệp (DN) nhỏ, hộ kinh doanh...

Lạng Sơn là một trong những địa phương đặc biệt quan tâm đến việc phát triển thị trường sản phẩm chủ lực của tỉnh trên nền tảng TMĐT. Theo ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn, thời gian qua, tỉnh đã ban hành các chính sách khuyến khích đầu tư phát triển hợp tác, liên kết sản xuất sản phẩm nông nghiệp, nông thôn, các chương trình phát triển TMĐT, hỗ trợ quảng bá, trưng bày sản phẩm tại các hội chợ, triển lãm quốc tế. Dù vậy, theo ông Nghĩa, việc đưa sản phẩm lên các sàn TMĐT còn gặp khá nhiều khó khăn, thách thức.

“Sở Công Thương Lạng Sơn cùng các đơn vị có liên quan tiếp tục đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm và đẩy mạnh phát triển các thị trường thông qua các kênh TMĐT. Bên cạnh đó, Sở còn xúc tiến tiêu thụ sản phẩm thông qua các hoạt động văn hóa, du lịch và định hướng xây dựng các điểm bán sản phẩm tại các vùng du lịch trọng điểm nhằm phát triển kinh tế du lịch, kinh tế đêm, với phương châm hỗ trợ các DN thâm nhập sâu vào thị trường nâng giá trị gia tăng cho sản phẩm, từ đó phát triển kinh tế xã hội địa phương”, ông Nghĩa nói.

Để đưa sản phẩm địa phương lên các sàn TMĐT, ngoài khó khăn vấn đề kho hàng, bảo quản sản phẩm, giao nhận sản phẩm, các quy trình chăm sóc sau bán hàng cũng là băn khoăn lớn của không ít DN khi hướng tới kênh phân phối TMĐT. Trên thực tế, ngoài một số thành phố lớn, số lượng DN ở các địa phương có thể tự mình đưa sản phẩm lên các sàn TMĐT không nhiều. Việc phát triển trên kênh TMĐT như website, sàn giao dịch TMĐT đối với các cơ sở sản xuất, DN còn khiêm tốn và không thực sự mang lại giá trị như mong muốn.

Đẩy mạnh đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử

Đây là vấn đề được cơ quan quản lý, các địa phương cũng như cộng đồng DN chú trọng thời gian qua trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 ngày càng phát triển.

Bà Nguyễn Thị Phương Uyên, Giám đốc Marketing Công ty TNHH Alibaba.com Việt Nam cho biết, thời gian qua DN này đã phối hợp với Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức hàng loạt các khóa đào tạo TMĐT trên toàn Việt Nam. Trong đó tập trung phổ biến kỹ năng bán hàng, kỹ năng livestream trên sàn TMĐT.

“Sàn TMĐT là nơi có thể hỗ trợ DN kinh doanh, xúc tiến xuất khẩu do vậy ban đầu họ phải được hưởng các chính sách ưu đãi, nhất là những DN có hạn chế về tài chính hoặc quy mô, từ đó giúp DN tăng năng lực cạnh tranh. Alibaba Việt Nam cũng hỗ trợ ưu đãi cho DN có những mặt hàng nhiều tiềm năng xuất khẩu trên sàn TMĐT, như sản phẩm nông sản, đồ nội thất thủ công mỹ nghệ…”, bà Uyên nhận định.

Theo Trung tâm Tin học và Công nghệ số (Bộ Công Thương), thời gian qua, Trung tâm đã và đang kết nối các sở, ban, ngành địa phương với các nền tảng TMĐT và các đơn vị cung cấp dịch vụ TMĐT để triển khai mô hình Flagship Store - Gian hàng địa phương trên các sàn TMĐT lớn.

Thông tin trên Quân đội nhân dân, khi tham gia chương trình này, mỗi tỉnh, thành phố, địa phương sẽ được thiết lập một gian hàng trên các sàn TMĐT lớn, trong đó sẽ tập trung tất cả doanh nghiệp sản xuất và các sản phẩm của địa phương để thuận tiện cho việc quản lý, vận hành và phân phối sản phẩm trên các sàn TMĐT.

Doanh nghiệp sẽ được tư vấn những thông tin hữu ích và thực tế về thị trường, chiến lược kinh doanh, các chiến dịch bán hàng... Đồng thời, Trung tâm Tin học và Công nghệ số đã và đang làm việc với một số doanh nghiệp về công nghệ, dịch vụ để khi giải pháp này đi vào vận hành sẽ trực tiếp hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc thiết lập gian hàng, marketing, livestream bán hàng, quản lý kho vận, chăm sóc phản hồi khách hàng,... nhằm tối ưu hóa cả về chi phí và hiệu quả bán hàng.

Ngoài ra, để bảo đảm phát triển lâu dài, việc tổ chức đào tạo đội ngũ vận hành TMĐT riêng cho các doanh nghiệp cũng là nội dung quan trọng của chương trình. Dự kiến sắp tới, Trung tâm Tin học và Công nghệ số sẽ triển khai trên các sàn TMĐT là Shopee và Lazada, những sàn TMĐT lớn với thị trường rộng mở cùng nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp.

Với nỗ lực và sự chung tay phối hợp từ cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cả các nền tảng TMĐT, mô hình Flagship Store-Gian hàng địa phương trên các sàn TMĐT hứa hẹn mang lại nhiều giá trị thiết thực.

Về phía doanh nghiệp có cơ hội mở rộng thị trường phân phối TMĐT với nhiều tiềm năng, về phía người tiêu dùng có thể tiếp cận sản phẩm địa phương dễ dàng. Giải pháp cũng tin tưởng góp phần vào sự phát triển của TMĐT nói riêng và phát triển kinh tế địa phương nói chung.

Minh Hoa (t/h)