Ngoài ra, liên quan vụ án còn 85 bị cáo khác, bao gồm: 45 cựu lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng (NH) TMCP Sài Gòn (SCB); 15 cựu cán bộ NH Nhà nước (NHNN); 3 cựu cán bộ Thanh tra Chính phủ; 1 cựu cán bộ Kiểm toán Nhà nước, bị Viện KSND tối cao truy tố về các tội: tham ô tài sản, nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và vi phạm quy định về hoạt động của NH. Trong đó, 5 bị cáo đang bị truy nã đã được TAND TP.HCM kêu gọi ra đầu thú.
Bị cáo Trương Mỹ Lan thời điểm bị công an bắt và chồng Chu Lập Cơ
T.L
Riêng bị cáo Nguyễn Cao Trí (Chủ tịch HĐQT Công ty Văn Lang và Công ty Capella) bị xét xử về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản vì có hành vi tìm cách chiếm đoạt của bị cáo Trương Mỹ Lan 1.000 tỉ đồng.
Người bị hại trong vụ án là SCB bị thiệt hại khoảng 498.000 tỉ đồng từ hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan và đồng phạm; và bị cáo Trương Mỹ Lan là bị hại do bị Nguyễn Cao Trí chiếm đoạt 1.000 tỉ đồng.
Chủ tọa phiên tòa là thẩm phán Phạm Lương Toản, Chánh tòa hình sự TAND TP.HCM. Đại diện Viện KSND tối cao và Viện KSND TP.HCM tham gia phiên tòa gồm: ông Cao Anh Đức, ông Đặng Như Vĩnh, ông Vũ Mạnh Long, ông Vũ Tất Ba, bà Nguyễn Thị Hồng Vân, bà Đặng Thị Hồng Thủy, ông Lưu Hoàng Tuấn, ông Nguyễn Đức Long, ông Ngô Phạm Việt, ông Nguyễn Hồng Hiệp.
Tòa triệu tập hơn 2.400 người liên quan gồm: 316 cá nhân thuộc nhóm cán bộ SCB; 1.153 người liên quan là các cá nhân đứng tên công ty, tên vay, đứng tên các tài sản thế chấp tại SCB thực hiện việc nộp, rút tiền; 692 người liên quan là các pháp nhân thuộc nhóm đứng tên vay tiền, nhận tiền tại SCB; 42 người liên quan là các cá nhân tại NHNN và nhóm người liên quan khác. Tòa án cũng triệu tập một số người phiên dịch do bị cáo Chu Nap Kee Eric (Chu Lập Cơ, chồng bị cáo Lan) có quốc tịch Trung Quốc.
Cận cảnh nơi xét xử tỉ phú Trương Mỹ Lan trong vụ án Vạn Thịnh Phát
Theo hồ sơ vụ án, Trương Mỹ Lan bị cáo buộc dù không nắm chức vụ gì tại SCB, nhưng bị cáo nhờ cá nhân, pháp nhân khác để nắm giữ 91,5% cổ phần SCB; từ đó chi phối, lũng đoạn toàn bộ hoạt động NH này.
Trong 10 năm (từ năm 2012 - 2022), bị cáo Trương Mỹ Lan sử dụng hệ sinh thái của mình với hơn 1.000 công ty trong và ngoài nước, lấy Tập đoàn Vạn Thịnh Phát làm trung tâm, sau đó chia thành 4 nhóm chính, quan hệ chặt chẽ với nhau. Nhóm tài chính gồm: SCB, Công ty chứng khoán Tân Việt, Công ty CP tài chính Việt Vĩnh Phú; nhóm công ty có hoạt động kinh doanh về khách sạn, nhà hàng, bất động sản (BĐS), chẳng hạn Công ty CP Tập đoàn Sài Gòn Peninsula, Công ty CP Tập đoàn đầu tư An Đông…; nhóm công ty "ma" tại Việt Nam; nhóm mạng lưới công ty nước ngoài tại nhiều vùng lãnh thổ, quốc gia "thiên đường thuế". Sau đó, bị cáo Lan chỉ đạo các đồng phạm trong vụ án lập khống hồ sơ vay, SCB giải ngân 2.257 khoản/hơn 1 triệu tỉ đồng - chiếm 93% số tiền cho vay của NH.
Đến năm 2022, nhóm bị cáo còn 1.284 hồ sơ vay, tương đương dư nợ 677.286 tỉ đồng (nợ gốc 483.971 tỉ đồng, lãi/phí 193.315 tỉ đồng), nằm trong nhóm không có khả năng thu hồi. Sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo, cáo trạng xác định bị cáo Lan gây thiệt hại cho SCB khoảng 498.000 tỉ đồng.
TẠM THU THÊM hơn 6 TỈ ĐỒNG KHẮC PHỤC HẬU QUẢ
Với thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng như trên, khả năng bồi thường của bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm trong vụ án đang là một vấn đề đặt ra.
Theo nguồn tin của PV Thanh Niên, trước khi mở phiên tòa, người thân của 10 bị cáo đã nộp hơn 6 tỉ đồng để khắc phục cho vụ án.
Cụ thể, gia đình bị cáo Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT SCB) nộp 4,5 tỉ đồng; gia đình bị cáo Phan Tấn Trung (cựu Phó chánh thanh tra, giám sát NHNN chi nhánh TP.HCM) nộp 546 triệu đồng; bị cáo Nguyễn Thanh Tùng (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP dầu khí Đông Phương) nộp 500 triệu đồng; bị cáo Phạm Mạnh Cường (cựu Giám đốc Phòng tái thẩm định SCB) và bị cáo Cao Việt Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH thương mại và sản xuất Tường Việt) cùng nộp 200 triệu đồng/người; bị cáo Bùi Nhân (cựu Phó tổng giám đốc SCB) nộp 70 triệu đồng; bị cáo Bùi Đức Khoa (cựu Phó tổng giám đốc Công ty CP Natural Land) và bị cáo Trần Hoàng Giang (cựu Phó giám đốc khối phê duyệt tín dụng SCB) mỗi người nộp 50 triệu đồng; bị cáo Trần Thị Kim Chi (cựu nhân viên Công ty CP Natural Land) và bị cáo Lưu Chấn Nguyên (cựu Giám đốc Phòng giao dịch Bảy Hiền SCB) cùng nộp 30 triệu đồng/người.
Trước đó, trong giai đoạn điều tra, đối với nhóm hành vi phạm tội của bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm, CQĐT đã thu giữ hơn 590 tỉ đồng và gần 15 triệu USD. Trong giai đoạn truy tố đã thu giữ thêm của các bị cáo gần 55,5 tỉ đồng. Bên cạnh đó, các cơ quan tố tụng đã phong tỏa 42 tài khoản của các bị cáo và các cá nhân đứng tên hộ bị cáo mở tại các NH, tổng cộng gần 1.900 tỉ đồng và hơn 8,4 triệu USD.
Ngoài ra, cơ quan chức năng đã tạm giữ 1.266 bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ), giấy chứng nhận công trình xây dựng; tạm giữ 1.784 bản photo giấy chứng nhận QSDĐ; danh sách 269 nhà đất cho thuê và 21 hợp đồng công chứng, 147 bản thỏa thuận bồi thường các thửa đất và giấy chứng nhận QSDĐ thuộc dự án Bắc Phước Kiển thuộc H.Nhà Bè, TP.HCM; kê biên 1.237 BĐS liên quan trực tiếp đến bị cáo Trương Mỹ Lan; kê biên 61 BĐS và ngăn chặn giao dịch 8 BĐS của 7 bị cáo khác và cá nhân đứng tên hộ các bị cáo; kê biên 8 BĐS của Công ty TNHH Âu Lạc Quảng Ninh ở Quảng Ninh liên quan tới thỏa thuận hợp tác với bị cáo Lan; 143 giấy chứng nhận QSDĐ tái định cư tại xã An Nhựt Tân (Long An).
Cơ quan công tố cũng ngăn chặn giao dịch của Công ty CP Sài Gòn Kim Cương đối với 8 tài khoản mở tại SCB, tổng số tiền hơn 789 tỉ đồng; kê biên hơn 857 triệu cổ phần SCB của Trương Mỹ Lan và các cá nhân đứng tên hộ bị cáo này; kê biên hơn 137 triệu cổ phần của 5 công ty, ngăn chặn hơn 14.000 cổ phần của một công ty của Đỗ Xuân Nam; kê biên 22 tài sản là phương tiện gồm 1 du thuyền, 2 tàu, 19 ô tô của bị cáo Lan, bị cáo Trương Huệ Vân do các pháp nhân đứng tên.
Đối với nhóm đưa, nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, trong giai đoạn điều tra, truy tố, CQĐT thu giữ hơn 25 tỉ đồng, hơn 5,3 triệu USD; 10 sổ tiết kiệm hơn 10 tỉ đồng, 2 giấy chứng nhận QSDĐ.
Liên quan đến bị cáo Nguyễn Cao Trí, khi khám xét người, nơi làm việc, thu giữ gần 94 tỉ đồng. Đồng thời, gia đình bị cáo đã nộp khắc phục hơn 640,7 tỉ đồng; bị kê biên 7 BĐS.
Luật sư và báo chí được tòa cung cấp máy tính làm việc
Chiều 4.3, Chánh văn phòng TAND TP.HCM Phạm Ngọc Duy thông tin công tác chuẩn bị xét xử vụ án Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo khai mạc vào sáng nay (5.3) cơ bản đã hoàn tất.
Cụ thể, về phương diện tác nghiệp của báo chí, sau khi một số báo được tác nghiệp phần khai mạc, sẽ đi vào phòng tác nghiệp dành riêng cho báo chí. Ông Phạm Ngọc Duy cho biết nơi ăn ở, nghỉ ngơi, giam giữ các bị cáo được chuẩn bị kỹ càng để phục vụ xét xử vụ án, dự kiến kéo dài khoảng 2 tháng; luật sư và báo chí sẽ bị hạn chế tối đa việc sử dụng thiết bị điện tử, được tòa cung cấp máy tính, riêng báo chí chỉ được sử dụng máy ảnh, ghi âm.
Cũng theo ông Duy, phiên tòa xét xử vụ án Trương Mỹ Lan sẽ có khu riêng, không làm ảnh hưởng đến các công việc cũng như phiên tòa xét xử khác tại TAND TP.HCM. Theo ông Duy, do trụ sở tòa đang trùng tu giai đoạn 2 nên cơ sở vật chất hiện tại chỉ đủ bố trí cho các bị cáo, luật sư, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, các cơ quan báo chí và lực lượng bảo vệ phiên tòa. Do đó, không thể bố trí chỗ ngồi cho người thân của các bị cáo tham dự phiên tòa.
Hơn nữa, ông Duy cho biết phiên tòa này là giai đoạn 1 của vụ án, trong giai đoạn này tập trung điều tra, truy tố, xét xử các bị cáo liên quan đến các hành vi tội tham ô tài sản; vi phạm quy định về hoạt động NH, hoạt động khác liên quan đến hoạt động NH; đưa hối lộ; nhận hối lộ; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ...; từ đó tập trung thu hồi tài sản, làm tiền đề giải quyết cho giai đoạn 2 của vụ án là các sai phạm liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp.