Nhà báo - phóng viên ảnh Ishikawa Bun'yo nhấn mạnh trong buổi giao lưu "Nuôi dưỡng ngọn lửa nghề báo" tại tòa soạn báo Tuổi Trẻ chiều 5-3.

Phóng viên ảnh tuổi 86

Tuổi 86, tóc bạc lưa thưa, dáng người thấp nhỏ, nhà báo Ishikawa Bun'yo gây bất ngờ cho các đồng nghiệp Tuổi Trẻ với trang báo đăng chùm ảnh ông chụp trận động đất hồi tháng 1-2024. "Nghe tin động đất, tôi cầm máy lên đường và kể lại câu chuyện của những người bị thiệt hại. Có bốn tờ báo đã đăng ảnh của tôi".

Ở Nhật, tuổi nghỉ hưu là 60 nhưng ông Ishikawa chưa bao giờ nghỉ, vẫn tiếp tục những câu chuyện bằng ảnh của mình.

Ông "bật mí" một dự định: "Sang năm, kỷ niệm 50 năm chấm dứt chiến tranh Việt Nam, tôi sẽ trở lại chụp một số tấm ảnh để kể câu chuyện về sự đổi thay của cảnh vật, thành phố, con người xuyên quá khứ - hiện tại - tương lai, như là một cô bé ở Tây Ninh mà tôi đã chụp năm cô 10 tuổi. Khi ấy cô đã phải chứng kiến người thân của mình bị giết, và bây giờ thì vết thương lòng đã được chữa lành".

Những đồng nghiệp trẻ chỉ biết đến chiến tranh qua sách vở, phim ảnh, báo chí, tài liệu và qua những tấm ảnh ám khói súng của ông có rất nhiều câu hỏi, và Ishikawa chia sẻ câu chuyện riêng mà ông bảo rằng chưa bao giờ nói ra với ai.

Việt Nam như là quê hương

Khi cuộc chiến Việt Nam chuyển sang một giai đoạn mới, Mỹ trực tiếp tham chiến, Ishikawa kể hãng đã cử ông sang Việt Nam làm phóng sự. Và thế là ông có mặt giữa cuộc chiến tranh. Trong khi ông nội của ông cũng từng mất trong chiến tranh.

"Lúc đầu chỉ là công việc, nhưng rồi khi chụp ảnh những người dân Việt Nam phải chết, mất nhà cửa, trẻ em cũng trở thành nạn nhân của chiến tranh, chất độc da cam làm hại nhiều thế hệ… thì tôi cảm thấy một sự gắn bó vì những điều này đã từng xảy ra trên quê hương Okinawa của tôi. 

Tôi đã tác nghiệp 4 năm trong chiến tranh Việt Nam, và còn tham gia nhiều cuộc chiến khác nữa như Afghanistan, Syria, Somalia và đến giờ là một trong những phóng viên chiến trường lớn tuổi nhất còn sống. Có 15 phóng viên Nhật Bản đã mất trong chiến tranh Việt Nam, có người chỉ mới đến làm việc được 1 tuần.

Kể câu chuyện chiến tranh ấy cho thế giới biết, kể lại quá khứ cho thế hệ sau biết, tiếp tục tìm hiểu những thay đổi trong hòa bình… ấy là sứ mệnh của người chụp ảnh, của nhà báo, và cũng là sứ mệnh với những người đã chết nữa".

Báo không mất được, đừng lo!

Ông vẫn tiếp tục chụp ảnh, tiếp tục làm báo đến tận tuổi 86 này, không chùn tay trước những cuộc cách mạng vũ bão của truyền thông. Theo ông, giữa dòng chảy thời gian, vẫn có những thứ bất biến: đó là những câu chuyện của thân phận con người cần được kể lại, những điều đúng đắn cần phải làm, những giá trị cần được gìn giữ.

Người làm báo phải thấu cảm được và những tấm ảnh phải nói lên được câu chuyện mình muốn kể, quan điểm mình muốn nói. "Các bạn hãy tin rằng cuộc đời vẫn tiếp tục và báo không thể mất được", người phóng viên kỳ cựu nói.

Những câu chuyện còn rất dài nhưng buổi giao lưu phải có giới hạn. Trước lúc kết thúc, ông Ishikawa tiếp tục "bật mí": "Kho ảnh chụp chiến tranh Việt Nam của tôi có tới 15.000 tấm ảnh và nhiều câu chuyện tôi vẫn đang tiếp tục chụp. Hơn 500 tấm đã công bố, nếu cần, các bạn cứ tự nhiên sử dụng mà không cần xin phép tôi.

Để tiếp cận được thêm nhiều độc giả, ngoài việc xuất bản những album ảnh to và dày, tôi cũng làm những tập ảnh nhỏ hơn, mỏng hơn, rẻ tiền hơn".

Sinh nhật bất ngờ

Bất ngờ cuối cùng là bó hoa và chiếc bánh sinh nhật mà báo Tuổi Trẻ chuẩn bị để mừng ông sẽ tròn 86 tuổi vào ngày 10-3 tới. Ông cười tươi thổi nến và tiếp tục lên đường tác nghiệp.

Gặp Ishikawa Bunyo - phóng viên chiến trường từng chụp ảnh ở cả hai miền Việt Nam thời chiến

'Với tôi, hòa bình là khi có thể sống một cuộc sống bình thường: đi học, đi làm, đọc sách, làm nông' - cựu phóng viên chiến trường Ishikawa Bunyo nghĩ về chiến tranh khi xưa và hòa bình hôm nay.