Những năm trước đây, TP.HCM chỉ có duy nhất Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa tuyển sinh lớp 6 bằng hình thức thi tuyển. Đến năm 2023, TP.HCM có thêm Trường THCS Trần Quốc Toản 1, TP Thủ Đức cũng áp dụng hình thức này.

Chỉ thực hiện ở các trường nổi tiếng

Nói về việc thi tuyển vào lớp 6 Trường THCS Trần Quốc Toản 1, ông Nguyễn Thái Vĩnh Nguyên, trưởng Phòng GD-ĐT TP Thủ Đức, TP.HCM, cho biết xuất phát từ thực tế nhu cầu phụ huynh muốn cho con em vào học tại trường quá cao trong khi số chỗ học có hạn.

"Việc đánh giá học sinh ở các trường tiểu học hiện nay có sự chênh lệch nhất định. Nếu xét tuyển vào lớp 6 dựa trên điểm kiểm tra cuối học kỳ 2 lớp 5 là chưa công bằng. Vì vậy, năm 2023 chúng tôi xin phép được tuyển sinh lớp 6 cho Trường Trần Quốc Toản 1 bằng hình thức khảo sát. Thí sinh sẽ thi chung đề và chung ngày với các thí sinh dự tuyển vào lớp 6 Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa" - ông Nguyên nói.

Tương tự, một lãnh đạo Phòng GD-ĐT quận 4 thông tin: "Chúng tôi đang tính toán, xây dựng kế hoạch để xin tổ chức khảo sát đầu vào lớp 6 cho Trường THCS Vân Đồn. Đây là ngôi trường được nhiều phụ huynh tín nhiệm, hằng năm áp lực tuyển sinh rất cao.

Không chỉ xét điểm kiểm tra cuối lớp 5 mà hội đồng tuyển sinh của trường phải xét cả kết quả học tập của học sinh từ lớp 1 đến lớp 4, xét cả các giải thưởng ở nhiều lĩnh vực khác nhau.

Nhưng nhiều khi cũng không biết lấy ai, bỏ ai vì ở bậc tiểu học, học sinh dễ dàng đạt được 10 điểm. Ngoài ra, các em cũng đi thi và đạt giải thưởng khá nhiều ở các cuộc thi về TDTT, văn nghệ, toán, ngữ văn...".

Cũng cùng lý do trên, Phòng GD-ĐT quận 7 cho biết đã có đề xuất xin được khảo sát đầu vào để tuyển sinh lớp 6 năm học 2024 - 2025 cho Trường THCS Nguyễn Hữu Thọ. Đây là ngôi trường nổi tiếng trên địa bàn quận 7 từ nhiều năm nay.

Tiêu chí phụ lại là bất công

Hiện nay, ngoài Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa thì ở mỗi quận, huyện đều có các trường THCS nổi tiếng, chịu áp lực rất cao vào mỗi mùa tuyển sinh. Chẳng hạn các trường THCS Nguyễn Du, Huỳnh Khương Ninh, Trần Văn Ơn (quận 1), Lê Quý Đôn (quận 3), Hồng Bàng (quận 5), Nguyễn Văn Tố (quận 10), Nguyễn Du (quận Gò Vấp), Nguyễn Gia Thiều (quận Tân Bình), Lê Văn Tám (quận Bình Thạnh)...

Do áp lực số chỗ học quá ít so với nhu cầu nên những năm qua nhiều trường THCS "hot" phải đặt ra khá nhiều tiêu chí để xét tuyển. Ngoài tiêu chí chính là lực học hai môn văn, toán, một số quận, huyện đã xét thêm chứng chỉ tin học, chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, các giải thưởng...

Tuy nhiên, nhiều hiệu trưởng trường THCS cho rằng việc đặt ra các tiêu chí phụ lại là một sự bất công. Bởi những học sinh gia cảnh khó khăn thì làm sao có điều kiện thi chứng chỉ ngoại ngữ, tin học quốc tế?

"Các tiêu chí phụ chỉ là giải pháp tình thế, tạm thời do chúng tôi cũng không còn cách nào khác khi phải xét tuyển vào lớp 6. Chưa kể, dù có đặt ra tiêu chí, điều kiện cụ thể thì việc xét tuyển vẫn dễ phát sinh những tiêu cực. Chỉ có thi tuyển mới giải quyết được rốt ráo các vấn đề tồn tại" - hiệu trưởng một trường THCS nổi tiếng ở TP.HCM nhận định.

Qua năm đầu tiên thực hiện thí điểm khảo sát để tuyển sinh lớp 6 cho Trường THCS Trần Quốc Toản 1, ông Nguyễn Thái Vĩnh Nguyên chia sẻ từ kết quả khảo sát, hội đồng tuyển sinh sẽ lấy từ trên xuống cho đến khi đủ chỉ tiêu. Cách làm này không chỉ công bằng, khách quan mà còn tạo được sự đồng thuận của đa số phụ huynh.

"Năm nay, TP Thủ Đức đang xin phép Sở GD-ĐT mở rộng hình thức khảo sát đầu vào ở 2 trường THCS là Hoa Lư và Bình Thọ. Như vậy, TP Thủ Đức sẽ có 3 trường THCS thực hiện bài khảo sát để tuyển sinh vào lớp 6.

Chúng tôi đề xuất sẽ tự xây dựng đề khảo sát với kế hoạch tổ chức khảo sát riêng chứ không thực hiện theo đề thi chung với Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa như năm trước. Tức là cấu trúc bài khảo sát sẽ giống như Trường Trần Đại Nghĩa nhưng mức độ thấp hơn, thời gian khảo sát cũng không trùng với ngày khảo sát ở Trường Trần Đại Nghĩa" - ông Nguyên nói.