Sáng 18/3, tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho biết theo báo cáo, cả nước hiện nay có 200 doanh nghiệp kiểm toán độc lập.
Theo ông Hoà, thời gian qua, các doanh nghiệp đã thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ. Tuy nhiên, cũng có không ít doanh nghiệp kiểm toán đã bỏ qua sai sót đối tượng kiểm toán, vì lợi ích riêng của kiểm toán viên dẫn đến thất thoát ngân sách nhà nước, bao che sai phạm, tiêu cực, như vụ án SCB có đến 3 doanh nghiệp kiểm toán tầm cỡ sai phạm chức năng quản lý ngành.
"Bộ trưởng có giải pháp gì để phòng ngừa, răn đe tiêu cực trong ngành kiểm toán tư nhân?", đại biểu đoàn Đồng Tháp đặt vấn đề với Bộ trưởng Hồ Đức Phớc.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết vừa qua có hiện tượng sai phạm trong kiểm toán độc lập ở một số các vụ án hình sự. Và điều này có thể nói liên quan đến nhiều yếu tố. Thứ nhất là năng lực của cán bộ kiểm toán ở các công ty kiểm toán. Thứ hai là về tinh thần, trách nhiệm của những cán bộ làm công tác kiểm toán trực tiếp. Thứ ba là không loại trừ trường hợp cấu kết và cố tình vi phạm pháp luật để làm sai.
Theo Bộ trưởng, đối với Bộ Tài chính về công tác kiểm toán, Bộ đã chỉ đạo và siết rất chặt từ khâu kiểm toán viên để được cấp giấy chứng nhận là kiểm toán viên thì đã đặt ra các điều kiện theo đúng quy định của pháp luật và tổ chức thi, tổ chức đào tạo.
"Thường kiểm toán viên chưa có năm nào đậu được trên 30%, năm cao nhất chỉ đậu 30%", ông Phớc cho biết.
Ngoài ra, các chuẩn mực về kiểm toán và phương pháp kiểm toán, Bộ Tài chính cũng đã ban hành. Trong thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục siết chặt các hoạt động của các công ty kiểm toán để kiểm tra lại một số bộ hồ sơ xem có sai phạm sẽ xử phạt và xử lý nghiêm.
"Chúng ta hiện nay cả nước có 221 công ty kiểm toán và có khoảng 2.363 kiểm toán viên, so với tỷ lệ của các quốc gia vẫn là bé, nhỏ. Tuy nhiên, chúng ta chú trọng về mặt chất lượng.
"Còn những sai phạm của kiểm toán viên có thể do nể nang, có thể do năng lực yếu, có thể do cấu kết, chúng tôi sẽ đào tạo để nâng cao đạo đức nghề nghiệp và nâng cao văn hóa và nâng cao trình độ nghiệp vụ để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn sáng 18/3
Sau phần trả lời, tranh luận với Bộ trưởng, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) cho rằng, qua các sai phạm vừa rồi thì thấy được vai trò của công ty thẩm định giá rất quan trọng và có trách nhiệm, thậm chí tiếp tay cho chuyện dìm giá hoặc nâng giá.
Nguyên nhân có rất nhiều và một trong những nguyên nhân quan trọng là thời gian qua gia tăng quá nóng của các doanh nghiệp thẩm định giá. Bên cạnh đó, đạo đức nghề nghiệp không có, cho nên dẫn đến có chuyện tiếp tay, có chuyện làm sai phạm.
Tuy nhiên, sau khi xử lý sai phạm dẫn đến việc không dám làm nên gây khó khăn trong hoạt động của nền kinh tế. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của Bộ đến đâu trong vấn đề này, đồng thời cho biết giải pháp khắc phục được những hạn chế trên trong thời gian tới?
Theo Bộ trường Hồ Đức Phớc, thường kiểm toán viên chưa có năm nào đậu được trên 30%, năm cao nhất chỉ đậu 30%
Trả lời đại biểu Tạ Văn Hạ, Bộ trường Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, việc Bộ Tài chính cấp nhiều công ty thẩm định giá là chưa hoàn toàn chính xác.
Vì công ty thẩm định giá của chúng ta hiện nay chỉ có mấy trăm công ty trong phạm vi cả nước. Kiểm định viên có chứng chỉ về giá phải đào tạo và sau đó phải qua thi cử. Trong 3 năm vừa rồi chưa có trường hợp nào trong một kỳ thi vượt quá 33% số dự thi trúng tuyển.
"Chúng tôi quản lý rất chặt chẽ trong vấn đề cấp phép cũng như trong hoạt động", ông Phớc khẳng định.
Bộ trưởng lấy ví dụ như trong vụ Ngân hàng SCB, 3 công ty kiểm toán hàng đầu trong "Big4" kiểm toán ngân hàng SCB nhưng đều vi phạm. Như vậy rõ ràng điều này là do kiểm toán viên, do thẩm định viên chứ không thể nói do công tác quản lý.
Song Bộ trưởng cũng thừa nhận một số văn bản pháp luật vẫn có những lỗ hổng để cán bộ thẩm định giá người ta lợi dụng. Tuy nhiên, khi xác định cán bộ kiểm toán, thẩm định giá cố tình làm sai thì phải xử lý kỷ luật, thậm chí hình sự.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!