Chiều 18-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn.
Có một số vi phạm xảy ra
Nêu ý kiến chất vấn, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nói việc có không ít trường hợp du học sinh, giảng viên các trường đại học cử đi tu nghiệp đi nước ngoài không về nước, làm ảnh hưởng đến các đối tượng khác đi học khó khăn.
Từ đó, ông đề nghị bộ trưởng cho biết trách nhiệm của đại sứ quán, tổng lãnh sự có biện pháp gì can thiệp để trục xuất các đối tượng này về nước, để lập lại kỷ cương.
Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho hay sau đại dịch, giao lưu nhân dân giữa Việt Nam và quốc tế triển khai mạnh mẽ.
Trong đó, năm 2022 chỉ có khoảng 3,8 triệu lượt công dân ra nước ngoài nhưng năm 2023 lên đến hơn 10 triệu công dân ra nước ngoài. Số lượng lao động, du học quay trở lại các nước tăng rất nhanh.
Trong số đó, ông Sơn cho biết có một số vi phạm xảy ra không chỉ trốn ở lại, kể cả với lao động, du học sinh và việc này làm ảnh hưởng đến hợp tác giữa chúng ta với các đối tác.
Ông Sơn thông tin vừa qua Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ ngành phải xây dựng quy trình, quy chế để đào tạo đội ngũ lao động vừa chấp hành tốt nội quy, quy định của nước sở tại, đồng thời đóng góp vào kinh tế - xã hội nước sở tại và quan hệ hai nước.
Ông nêu du học sinh ra nước ngoài rất đông, qua các cuộc gặp với lãnh đạo chủ chốt đa số các em muốn tâm tư về đất nước, cống hiến phục vụ, nhưng cũng đặt vấn đề với điều kiện bên đó sau khi học xong muốn ở lại làm việc, đóng góp.
Khi đó, lãnh đạo cấp cao chúng ta cũng đã nói rõ nếu các cháu học sinh thấy phát huy được vai trò công việc sau khi học xong ở nước sở tại, đóng góp theo đúng quy định pháp luật.
Từ đó, sẽ góp phần đóng góp vào kinh tế - xã hội các nước, quan trọng hơn là làm cầu nối hữu nghị giữa ta với các đối tác...
"Còn một số trường hợp trốn ở lại, chúng tôi sẽ cũng phối hợp với bộ, ngành để thông tin, làm việc với các đối tác để các bạn hiểu trong bối cảnh hiện nay", ông Sơn nêu.
Ngăn lừa đảo 'việc nhẹ lương cao'
Trong phần chất vấn, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vùng Tàu) nêu về thực trạng nhiều thanh thiếu niên, nhất là ở vùng sâu vùng xa bị lừa ra nước ngoài làm việc, bị cưỡng bức lao động.
Để thực hiện tốt công tác bảo hộ công dân, ông Hùng đề nghị bộ trưởng Bộ Ngoại giao giải thích rõ nguyên nhân, thực trạng và giải pháp trong thời gian tới.
Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho hay thời gian gần đây có nhiều trường hợp "di cư bất hợp pháp ra nước ngoài" theo lời dụ dỗ của các nhóm khác nhau. Khẩu hiệu chúng đưa ra để dụ dỗ công dân chủ yếu là "việc nhẹ lương cao".
Để hạn chế vấn đề này, vừa qua Bộ Ngoại giao đã phối hợp với các cơ quan chức năng trong nước và nước ngoài để đề nghị, phối hợp đưa nhiều nhóm lao động bất hợp pháp ở nước ngoài về nước.
Ngoài việc ngăn chặn di cư bất hợp pháp, ông Sơn đề nghị tuyên truyền mạnh hơn nữa để thanh thiếu niên hiểu rằng "không có việc nhẹ lương cao".
Theo ông, tất cả những lời dụ dỗ toàn theo con đường vi phạm pháp luật.
Trả lời thêm sau đó, bộ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết tình trạng dụ dỗ, lừa đảo, cưỡng bức lao động diễn ra chủ yếu từ năm 2020 đến nay, là vấn đề phức tạp. Bộ đã phối hợp với nhiều cơ quan, đơn vị tổ chức giải cứu và đưa nhiều người về nước.
Tới đây, cần tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành tăng cường tuyên truyền, cảnh báo người dân, hỗ trợ cung cấp thông tin để các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các đường dây đưa người ra nước ngoài làm việc trái pháp luật.
"Phải chặt đứt đường dây này, không để tiếp tục dụ dỗ, lôi kéo thanh thiếu niên", bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ đã tiếp tục cảnh báo, thông tin cho các địa phương về công dân ra nước ngoài, nhất là trước lời mời làm việc dễ dàng, lương cao nhưng thực ra là làm ở các lĩnh vực bất hợp pháp.
Như ở Philippines, Ủy ban chống tội phạm phát hiện 800 người chủ yếu công dân nước khác, trong đó có mấy chục người Việt tham gia làm việc ở sòng bạc và buôn bán tiền điện tử.
Hôm nay 18-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn.