Sau 20 năm tái lập tỉnh, Đắk Nông đang bước vào giai đoạn phát triển mới, nhiều triển vọng
Sức trẻ tuổi 20
Cao nguyên Đắk Nông đang khoác lên một tấm áo lụa mới, rực rỡ và xanh tươi. Trong những ngày tháng 3 lịch sử này, Đắk Nông không chỉ kỷ niệm 49 năm Ngày Giải phóng Gia Nghĩa - Đắk Nông, mà còn tổ chức nhiều sự kiện kỷ niệm 20 năm Ngày Tái lập tỉnh (1/1/2004 - 1/1/2024), dấu mốc phát triển nhiều ý nghĩa.
Bước vào tuổi 20 với bao hoài bão, ước mơ, Đắk Nông đã khẳng định được mình khi tiến vượt một cách ngoạn mục để thoát khỏi hình ảnh “tỉnh nghèo, chậm phát triển”. Nhìn Đắk Nông hôm nay, nhiều người khó mường tượng về những khó khăn mà vùng đất cao nguyên này đã trải qua khi tách tỉnh.
Những ngày đầu thành lập, Đắk Nông gặp nhiều khó khăn bởi nền kinh tế chủ yếu thuần nông, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp chưa phát triển. Song, với sự quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của nhân dân cùng sự hỗ trợ từ Trung ương, Đắk Nông đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận, ngày càng khẳng định vị trí của một tỉnh trẻ nhưng đầy quyết tâm.
Hai mươi năm trước, với xuất phát điểm thấp, Đắk Nông là một trong những tỉnh khó khăn nhất cả nước. Kinh tế - xã hội kém phát triển. Kết cấu hạ tầng thiếu và yếu. Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn... Nhưng đến nay, Đắk Nông đã vươn mình trở thành một điểm sáng trong phát triển kinh tế - xã hội của Tây Nguyên, đạt được những kết quả ấn tượng trên tất cả các lĩnh vực.
Để huy động các nguồn lực cho phát triển, Đắk Nông không ngừng nỗ lực trong cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; phát triển hệ thống doanh nghiệp và thu hút đầu tư ngoài ngân sách.
- Ông Hồ Văn Mười, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông
Năm 2023, GRDP của Đắk Nông đạt 23.889 tỷ đồng, quy mô nền kinh tế tăng gấp 12 lần so với năm 2004. Tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh luôn duy trì ổn định, đạt bình quân 7,19%/năm. Thu nhập bình quân đầu người đạt 68,02 triệu đồng/người/năm, gấp hơn 12 lần so với năm 2004. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội tăng gấp 20 lần (năm 2004 đạt 903 tỷ đồng, năm 2023 đạt 18.668 tỷ đồng). Thu ngân sách tăng gấp 15,2 lần.
Công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh cũng đạt kết quả ấn tượng, giảm từ 33,7% trong năm 2005, xuống còn 5,18% trong năm 2023. Tỷ lệ hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số giảm 4 - 5%/năm; riêng năm 2023 giảm 8,14%. Từ một tỉnh chưa có đô thị loại IV, đến nay, Đắk Nông đã có 9 đô thị, trong đó có 1 đô thị loại III (TP. Gia Nghĩa). Tỷ lệ đô thị hóa từ 7% (năm 2004) đã tăng lên 28% (năm 2022)…
Những con số trên cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của Đắk Nông cũng như sự nỗ lực không ngừng nghỉ để có thể bắt kịp đà phát triển, tạo nền tảng vững chắc cho hành trình phát triển mới.
Trong xu hướng tăng trưởng đó, Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tiếp thêm động lực vô cùng quan trọng cho Đắk Nông, đặt ra những mục tiêu cao hơn và xa hơn cho tương lai của tỉnh nhà. Đây là một dấu mốc rất quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Nông theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, phù hợp với quy hoạch tổng thể, quy hoạch quốc gia và quy hoạch vùng Tây Nguyên; phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của Đắk Nông để phát triển nhanh và bền vững.
Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, Đắk Nông trở thành tỉnh phát triển khá của vùng Tây Nguyên; hệ thống kết cấu hạ tầng được đầu tư đồng bộ; là cửa ngõ quan trọng kết nối giao thương giữa Tây Nguyên và Đông Nam bộ; trung tâm công nghiệp bô-xít - alumin - nhôm của quốc gia, trung tâm năng lượng tái tạo của vùng. Tỉnh sẽ phát triển nền nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, liên kết chuỗi giá trị thị trường; phát triển du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái…
Đến năm 2050, Đắk Nông sẽ trở thành tỉnh phát triển của vùng Tây Nguyên; kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; phát triển bền vững, toàn diện về kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường và bảo đảm quốc phòng, an ninh; là trung tâm về công nghiệp nhôm và sau nhôm của quốc gia; phát triển nông nghiệp công nghệ cao, giá trị cao; là trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái của vùng và trở thành “Tỉnh mạnh - Dân giàu - Thiên nhiên tươi đẹp - Xã hội nghĩa tình”.
 |
Xung lực mới
Với tư duy, tầm nhìn mới, Quy hoạch tỉnh đã mở cánh cửa tương lai, kiến tạo những cơ hội phát triển, định hình các giá trị mới cho Đắk Nông. Trong đó, Quy hoạch đã xác định các ngành, lĩnh vực quan trọng trong quá trình phát triển của tỉnh, gồm công nghiệp; nông, lâm nghiệp và du lịch.
Ngành công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại, sản xuất, chế biến sâu, có giá trị gia tăng cao, thân thiện với môi trường; phấn đấu Chỉ số Sản xuất công nghiệp tăng bình quân 20%/năm; tập trung đầu tư hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất bô-xít - alumin - nhôm, sau nhôm; trở thành trung tâm công nghiệp nhôm của quốc gia.
Đây là định hướng đặc biệt quan trọng, bởi Đắk Nông có trữ lượng bô-xít loại tốt nhất thế giới và lớn nhất cả nước, với trữ lượng khoảng 5,4 tỷ tấn nguyên khai. Quy hoạch nêu rõ, tỉnh sẽ khai thác hiệu quả, phát huy thế mạnh khoáng sản bô-xít; ưu tiên các dự án đầu tư theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch Thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Cụ thể, hoàn thành, đưa vào vận hành Nhà máy Điện phân nhôm Đắk Nông; cải tiến hiệu suất, nâng công suất Nhà máy Sản xuất alumin Nhân Cơ; kêu gọi đầu tư Nhà máy Alumin Đắk Nông 2, 3, 4, 5 gắn với các khu vực, cụm mỏ khai thác theo quy hoạch.
Với ngành nông, lâm nghiệp, Quy hoạch tỉnh xác định, phát triển nông nghiệp quy mô lớn, giá trị cao, sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu và an ninh nguồn nước; hình thành các vùng chuyên canh trồng trọt, chăn nuôi tập trung, gắn liền với công nghiệp bảo quản, chế biến ứng dụng công nghệ cao và liên kết chuỗi giá trị thị trường; phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với công nghiệp bảo quản, chế biến, nâng cao giá trị sản phẩm...
Về du lịch, Đắk Nông đặt mục tiêu trở thành điểm đến hấp dẫn về du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng gắn liền với khai thác hiệu quả, phát huy các thế mạnh khí hậu, cảnh quan thiên nhiên, văn hóa bản địa và Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông. Tỉnh sẽ phát triển tập trung về khu vực Tà Đùng - “vịnh Hạ Long trên Tây Nguyên” và hệ thống di sản, cảnh quan thuộc Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông; phát triển khu du lịch hồ Tà Đùng từng bước trở thành khu du lịch cấp quốc gia, tạo động lực để phát triển du lịch toàn tỉnh…
Quy hoạch tổ chức các hoạt động kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Nông theo mô hình “Một trung tâm - Ba cực động lực tăng trưởng - Bốn hành lang kinh tế - Bốn tiểu vùng phát triển”. Mô hình này đảm bảo sự phát triển cân đối và hài hòa cho tỉnh.
Trong đó, TP. Gia Nghĩa là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - công nghệ của tỉnh; là đô thị hạt nhân của tiểu vùng Nam Tây Nguyên. Ba cực động lực tăng trưởng, gồm cực động lực trung tâm hình thành từ chuỗi đô thị Đắk R’Lấp - Gia Nghĩa - Quảng Khê, với hạt nhân trung tâm là đô thị Gia Nghĩa. Cực động lực phía Bắc hình thành từ đô thị hạt nhân Ea T'ling (huyện Cư Jút) và đô thị Đắk Mâm (huyện Krông Nô). Cực động lực phía Tây Bắc chạy dọc hành lang kinh tế biên giới với hạt nhân trung tâm là đô thị Đắk Mil và đô thị Đức An (huyện Đắk Song), đô thị Đắk Búk So (huyện Tuy Đức)…
Theo ông Hồ Văn Mười, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, để huy động các nguồn lực cho phát triển, Đắk Nông không ngừng nỗ lực trong cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; phát triển hệ thống doanh nghiệp và thu hút đầu tư ngoài ngân sách.
Sau thời gian dài duy trì thứ hạng thấp trong bảng xếp hạng Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), năm 2022, Đắk Nông đã thăng hạng ấn tượng, vươn lên vị trí 38/63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Sự cải thiện đó đã tác động tích cực đến phát triển doanh nghiệp và kết quả thu hút đầu tư vào tỉnh; nâng tổng số doanh nghiệp khối tư nhân đang hoạt động trên địa bàn tỉnh lên hơn 3.700 doanh nghiệp, tổng vốn đăng ký hơn 35.000 tỷ đồng.
“Đắk Nông xác định 3 trụ cột cho sự phát triển kinh tế địa phương gồm phát triển công nghiệp alumin, luyện nhôm và năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, xây dựng Đắk Nông trở thành trung tâm công nghiệp nhôm quốc gia; phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, bền vững theo chuỗi giá trị...; phát triển du lịch trên nền tảng phát huy các lợi thế tự nhiên, các giá trị văn hóa - đặc trưng sinh thái bản địa... Để phát huy hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, tỉnh lựa chọn 3 đột phá chiến lược”, ông Hồ Văn Mười cho hay.
Đắk Nông sẽ khẩn trương xây dựng Kế hoạch thực hiện Quy hoạch, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; rà soát, điều chỉnh các quy hoạch chuyên ngành; sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, nguồn vốn ngân sách nhà nước cho đầu tư phát triển, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào các ngành, lĩnh vực then chốt, các công trình kết cấu hạ tầng trọng điểm, có tính đột phá và sức lan tỏa lớn.
Cùng với đó, tỉnh tập trung nguồn lực đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng, tạo điều kiện thuận lợi phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; triển khai hiệu quả các giải pháp đẩy mạnh chuyển đổi số; tạo đột phá trong cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh; tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, huy động tối đa các nguồn lực để thực hiện Quy hoạch...
Vượt lên phát triển mạnh mẽ trong 20 năm qua, Đắk Nông đang bước vào giai đoạn sung sức để hướng đến mục tiêu cao hơn, đưa Đắk Nông trở thành “Tỉnh mạnh - Dân giàu - Thiên nhiên tươi đẹp - Xã hội nghĩa tình”.