Lý do tiêu thụ ô tô liên tục giảm

Theo Người Lao Động, thông thường, tháng cuối năm âm lịch là tháng tiêu thụ ô tô mạnh nhất để phục vụ nhu cầu trong dịp Tết. Thời điểm này, người tiêu dùng có khả năng chi trả khoản tiền lớn sau một năm tích cóp và nhận thưởng. Tuy nhiên, tháng chạp năm Quý Mão 2023, tức tháng 1/2024, lại ghi nhận doanh số giảm sâu khi chỉ hơn 19.000 xe được bán ra, giảm 50% so với tháng 12/2023.

Đến tháng 2/2024, theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), chỉ bán ra được 11.500 chiếc, tiếp tục giảm hơn 40% so với tháng trước. Nhiều mẫu không bán được chiếc nào, ngay cả những mẫu xe ăn khách cũng sụt giảm doanh số thê thảm. Chẳng hạn, mẫu Ford Territory chỉ bán được 220 chiếc trong khi trước đây doanh số ổn định hơn 1.000 chiếc/tháng; mẫu Toyota Vios giảm từ mức tiêu thụ hơn 2.000 chiếc/tháng còn 170 bán ra. Tương tự, một số mẫu khác chỉ đạt doanh số khoảng 100 - 200 chiếc trong tháng 2 vừa qua là Kia Seltos, Honda CR-V, Honda BR-V, Toyota Yaris Cross, Toyota Corolla Cross...

Lý giải tình trạng doanh số bán ô tô giảm liên tiếp và khá bất thường, ông Thái Quang Huy, Giám đốc kinh doanh Công ty CP Dịch vụ Sài Gòn Ô tô Gia Định, cho rằng ngoài nguyên nhân kinh tế khó khăn thì còn do thời gian qua, nhiều hãng giảm giá xe đáng kể nên khách hàng có tâm lý chờ giảm thêm mới xuống tiền mua. "Một số hãng có thông tin chào bán mẫu mới nên nhiều khách hàng muốn tiếp tục chờ”, ông Huy cho biết thêm.

Ông Đào Công Quyết, đại diện VAMA, cho rằng thị trường ô tô ảm đạm một phần là do chưa khơi thông được thị trường bất động sản, các hoạt động tín dụng, xuất khẩu, dịch vụ cùng nhiều ngành kinh tế khác đều khó khăn khiến dòng tiền bị tắc nghẽn. Ngoài ra, chính sách hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ kết thúc từ tháng 12-2023 đã khiến sức mua ô tô giảm đáng kể.

Theo ThS Trần Anh Tùng, Trưởng ngành quản trị kinh doanh Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP HCM, tình hình kinh tế giảm sút ảnh hưởng đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng nên dù ngân hàng đang hạ lãi suất cho vay đối với khoản vay tiêu dùng cá nhân dưới 300 triệu đồng song vẫn không nhiều người vay. Trong khi đó, chi phí sát hạch bằng lái xe cùng một số chi phí liên quan khác có xu hướng tiếp tục tăng vào cuối năm nay cũng gián tiếp ảnh hưởng đến quyết định mua xe của người tiêu dùng.

ThS Trần Anh Tùng phân tích: Để sử dụng ô tô cá nhân, người mua ô tô phải có thu nhập trung bình 30 triệu đồng trở lên. Tuy nhiên, do chưa lạc quan về nền kinh tế nên nhiều người dù đạt mức thu nhập này vẫn để tiền ở tài sản trú ẩn như vàng, tiền điện tử..., thay vì mua ô tô. Thêm vào đó, nhiều dòng ô tô điện và ô tô cũ với mức giá hợp lý đang trực tiếp cạnh tranh với ô tô truyền thống nên các hãng dù có giảm giá cũng khó kích cầu. 

Trông chờ khởi sắc từ quý II

Theo Hà Nội Mới, tuy khởi đầu chưa được như mong đợi, song năm 2024 lại là thời điểm các nhà sản xuất ô tô kỳ vọng có thể tạo bước ngoặt, khởi đầu giai đoạn “lội ngược dòng” sau nhiều khó khăn. Theo đại diện của Toyota Việt Nam, có nhiều dấu hiệu tích cực cho thấy, hoạt động kinh doanh ô tô sẽ khởi sắc, trong đó tiền đề quan trọng nằm ở 60 mẫu xe mới đã trình làng trong suốt năm 2023.

“Nhiều sản phẩm mới đã ra mắt trong năm vừa qua, khách hàng vì thế sẽ có nhiều lựa chọn hơn", Tổng Giám đốc Ford Việt Nam Ruchik Shah chia sẻ. Xu hướng ồ ạt tung ra các mẫu mới được dự báo sẽ tiếp tục trong năm 2024. Đây sẽ là động lực quan trọng của thị trường bên cạnh các chương trình ưu đãi.

Nhiều mẫu xe mới ra mắt đều thuộc các phân khúc ăn khách, dễ bán, như các dòng xe đa dụng (MPV), hay các xe gầm cao cỡ B, C. Sự góp mặt của các sản phẩm điện hóa, gồm cả hybrid và điện chạy pin cũng được xem là yếu tố kích thích tiêu dùng. Một thuận lợi khác là nguồn cung đang dần trở nên ổn định, cho phép người tiêu dùng có thể mua và nhận xe sớm hơn nhiều so với giai đoạn đầu năm, hạn chế gặp phải tình trạng kênh giá.

Khảo sát thực tế cho thấy, ngay từ đầu tháng 3/2024, nhiều dòng xe từng kênh giá hàng chục triệu đồng hồi cuối 2023 do khan hàng như Hyundai Palisade/ Custin, Toyota Innova Cross, Honda CR-V e:HEV… đã trở về mức giá niêm yết.

Tinh thần lạc quan và kỳ vọng của các đơn vị kinh doanh phản ánh rõ nét ở sự gia tăng lượng xe nhập khẩu. Theo Tổng cục Hải quan, cả nước trong nửa đầu tháng 3-2024 đã nhập khẩu 9.371 ô tô nguyên chiếc, tương đương giá trị 179,36 triệu USD. So với nửa cuối tháng 2-2024, lượng xe ô tô nhập khẩu trong nửa đầu tháng 3 này tăng tới 63,7% (tương đương tăng 3.647 xe), trong khi giá trị tăng 41,22%.

Tính chung từ đầu năm đến ngày 15/3, Việt Nam nhập khẩu 25.783 ô tô nguyên chiếc, tương đương giá trị 524,62 triệu USD. Cùng với những điều chỉnh sản lượng xe sản xuất tại chỗ, sự gia tăng xe nhập khẩu chắc chắn đóng góp không nhỏ trong việc sẵn sàng nguồn cung.

Để tăng tốc tiến trình vượt đáy, các nhà sản xuất ô tô tiếp tục tung các chương trình giảm giá, khuyến mại. Vừa qua, nhiều mẫu xe giảm giá, thậm chí gây bất ngờ ngay cả giới chuyên môn. Cùng với đó, lượng xe xuất xưởng năm 2023 còn tồn nhiều trong chuỗi đại lý cũng giảm giá hàng trăm triệu đồng, thậm chí cả tỷ đồng. Cá biệt, Audi A8 L xuất xưởng năm 2022 đang bán với giá chỉ hơn 4 tỷ đồng, thấp hơn tới 2 tỷ đồng so với thời điểm ra mắt. Ở nhóm bình dân, nhiều mẫu xe chuẩn bị có phiên bản mới cũng dồn dập giảm giá, như KIA Seltos, Mitsubishi Triton, Ford Explorer hay Hyundai Creta.

Các chuyên gia cho rằng, việc giảm giá sẽ được duy trì trong suốt năm 2024. Mặc dù cách làm này chắc chắn sẽ tạo áp lực không nhỏ lên thị trường xe cũ và các mẫu xe mới sắp ra mắt, nhưng lại là cách nhanh nhất để vực dậy doanh số, tạo nền tảng cần thiết cho các bước phát triển tiếp theo.

Đào Vũ (T/h)