Phá nhiều ổ nhóm, đường dây buôn súng từ không gian mạng
Đánh giá của Trung tướng Trần Ngọc Hà, Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an, tại Hội nghị sơ kết Kế hoạch 131 về đấu tranh phòng, chống tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, được Bộ Công an tổ chức mới đây cho thấy, với sự phát triển của kinh tế - xã hội, đặc biệt là cuộc cách mạng công nghệ 4.0, phương thức, thủ đoạn của tội phạm nói chung và các loại tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia có sự đan xen giữa tội phạm hình sự, kinh tế, ma túy, môi trường. Chúng thay đổi phương thức hoạt động từ truyền thống sang tận dụng triệt để công nghệ cao, các nền tảng mạng xã hội để gây án, trong đó có tội phạm sản xuất, mua bán, tàng trữ trái phép súng, đạn, vật liệu nổ (VLN), công cụ hỗ trợ (CCHT)...
Từ việc chủ động nhận diện sớm sự chuyển dịch cả về phương thức, thủ đoạn gây án của các đối tượng, đã giúp Công an các đơn vị, địa phương nhanh chóng, hiệu quả trong triển khai những kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh, bắt giữ, triệt xóa các băng, ổ nhóm tội phạm gây án. Nhiều đơn vị, Công an các tỉnh, thành phố như: Hà Nội, TPHCM, Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Hà Tĩnh... đã liên tiếp triệt xóa những băng, ổ nhóm tội phạm liên quan đến súng, đạn, VLN, CCHT lợi dụng công nghệ cao để hoạt động, gây án.
Một trong những vụ án có tiếng vang vừa được Công an TPHCM triệt xóa, đó là ổ nhóm buôn bán vũ khí "nóng" với số lượng lớn do đối tượng Đoàn Quốc Thái (32 tuổi, ở Q8, TPHCM) cầm đầu. Thái thu gom súng, đạn và chất nổ từ các đối tượng hình sự tại Thái Lan, Campuchia mang về Việt Nam cất giấu và tìm cách tiêu thụ. Để tránh bị cơ quan chức năng phát hiện, bắt giữ, Thái chia nhỏ số vũ khí, đạn dược nói trên cất giấu ở nhiều nơi khác nhau. Cũng nhằm tránh bị lộ, Thái không trực tiếp ra mặt mua bán mà tạo nhiều tài khoản "ảo" trên mạng xã hội để rao bán súng, đạn. Khách có nhu cầu mua đều phải liên lạc qua các nền tảng mạng xã hội, chuyển tiền trước cho Thái trước khi nhận được súng, đạn hay các loại CCHT.
Chỉ trong thời gian từ đầu năm 2023 đến nay, Thái đã buôn bán hàng trăm khẩu súng, thu hàng trăm triệu đồng. Sau thời gian tập trung điều tra, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TPHCM đã xác định được nơi Thái đang ở, ập đến bắt giữ. Cùng với đó, nhiều đối tượng trong ổ nhóm mua bán vũ khí, CCHT trên do Thái cầm đầu cũng bị bắt giữ. Cơ quan Công an đã thu giữ 230 khẩu súng, gần 5.000 viên đạn các loại cùng nhiều thiết bị, dụng cụ có liên quan đến việc sản xuất đạn.
Cũng liên quan đến hoạt động mua bán súng, đạn trên không gian mạng, mới đây, Công an tỉnh Quảng Ngãi đã bắt quả tang đối tượng Phan Huỳnh Thiên Đạt (33 tuổi, ở thôn Đạm Thủy Bắc, xã Đức Minh, huyện Mộ Đức, Quảng Ngãi) khi đối tượng này đang vận chuyển trái phép hơn 1.000 viên đạn thể thao. Qua khám xét nơi ở của Đạt, Công an tỉnh Quảng Ngãi còn thu giữ gần 100 khẩu súng các loại, hơn 14.600 viên đạn thể thao, CCHT. Đạt khai nhận thu mua súng, đạn, CCHT cả ở trong nước và nước ngoài đem về cất giấu rồi tạo lập nhiều tài khoản mạng xã hội để bán kiếm lời. Khi khách chuyển tiền vào những tài khoản ngân hàng đã được Đạt tạo lập từ tên của những người khác, thông qua con đường chuyển phát nhanh, Đạt sẽ vận chuyển số súng, đạn, CCHT này đến khách hàng.
Tại miền Bắc, ngày 12/3 vừa qua, Công an tỉnh Lào Cai đã phát hiện và bắt giữ Sầm Văn Công (24 tuổi, ở xã Tân An, H.Văn Bàn, tỉnh Lào Cai) về hành vi "chế tạo, tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép vũ khí quân dụng" và "tàng trữ trái phép VLN". Cầm đầu ổ nhóm gồm 4 đối tượng, Công chỉ đạo đám đàn em lập nhiều tài khoản trên mạng xã hội rồi rao bán số súng, đạn, CCHT được đối tượng trực tiếp sản xuất hoặc thu mua gom lại từ các nguồn. Qua khám xét nơi ở của các đối tượng, cơ quan Công an đã thu giữ hàng nghìn vỏ đạn, viên đạn, nhiều súng, thuốc nổ...
Chủ động trấn áp tội phạm
Đánh giá của Bộ Công an cho thấy, giai đoạn hiện nay chuyển đổi số, cách mạng 4.0 là xu hướng tất yếu. Thực tế, tội phạm lợi dụng công nghệ cao để phạm tội xảy ra từ những năm 2005. Năm 2011-2012, lực lượng Công an đã phát hiện, xử lý nhóm người mang quốc tịch Trung Quốc sử dụng công nghệ cao để phạm tội. Xuyên suốt trong thời gian qua, Bộ Công an đã sớm nhận diện và có những chiến lược mang tầm vĩ mô cũng như cụ thể hóa thành các kế hoạch, chuyên đề, biện pháp ở từng cấp trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm lợi dụng công nghệ cao để gây án. Bên cạnh việc thành lập những đơn vị, lực lượng mang tính chuyên trách trong đấu tranh phòng, chống tội phạm lợi dụng công nghệ cao để gây án, từ năm 2010 đến nay, Bộ Công an tiếp tục có những chủ trương, giải pháp mới hết sức cụ thể, như điều chỉnh, bố trí lại lực lượng Công an ở 4 cấp bảo đảm "tinh, gọn, mạnh"...
Dưới sự chỉ đạo, hướng dẫn về nghiệp vụ của các Cục chức năng thuộc Bộ Công an, Công an các đơn vị, địa phương đã và đang triển khai hiệu quả những chuyên đề, kế hoạch về phòng, chống, đấu tranh với tội phạm lợi dụng không gian mạng để mua bán, tàng trữ, sản xuất vũ khí, VLN, CCHT. Một trong những yêu cầu của lãnh đạo Bộ Công an đó là, phải chủ động làm tốt công tác phòng ngừa nghiệp vụ và phòng ngừa xã hội, trong đó lực lượng Công an cơ sở cần tập trung tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, tự cảnh giác, phòng ngừa của người dân trước nguy cơ xâm hại của tội phạm lợi dụng công nghệ cao để gây án.
Từ thực tế, kinh nghiệm đấu tranh với tội phạm lợi dụng công nghệ cao, mạng xã hội để gây án, trong thời gian qua Công an các đơn vị, địa phương cũng đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu quốc gia về dân cư để xác thực làm sạch tài khoản ngân hàng, thuê bao di động và tiến tới là tài khoản mạng xã hội. Ngay như việc Bộ Công an phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông rà soát, xử lý sim rác cũng góp phần ngăn chặn, phòng ngừa hiệu quả tội phạm lừa đảo, tội phạm "tín dụng đen". Khi những tài khoản trên mạng xã hội được định danh, các đối tượng sẽ khó có thể lợi dụng những nền tảng này để hoạt động lừa đảo, mua bán, sản xuất, tàng trữ trái phép vũ khí, VLN, CCHT, đồng thời công tác phòng ngừa, xử lý của cơ quan chức năng cũng hiệu quả hơn.