Nghĩ lại vài tuần trước khi FTX sụp đổ, Natalie Tien bật khóc trong một cửa hàng tạp hóa ở thành phố New York. Cô gái này không thể tin rằng sàn giao dịch tiền số nơi mình từng cống hiến 16 tiếng/ngày lại sụp đổ chóng vánh đến thế. Đội ngũ nhân viên trẻ đầy lý tưởng tại Bahamas giải tán. Ông chủ cũ, Sam Bankman-Fried, thì đối mặt án tù.
Phần lớn tài sản ròng của Natalie Tien – ít nhất 500.000 USD cổ phiếu FTX (hơn 12 tỷ đồng) và nhiều loại tiền số khác - đã bốc hơi. Chán nản, tuyệt vọng, cô yêu cầu Bankman-Fried chịu trách nhiệm với những tổn thất này song vô ích.
“Tài năng của ông ta lẽ ra nên được sử dụng vào việc khác”, Tien nói.
Giống như Tien, các cựu nhân viên FTX cũng có nhiều cảm xúc lẫn lộn. Một số đồng cảm với cựu giám đốc điều hành. Số khác thì tức giận trước những tổn hại mà người đàn ông này đã gây ra.
Bộ Tư pháp gọi FTX là một trong những vụ lừa đảo tài chính lớn nhất lịch sử nước Mỹ, trong khi Bankman-Fried bị cáo buộc lừa đảo và lợi dụng tiền khách hàng. Y nhận án 25 năm tù, giao nộp 11 tỷ USD tài sản và cho biết bản thân cảm thấy vô cùng tội lỗi.
“Rất nhiều người cảm thấy thực sự thất vọng. Tôi xin lỗi về điều đó. Tôi xin lỗi về những gì đã xảy ra. Có những điều tôi lẽ ra nên làm và không nên làm”, Sam nói.
Can Sun, cựu cố vấn FTX thừa nhận mình không hề biết gì về hoạt động bất hợp pháp tại công ty. Anh cảm thấy lố bịch khi Bankman-Fried chưa bao giờ thừa nhận việc cố ý chiếm đoạt tiền của khách hàng cũng như coi sự sụp đổ của FTX như một thất bại trong quản lý rủi ro.
“Khi toàn bộ chuyện này xảy ra, Sam chưa bao giờ thẳng thắn với tôi hay bất kỳ ai khác”, Can Sun nói.
Vài tuần sau khi FTX sụp đổ, Sun gọi điện cho các công tố viên liên bang và đồng ý làm chứng chống lại Bankman-Fried tại phiên tòa. Anh nói mình không chủ đích làm gì sai nhưng có thể đã vô tình phê duyệt các giao dịch liên quan đến tiền chiếm dụng. Theo Sun, Bankman-Fried cần phải trả giá cho tội lỗi của mình, trong đó có việc khiến anh mất trắng khoảng 4 triệu USD.
Andrew Croghan, cựu giám đốc điều hành Alameda Research, đến giờ vẫn không hiểu bằng cách nào công ty khởi nghiệp của mình bị gán mác lừa đảo. Trong phiên tòa, ông cảm thấy thật kỳ lạ khi các đồng nghiệp cũ lần lượt đứng ra làm chứng.
Croghan gia nhập Alameda vào năm 2018, sau đó trở thành người đứng đầu bộ phận phát triển kinh doanh đầu tiên của FTX. Ông rời đi vào năm 2020, song vẫn giữ mối quan hệ thân thiết với Bankman-Fried. Nghe tin FTX phá sản, ông bị sốc.
“Đây là người mà tôi tin tưởng. Có rất nhiều thiệt hại tài sản thế chấp”, Croghan nói song vẫn phản đối việc truyền thông mô tả Bankman-Fried là kẻ tham lam. “Mọi người nghĩ rằng anh ta là một nhân vật phản diện. Tôi không nghĩ là như vậy. Lẽ ra anh ta có thể ăn cắp nhiều tiền hơn cho bản thân nếu đó là điều anh ta thực sự muốn làm”.
Quay trở lại với Tien. Cô gái này hiện đã chuyển về quê hương Đài Loan và đảm nhận vị trí giám đốc truyền thông cho một công ty đầu tư tiền số. Vào tháng 2, Tien cũng viết một lá thư cho Thẩm phán Kaplan để bày tỏ mong muốn Bankman-Fried được giảm nhẹ án.
“Sam mà tôi biết không bao giờ hành động vì lòng tham hay tư lợi”, cô viết và nói rằng sự sụp đổ của FTX chủ yếu nằm ở phong cách quản lý của Bankman-Fried. Y không còn chú ý đến lời khuyên của người khác và điều đó dẫn đến những quyết định tồi tệ.
“Nó gần như đã trở thành công ty một thành viên. Mọi người sợ làm trái ý Sam. Họ cúi đầu và làm theo bất cứ yêu cầu nào. Nó khá độc hại. Nếu có thể quay ngược thời gian, lời khuyên này sẽ tốt cho Bankman-Fried: Đừng nghĩ rằng bạn là người thông minh nhất thế giới”, Tien nói.
Được biết trước đây, FTX thuê rất nhiều nhân sự là người Bahamas, phần lớn nhằm phục vụ bộ phận logistics. Những người này nói rằng họ rất vui vì được đóng góp cho một ngành công nghiệp mới đầy triển vọng ở quốc đảo. Một số còn quyết định chi hàng nghìn USD để mua cổ phần FTX.
Ryan Salame, đồng giám đốc điều hành công ty con FTX Digital Markets, thừa nhận rằng ông đã choáng và nôn nao khi biết về các vấn đề nội tại. Rất nhiều nhân sự đã rời đi, bao gồm giám đốc sản phẩm Rammik Arora, giám đốc pháp chế Dan Friedberg và trưởng bộ phận môi giới khách hàng tổ chức Zane Tackett.
Không chỉ ảnh hưởng nhân sự, hệ lụy từ Bankman-Fried đặc biệt gây rắc rối cho một ngành vốn muốn quét sạch sự lũng loạn. Hàng nghìn trang nội dung bằng chứng và các cuộc phỏng vấn với người trong cuộc cho thấy sự nổi lên của Bankman-Fried dường như hoàn toàn dựa vào việc lừa dối khách hàng. Sự cuồng nhiệt xung quanh tiền số đã giúp y thoát khỏi các quy tắc
Theo Calvin Tsai, một nhà đầu tư chuyên nghiệp 27 tuổi sống tại Hong Kong (Trung Quốc), việc Bankman-Fried bị bắt không khiến anh cảm thấy nhẹ nhõm đi chút nào. Được biết đây từng là khách hàng VIP của FTX - nơi Tsai gửi vào 1,3 triệu USD cốt để kiếm lời.
“Tôi hơi ngạc nhiên vì phải mất nhiều thời gian trước khi Sam bị bắt. Tôi sợ anh ta sẽ không phải chịu trách nhiệm một cách nghiêm túc.”, Darragh Grove-White, chiến lược gia tiếp thị kỹ thuật số 37 tuổi nói, đồng thời cho biết vụ bắt giữ Bankman-Fried không làm ông nguôi ngoai hơn. Ông biết toàn bộ số tiền mình gửi vào FTX đã mất trắng.
Theo: WSJ, Bloomberg