Đau khổ vì bị oan sai

Ngày 12/3, lãnh đạo TAND quận Bình Thạnh cho biết tháng 12/2020, tòa án đã làm việc với anh Bùi Minh Lý (SN 1989) và người đại diện về việc xin lỗi, bồi thường. Theo đó, anh Lý yêu cầu tổ chức xin lỗi, cải chính công khai bên cạnh việc bồi thường 3,6 tỷ đồng.

Theo nội dung vụ việc, tối 19/1/2014, vợ chồng chị N.T.T. đãi tiệc tất niên ở phường 25, quận Bình Thạnh, TP.HCM. Bàn tiệc đặt ở hai bên đường hẻm, chừa lối đi nhỏ ở giữa.

Khi chị T. bưng thức ăn ra thì bị một thanh niên giật sợi dây chuyền rồi rồ ga chạy. Chồng chị T. và một người bạn lấy xe máy đuổi theo đến đường Xô Viết Nghệ Tĩnh thì thấy anh Bùi Minh Lý đang chạy xe nên ép xe rồi xông vào đánh, khống chế anh Lý và mời công an đến làm việc.

Anh Lý bị tạm giam hơn 28 tháng. Tháng 7/2015, TAND quận Bình Thạnh xử sơ thẩm, tuyên phạt anh Lý 3 năm tù về tội cướp giật tài sản. Anh Lý kháng cáo kêu oan.

Tháng 9/2015, TAND TP.HCM xử phúc thẩm đã hủy án, trả hồ sơ để điều tra lại với nhận định: “Bản án tuyên bị cáo có tội chỉ căn cứ vào các chứng cứ gián tiếp, chưa khách quan. Lời khai của người bị hại và người làm chứng có rất nhiều mâu thuẫn nên chưa đủ cơ sở chứng minh... Việc kết án mang tính quy chụp, vi phạm tố tụng nghiêm trọng…”.

Sau nhiều lần trả hồ sơ, ngày 31/7/2018 cơ quan điều tra đã ra quyết định đình chỉ điều tra với anh Lý do đã hết thời hạn điều tra mà không đủ chứng cứ xác định anh phạm tội.

Chia sẻ về những tổn thất đã chịu đựng, anh Bùi Minh Lý nói: “Tôi còn nhớ rất rõ thời điểm tôi được tại ngoại về quê. Nhiều người nhìn tôi với ánh mắt khinh thường, dò xét. Chẳng ai dám thuê một người tù tội như tôi về làm việc. Họ chỉ trỏ và buông lời thằng đó mới đi tù về, còn cha mẹ tôi ra đường bị dị nghị con ông bà đi cướp giật dây chuyền của người ta”.

Đau đớn hơn khi những vụ trộm xảy ra trong làng trước đó, từ khi anh Lý bị bắt, một số người vu oan, bảo ảnh là kẻ ăn cắp. “Nhưng biết làm sao bây giờ, mang tiếng là kẻ ở tù với về với tội danh “cướp giật tài sản” nên tôi chỉ đành im lặng, nhịn nhục mà sống qua ngày", anh Lý ngậm ngùi.

Chính vì vậy, khi có quyết định đình chỉ vụ án, anh Lý trông chờ từng ngày để được cơ quan tố tụng công khai xin lỗi.

Toà không đủ tiền để bồi thường?

Ông Vũ Ngọc Hoan, Phó Chánh án TAND quận Bình Thạnh (TP.HCM) cho biết, ngày 24/3 tới, đại diện TAND quận Bình Thạnh và cơ quan liên quan sẽ về UBND xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, Long An để công khai xin lỗi anh Bùi Minh Lý, người bị kết án oan 3 năm tù về tội "Cướp giật tài sản".

Điều này thực hiện theo Khoản 1 Điều 57 luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 (có hiệu lực từ 1/7/2018) và Nghị định 68/2018 đều có quy định tòa phải chủ động xin tổ chức thực hiện phục hồi danh dự cho người bị thiệt hại.

Tuy nhiên, vì sao anh Bùi Minh Lý được xóa bỏ tư cách bị can (Cơ quan điều tra ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án) vào ngày 31/7/2018 nhưng đến nay là gần 3 năm mới tiến hành xin lỗi?

Trả lời vấn đề này, lãnh đạo TAND quận Bình Thạnh tường thuật: “Sau khi nhận được quyết định đình chỉ vụ án, phía luật sư của anh Lý đã gửi đơn đến tòa yêu cầu xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường”.

Khi nhận được đơn, phía TAND quận Bình Thạnh nhiều lần tiến hành gặp gỡ, đàm phán và thỏa thuận về việc bồi thường. Quá trình vụ việc kéo dài vì phía anh Lý đưa ra yêu cầu các khoản bồi thường.

“Trong các khoản này, anh Lý làm rất nhiều nghề như phụ hồ, chở cá… ở Long An, nên tòa cần nhiều thời gian để yêu cầu chứng minh được thu nhập anh của Lý”, lãnh đạo TAND quận Bình Thạnh cho hay.

Đến tháng 12/2020, phía anh Lý đã có đơn cung cấp đầy đủ chứng cứ. Biên bản làm việc cuối cùng với luật sư đại diện của anh Lý đã chốt lại số tiền bồi thường cộng với yêu cầu công khai xin lỗi.

Tại thời điểm đó, dịch Covid-19 bùng phát cũng như phía luật sư của anh Lý không đảm bảo sức khoả nên yêu cầu tổ chức xin lỗi công khai ở TAND quận Bình Thạnh. Phía toà án đã trao đổi với UBND xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An.

Đại diện UBND xã đồng ý rằng, nếu tổ chức xin lỗi ở TAND quận Bình Thạnh thì UBND xã sẽ cử người tham dự, bởi công khai xin lỗi phải có mặt của chính quyền địa phương. Còn nếu tổ chức công khai xin lỗi ở địa phương thì UBND xã hỗ trợ TAND quận Bình Thạnh.

Sau đó, anh Lý có nguyện vọng muốn TAND quận Bình Thạnh tổ chức xin lỗi công khai ở địa phương, nơi anh đang sinh sống. Phía tòa án đã trao đổi với anh Lý vào chiều 11/3 để thống nhất phương án.

Đến nay, cả hai bên vẫn chưa thống nhất được số tiền bồi thường vì còn nhiều căn cứ chưa phù hợp và tòa án không đủ khả năng.

Do đó, phía tòa sẽ tổ chức công khai xin lỗi trước, sau đó sẽ tiến hành giải quyết việc bồi thường theo đúng thủ tục pháp luật. Trong trường hợp không thỏa thuận được sẽ tiến hành giải quyết bằng tranh chấp dân sự.