Theo tờ Nikkei Asia, cảnh Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì liên tục công kích Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong cuộc đối thoại ở Alaska (Mỹ) đã được truyền thông nhà nước Trung Quốc phát đi phát lại nhiều lần.
Trong lần gặp gỡ đầu tiên gặp nhóm quan chức của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc đã nói một cách không e dè rằng: “Trung Quốc có nền dân chủ kiểu Trung Quốc. Nhiều người ở Mỹ thực sự không mấy tin tưởng vào nền dân chủ Mỹ, và họ có quan điểm khác nhau về chính phủ Mỹ”.
Thông điệp của ông Dương Khiết Trì rất rõ ràng: “Trung Quốc đã thành công trong việc khống chế đại dịch COVID-19, chứng tỏ hệ thống của Trung Quốc ưu việt hơn dân chủ kiểu Mỹ”.
Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì (trái) và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken (phải). Ảnh: CNN
Theo Nikkei Asia, tuyên bố đầy tự tin của ông Dương Khiết Trì đã cho thấy sự thay đổi cơ bản trong động lực của mối quan hệ Mỹ - Trung, điều mà Trung Quốc đã kiên nhẫn chờ đợi suốt 120 năm qua.
Sau cuộc họp tại Alaska, tờ People’s Daily đã đăng một bức ảnh ghép lên nền tảng mạng xã hội Weibo và được nhiều người dân nước này chia sẻ. Trong bức ảnh ghép đó, một bên là lễ ký Hiệp ước Tân Sửu giữa nhà Thanh và liên minh tám quốc gia vào năm 1901. Bên còn lại là cuộc đối thoại ở Alaska giữa Washington và Bắc Kinh.
Bị buộc phải trả các khoản bồi thường lớn theo hiệp ước Tân Sửu, nhà Thanh cuối cùng đã bị sụp đổ. Việc ký kết Hiệp ước Tân Sửu đã trở thành một chương đen tối nhất trong lịch sử Trung Quốc.
Giờ đây, Trung Quốc đã trở lại. Ông Dương Khiết Trì và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã đi 6.000 km đến đất Mỹ để thể hiện điều đó, Nikkei Asia nhận định.
Theo Nikkei Asia, với một Trung Quốc tự tin đối mặt với cách tiếp cận mới về chính sách đối ngoại của Mỹ, thế đối đầu giữa hai siêu cường giờ bước sang giai đoạn mới. Cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung giờ đây không chỉ là cuộc cạnh tranh về kinh tế mà còn là quan điểm về thế giới.
Tương lai nào cho hợp tác Mỹ - Trung?
Trước đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cố gắng gây áp lực buộc Trung Quốc phải nhượng bộ trong thương mại và mua nông sản, đe dọa áp thuế và trừng phạt cao hơn đối với các sản phẩm công nghệ cao.
Ông Biden cũng tìm cách gây áp lực lên chính quyền Bắc Kinh bằng cách thành lập một mặt trận thống nhất với các đồng minh cùng chí hướng. Chính quyền Washington đã lên tiếng phản đối cuộc đàn áp của Bắc Kinh đối với người Duy Ngô Nhĩ, cũng như các vấn đề liên quan đến Hong Kong và Đài Loan.
Mỹ cũng đã chuẩn bị rất tỉ mỉ cho cuộc họp lần này với Trung Quốc. Đầu tiên, Mỹ tổ chức hội nghị trực tuyến của lãnh đạo Bộ Tứ, lần đầu tiên quy tụ lãnh đạo Nhật Bản, Úc, Ấn Độ và Mỹ.
Sau đó, ông Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin sang Đông Á để gặp những người đồng cấp ở Nhật và Hàn Quốc - đây là hai đồng minh quan trọng của Mỹ trong việc chống lại sự trỗi dậy của Trung Quốc ở khu vực.
Sự hồi sinh của cuộc đối đầu Đông - Tây đã tồn tại lâu đời đang đặt ra một thách thức nghiêm trọng đối với thế giới.
Sự cạnh tranh này có thể cản trở sự hợp tác trong các lĩnh vực mà hai bên có thể làm việc cùng nhau vì lợi ích toàn cầu, chẳng hạn như đẩy lùi dịch bệnh COVID-19 và chống biến đổi khí hậu.
Ông Daniel Russel - cựu trợ lý ngoại trưởng phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương trong Bộ Ngoại giao Mỹ - cho biết khả năng hợp tác giữa hai nước trong một số lĩnh vực như trước đây giờ đã trở nên khó khăn hơn nhiều.
“Trung Quốc đang mạnh hơn. Trung Quốc tự tin hơn. Lãnh đạo Trung Quốc cũng trở nên quyết liệt hơn. Giờ đây, Mỹ đang ở vị thế yếu hơn so với cách đây 5 năm” - ông Russel cho biết.
