Vượt ra khỏi ranh giới một thú chơi tao nhã, lan đột biến đang trở thành giấc mơ đổi đời của không ít người, thậm chí của cả những người nông dân ở những vùng quê xa xôi hẻo lánh.

Thật ra từ 2-3 năm nay, cơn sốt lan đột biến đã được nhen nhóm, nhưng từ đầu năm 2021, cơn sốt ấy thực sự lên cao trào khi liên tục có những thông tin giao dịch được đăng tải trên mạng xã hội, trị giá hàng chục, hàng trăm tỷ khiến bất kỳ ai đều phải choáng váng.

Vài tỉ, thậm chí là vài trăm tỷ cho một cây lan đột biến

Chưa có thống kê chính thức, nhưng trong thời gian qua có hàng trăm nhà vườn ra đời, số người tham gia thị trường lan thì không thể thống kê. Lan đột biến không chỉ được mua bán cây, mà chủ yếu là mua bán các mắt, còn còn gọi là kie chiết ra từ cây mẹ. Các kie này được tính giá theo cm, và đây là bảng giá hiện tại cho 1 số loại lan cao cấp nhất có độ dài từ 5 - 10cm

Một loại cây được tính giá bằng cm, có lẽ chưa từng có ở Việt Nam, bởi nó mang niềm tin rằng cách nhân bản vô tính theo kie như vậy sẽ tạo ra những cây lan đột biến mới y hệt cây gốc.

“Bong bóng” được thổi phồng?

Chưa thể kiểm chứng hết độ xác thực của tất cả các thương vụ đó, nhưng mới đây công an 1 số địa phương bước đầu điều tra cho thấy hiện tượng thổi giá, câu view và nhiều giao dịch là giả mạo

“250 tỷ đồng cho một cây lan đột biến Ngọc sơn cước”, đây là thông tin đã được đăng tải rất nhiều trên mạng xã hội từ ngày 15/3 vừa qua tại thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.

Thương vụ mua bán lan đột biến Ngọc Sơn Cước trị giá 250 tỷ đồng gây xôn xao dư luận

Ngay sau khi sự việc diễn ra, Cục cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu C03 đã phối hợp với Công an tỉnh Quảng Ninh triệu tập cả người bán và người mua trong vụ chuyển nhương trên để làm rõ thông tin .

Theo biên bản làm việc cơ quan công an xác nhận không có giao dịch tiền mặt, thực tế hai bên ký kết về việc nhân giống ra 5.000 cây con khác từ cây mẹ.

"Qua xác minh là không hề có giao dịch tiền mặt”, Thượng tá Đỗ Đình Thạch - Phó trưởng Công an thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh cho biết.

Mới đây nhất Công an huyện Lak, tỉnh Đắk lắk đã có thông báo về vụ mua bán lan đột biến trị giá hơn 31 tỷ đồng trên địa bàn huyện. Kết quả cũng là giao dịch giả, mục tiêu cuối cùng vẫn là để câu like và bán hàng.

Một nguyên nhân mà rất nhiều người sẵn sàng làm giả thông tin giao dịch lan với giá trị lớn đó là không bị truy thu thuế, do đây là trao đổi sản phẩm nông nghiệp giữa cá nhân với nhau.

Chuẩn bị vỡ tung?

Trong kinh tế học có khái niệm "bong bóng kinh tế" ra đời từ thế kỷ 17, để chỉ hiện tượng tạo ra do giá trị tài sản tách rời giá trị nội tại của nó. Khái niệm này xuất phát từ "hội chứng hoa tulip", một sự kiện có thật tại Hà Lan.

Đầu thế kỷ 17 là thời kỳ hoàng kim của Hà Lan. Lúc đó, tulip tượng trưng cho địa vị và quyền lực. Khi lượng cầu vượt quá lượng cung, các nhà buôn đã khởi đầu canh bạc của mình để mua bằng được giống hoa hiếm này. Trong cơn sốt, một củ hoa tulip bỗng trở thành vật quy đổi ngang bằng với mọi thứ, từ một cỗ xe kéo, một đôi ngựa, hàng chục tấn lúa mạch, rồi đỉnh điểm là giá gấp hơn 10 lần thu nhập hàng năm của một thợ thủ công lành nghề.

Cho tới tháng 2/1637 thị trường "hốt bạc" này bỗng nhiên đổ sập xuống do các tay chơi lớn quyết định bán tháo. Giá củ hoa rơi thẳng đứng chỉ còn 1% giá trị đã khiến các nhà buôn hoảng loạn chạy đua để xả sạch kho dự trữ. Nhà buôn giàu có bị hạ cấp gần như thành kẻ ăn mày. Nền kinh tế Hà lan chìm trong khủng hoảng tới nhiều năm sau đó.

"Hội chứng hoa tulip" là lời cảnh tỉnh cho những giao dịch tiền tỉ lan đột biến tại nước ta

Những gì quý hiếm, lại đẹp thì đương nhiên có giá trị cao. Sẽ không có gì đáng nói nếu những người chơi lan bỏ tiền để thỏa mãn lòng yêu thích đam mê của mình. Nhưng khi có ngày càng nhiều người coi đó như một món hàng mua đi bán lại để kiếm lời, thậm chí vay nợ, bán nhà để đầu tư, đánh cược gia sản, tương lai của mình thì rất cần sự tỉnh táo, nhìn nhận thị trường và mức độ rủi ro mà mình có thể gặp phải. Bong bóng thường rất đẹp, nhưng khi chỉ đẹp ở giai đoạn đầu, khi bong bóng vỡ thì không thể cứu vãn.

Một lời cảnh báo rất đáng suy nghĩ lúc này: đừng để chơi lan đột biến rồi bị đột quỵ, thậm chí là đột tử.

Làm giàu từ lan đột biến liệu có dễ dàng đến thế? Hay chỉ là một bong bóng đang được thổi phồng và nhiều rủi ro? Những câu hỏi trên phần nào sẽ được giải đáp trong chương trình Vấn đề hôm nay ngày 26/3.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!