Xây dựng Luật CSCĐ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới
Ngày 23/12/2013, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII đã thông qua Pháp lệnh CSCĐ số 08/2013/UBTVQH13 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2014. Pháp lệnh được ban hành đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng để lực lượng CAND nói chung, lực lượng CSCĐ nói riêng thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, qua 7 năm triển khai thi hành, Pháp lệnh CSCĐ đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, cần được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện.
Mặt khác, trước sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội (TTATXH) trong tình hình mới đã đặt ra các yêu cầu mới. Cụ thể, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh đối với lực lượng CAND nói chung, CSCĐ nói riêng. Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia đã xác định ưu tiên kinh phí, đầu tư trang bị phương tiện đối với lực lượng CSCĐ; bảo đảm lực lượng CSCĐ tiến thẳng lên hiện đại.
 |
| Bộ Công an đã hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật CSCĐ để lấy ý kiến nhân dân trong thời gian 2 tháng. |
Các quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước đã đặt ra nhiệm vụ nghiên cứu, thể chế hóa đầy đủ, kịp thời, đúng đắn thành các quy định của pháp luật để tăng cường trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của CSCĐ đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Cùng với đó, CSCĐ là lực lượng nòng cốt áp dụng biện pháp vũ trang, vì vậy nhiều hoạt động của CSCĐ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân như huy động người, phương tiện; trưng dụng tài sản phục vụ hoạt động của CSCĐ…
Do đó, cần thiết phải luật hóa các quy định này để bảo đảm phù hợp với yêu cầu của Hiến pháp năm 2013 cũng như tạo lập cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất, đầy đủ cho CSCĐ thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH.
Một số quy định tại các luật chuyên ngành như Luật An ninh quốc gia năm 2004, Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017, Luật Phòng, chống khủng bố năm 2013... có liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của CSCĐ nhưng mới dừng lại ở các nguyên tắc chung, chưa được quy định cụ thể gây khó khăn cho CSCĐ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Đặc biệt, những năm qua, tình hình chính trị thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, nhất là xung đột vũ trang, sắc tộc, tôn giáo, khủng bố quốc tế, biểu tình, bạo loạn ngày càng gia tăng với quy mô, phạm vi lớn... ảnh hưởng đến lợi ích, tình hình an ninh, trật tự tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong khi đó, nước ta đang trong quá trình hội nhập và phát triển.
Các thế lực phản động trong và ngoài nước với nhiều âm mưu, thủ đoạn tiếp tục chống phá nước ta, đẩy mạnh thực hiện “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, kích động, lôi kéo các lực lượng tham gia biểu tình, bạo loạn; hoạt động của các loại tội phạm ngày càng tinh vi, xảo quyệt gây nhiều lo lắng trong nhân dân… Vì vậy, yêu cầu trong công tác đảm bảo an ninh chính trị, TTATXH của CSCĐ ngày càng nặng nề và phức tạp hơn, cần có các quy định cụ thể tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, vững chắc hơn cho CSCĐ thực thi nhiệm vụ, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự trong tình hình mới.
Bổ sung thêm quyền hạn, nghĩa vụ của CSCĐ
Dự thảo Luật CSCĐ có một số quy định mới so với Pháp lệnh CSCĐ trên cơ sở 4 chính sách đã xác định và đánh giá tác động được Chính phủ, Quốc hội nhất trí thông qua. Trước hết, dự thảo luật quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của CSCĐ để bảo đảm quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nhiều hoạt động của CSCĐ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân.
Vì vậy, để đảm bảo phù hợp với các quy định của Hiến pháp năm 2013, dự thảo Luật xây dựng theo hướng tách nhiệm vụ và quyền hạn của CSCĐ thành 2 điều, bổ sung thêm một số nhiệm vụ, quyền hạn của CSCĐ để đảm bảo đầy đủ hơn nữa những nhiệm vụ, quyền hạn mà CSCĐ đang thực hiện.
Cụ thể, bổ sung thêm nhiệm vụ tham gia phối hợp với các lực lượng trong CAND đấu tranh triệt phá các chuyên án có tính chất phức tạp về hình sự, kinh tế, ma túy, môi trường, các vụ án liên quan đến an ninh quốc gia; hỗ trợ các cơ quan, đơn vị thuộc các bộ, ngành, địa phương trong xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ vào công tác của CSCĐ.
Bổ sung thêm quyền hạn được mang vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ vào cảng hàng không và lên tàu bay, tàu thủy trong trường hợp tác chiến theo chức năng, nhiệm vụ của CSCĐ; ngăn chặn, vô hiệu hóa các phương tiện bay không người lái và các phương tiện khác tấn công hoặc đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người thi hành công vụ hoặc người khác và các mục tiêu bảo vệ; các quyền hạn khác theo quy định của Luật An ninh quốc gia và luật khác có liên quan. Dự thảo luật cũng quy định cụ thể nghĩa vụ và trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ CSCĐ; quyền huy động người, phương tiện, thiết bị dân sự trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH.
Bên cạnh đó, dự thảo luật đã quy định cụ thể về các biện pháp công tác và việc sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ của CSCĐ. Tại khoản 14 Điều 16 Luật CAND có quy định CAND được áp dụng 7 biện pháp công tác để bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH.
Do vậy, để bảo đảm tính thống nhất, tránh trùng giẫm về mặt nội dung của hệ thống pháp luật, dự thảo Luật CSCĐ xây dựng theo hướng quy định CSCĐ phải kết hợp chặt chẽ biện pháp vũ trang với các biện pháp công tác khác của lực lượng CAND trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao tại nguyên tắc hoạt động của CSCĐ. Dự thảo Luật cũng quy định rõ hơn về việc sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ đối với CSCĐ, đặc biệt là thẩm quyền ra mệnh lệnh sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ khi thi hành nhiệm vụ có tổ chức là do người chỉ huy trực tiếp phương án tác chiến quyết định và chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình…
Toàn văn Hồ sơ dự án Luật CSCĐ được đăng trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an để lấy ý kiến đóng góp trong thời gian 2 tháng kể từ ngày đăng.