Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, năm 2020, chỉ số VN-Index vượt 1.100 điểm, đạt 1.103,87 điểm, tăng mạnh tới 67% so với thời điểm thấp nhất của năm 2020, tăng 14,9% so với thời điểm cuối năm 2019; chỉ số HNX-Index tăng gần 119% so với thời điểm cuối quý I/2020 và tăng 98,1% so với cuối năm 2019. Nhờ đó, TTCK Việt Nam được đánh giá là 1 trong 10 thị trường chứng khoán có sức chống chịu với đại dịch và phục hồi tốt nhất thế giới.

Đây hiện là một trong những kênh đầu tư đòi hỏi ít vốn hiện được nhiều người trẻ Việt Nam cân nhắc lựa chọn. Tuy nhiên với những người không chuyên, không có thời gian theo dõi bảng giá liệu họ có thể đầu tư vào thị trường tài chính này được không?

Đây là câu hỏi của một người trẻ làm công việc giám sát công trường.

Sau 4 năm anh làm giám sát công trường cho một nhà thầu xây dựng ở Biên Hòa tích lũy được 700 triệu đồng. Khoản tiền này hiện đang gửi ngân hàng kỳ hạn một năm (đáo hạn tháng 6 năm nay).

Năm nay anh 28 tuổi, dự định năm tới lập gia đình nên rất muốn kiếm thêm thu nhập ngoài công việc hiện tại. Một số người khuyên tôi gom tiền cho bạn bè mượn và rút tiết kiệm trước hạn để đầu tư chứng khoán vì lời hứa hẹn gấp 3-4 lần ngân hàng. Anh tính toán chỉ rút đầu tư khoảng 300 triệu làm quen. Tuy nhiên anh giám sát viên này chưa có kinh nghiệm, không giỏi về số liệu và làm việc từ 7h đến 17h nên không có thời gian theo dõi giá thay đổi.

Cân nhắc hình thức đầu tư

Đây là lời khuyên của ông Trần Xuân Bách thuộc CTCP Chứng khoán Bảo Việt. Theo ông Bách, trong bối cảnh mặt bằng lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng có thể tiếp tục được giữ ổn định ở mức thấp trong năm nay, chứng khoán vẫn là kênh đầu tư tiềm năng và có sức hấp dẫn tương đối so với các kênh đầu tư khác. Mặt khác, việc phân bổ một phần tài sản vào các kênh đầu tư khác nhau cũng là cách để đa dạng hóa và gia tăng nguồn thu nhập cho mình.

Tuy nhiên với những người chưa có kinh nghiệm và thời gian để nghiên cứu, theo dõi thị trường sát sao thì chuyên gia này cho rằng những người như anh giám sát viên nên cân nhắc kỹ về hình thức đầu tư.

Với những nhà đầu tư chuyên nghiệp, có lợi thế thông tin và kinh nghiệm giao dịch thì các giai đoạn biến động mạnh hay có xu hướng rõ ràng là cơ hội để tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường cổ phiếu.

Ngược lại, nếu không có kiến thức đủ sâu và thời gian phù hợp thì đầu tư vào chứng chỉ quỹ sẽ thích hợp hơn. Mua chứng chỉ quỹ của các quỹ đầu tư có thể giúp nhà đầu tư hạn chế được rủi ro thua lỗ khi được sự hỗ trợ của các chuyên gia giàu kinh nghiệm trong ngành. Hiện có khá nhiều các loại hình quỹ đầu tư với nhiều cách thức cam kết lợi nhuận để bạn lựa chọn.

Ngoài ra, nhà đầu tư như anh giám sát viên có thể tham khảo các sản phẩm tài chính khác trên thị trường như trái phiếu doanh nghiệp được tổ chức trung gian là các công ty chứng khoán đứng ra phân phối và cam kết mua lại.

Đầu tư cổ phiếu an toàn

Chuyên gia chứng khoán Rosenthal đã nói rằng. "Trước khi đưa ra quyết định, chi phí phải được tính toán để tránh trường hợp lợi nhuận không đủ bù".

Thật vậy, đầu tư mạo hiểm có thể cho bạn khoản tiền khổng lồ, thế nhưng đầu tư an toàn mới là điều mọi nhà đầu tư cần hướng đến. Để đầu tư an toàn, người chơi cổ phiếu dù cũ hay mới cần lưu lý hai phương pháp sau:

Nhà đầu tư cần tìm cách đa dạng hóa các danh mục đầu tư, hãy chọn 3-5 công ty mà bạn nghĩ rằng doanh nghiệp đó sẽ "ăn nên làm ra" trong thời gian tơi. Việc phân tán đầu tư sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro khi thị trường  có biến động và giúp bạn tăng cơ hội nhờ chọn được danh mục đầu tư hợp lý.

Khi lựa chọn đầu tư bạn chỉ nên đầu tư chứng khoán blue-chip, cổ phiếu của những công ty được đánh giá cao về danh tiếng, doanh thu ổn định, giàu tiềm năng phát triển và tránh đầu tư cổ phiếu Penny stock, loại chứng khoán của các công ty nhỏ lẻ, có độ rủi ro cao, không được công nhận giao dịch chính thức trên giấy tờ.

Xây dựng tính kỷ luật

Một câu nói nổi tiếng của phố Wall dành cho những người chơi chứng khoán chính là: "Bulls make money, bears make money and pigs get slaughtered".

Câu nói này ám chỉ rằng những người đầu tư nếu không có kỷ luật thì dễ dàng bị giết thịt như những chú lợn. Điều này xảy ra khi giá của cổ phiếu tăng so với mục tiêu đặt ra của nhà đầu tư, sau đó vì lòng tham họ quyết định chờ giá tăng theo một tỷ suất phi thực tế. Và rồi "lợn bị giết thịt" khi giá cổ phiếu đột ngột giảm, nhà đầu tư thua lỗ, phá sản bởi vì không cắt lỗ kịp thời.

Bởi vậy, kỷ luật trong đầu tư chứng khoán luôn là một yếu tố không thể thiếu đối với tất cả những nhà đầu tư. Lời khuyên cho những nhà đầu tư F0 như anh giám sát viên là cần phải đặt cho mình những mục tiêu về giá, cắt lỗ chốt lời đúng dự định và nghiêm túc thực hiện theo những kỷ luật đã đề ra.

Thảo Nguyên