Xác định rõ việc giải ngân vốn đầu tư công chậm ngày nào sẽ mất cơ hội phục hồi ngày đó, Chính phủ đang đốc thúc các bộ, ngành địa phương quyết tâm cao nhất, phấn đấu giải ngân hết 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm nay.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết tháng 3 năm nay, mới có 4 bộ và 20 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 20%. Trong đó một số bộ, địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt cao như: Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tỉnh Thái Bình, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Xây dựng, tỉnh Lai Châu...

Trong khi đó, 46/51 bộ, cơ quan trung ương và 29/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới mức bình quân của cả nước. Đặc biệt, 29 bộ, cơ quan trung ương còn chưa thực hiện kế hoạch giải ngân vốn.

Tháo gỡ tắc nghẽn nguồn vốn đầu tư công

Thủ tướng chính phủ luôn khẳng định giải ngân vốn đầu tư công sẽ là một trong những "mắt xích" quan trọng để phục hồi nền kinh tế, thực hiện thành công mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, thực tế còn quá nhiều vướng mắc để giải ngân các nguồn vốn đã được giao, đặc biệt những khó khăn cố hữu như giải phóng mặt bằng.

Theo kế hoạch, tháng 6 năm nay, cụm công trình kênh nối Đáy - Ninh Cơ sẽ hoàn thành. Công trình sẽ cho tầu từ 2.000 - 3.000 tấn đi quả cửa Lạch Giang để đi sâu vào các tỉnh Ninh Bình, Vĩnh Phúc.

Đến nay, khối lượng thực hiện dự án cụm công trình kênh nối sông Đáy - Ninh Cơ mới chỉ đạt khoảng 36%. (Ảnh: VOV)

Tuy nhiên, đến nay khối lượng thực hiện mới chỉ đạt khoảng 36%, nguyên nhân chính là do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng.

"Hiện tại đang chậm khoảng 30% do vướng đường ống nước của công ty Mai Thanh", ông Nguyễn Văn Thưởng, Trưởng phòng Điều hành dự án 2, Ban Quản lý các dự án đường thủy, cho biết.

Công trình có tổng mức đầu tư khoảng 100 triệu USD, trong đó 70% vốn của Ngân hàng Thế giới. Bộ Giao thông Vận tải, tỉnh Nam Định rốt ráo với hàng loạt cuộc làm việc với công ty Mai Thanh. Nhiều phương án khả thi đã được đưa ra, kể cả việc đấu nối tạm trong quá trình thi công nhưng vẫn không nhận được sự đồng thuận.

"Tiếp tục đối thoại, tuyên truyền, vận động doanh nghiệp, dự kiến cuối tháng 4 này chúng tôi sẽ cưỡng chế để đấu nối đường ống tạm", bà Hà Lan Anh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định, cho hay.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng chỉ rõ những tồn tại như: công tác giải phóng mặt bằng, đấu thầu, thay đổi chính sách và quy định, năng lực chủ đầu tư, nhà thầu… không phải mới, vẫn là những khó khăn cố hữu. Thêm vào đó, nhiều nơi sau khi được giao kế hoạch đầu năm, các cấp, các ngành mới bắt tay vào triển khai các hoạt động chuẩn bị đầu tư, xây dựng kế hoạch đấu thầu, kế hoạch thi công… nên mất nhiều thời gian để có khối lượng thanh toán.

"Việc thanh toán là công đoạn cuối cùng của hoạt động đầu tư, nên các công đoạn từ công tác chuẩn bị, triển khai dự án cần phải đẩy nhanh hơn nữa", ông Triệu Thọ Hân, Phó Tổng Giám đốc Kho bạc Nhà nước Việt Nam, nhận định.

"Khó đâu thì biết rồi, giờ phải có cơ chế thưởng phạt rõ ràng, kể cả phía nhà nước, kể cả các nhà thầu", ông Trần Đình Thiên, Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, nói.

Hết quý 1, thời điểm khởi đầu cho nhiều dự án và chiếm 1/4 thời gian của cả năm, nhưng tiến độ giải ngân đầu công mới chỉ đạt 12% kế hoạch. Trong khi đó, giải ngân đầu tư công vẫn được xác định là trục quan trọng cho phục hồi và tăng trưởng kinh tế. Chính vì vậy, "chậm một ngày là mất cơ hội phục hồi ngày đó" và cản trở dòng vốn sẽ chảy nhanh, mạnh tới các công trình dự án trọng điểm, quan trọng để đóng góp kịp thời, hiệu quả vào chương trình phục hồi kinh tế - xã hội.

Theo Tổng cục Thống kê, quý 1, giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tại Việt Nam ước tính đạt 4,4 tỷ USD, tăng 7,8% so với cùng kỳ năm trước. Đây cũng là kênh quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Do đó, các Bộ chức năng sẽ xem xét các trường hợp không có nhu cầu sử dụng, chưa phân bổ hết kế hoạch vốn năm 2022 để trình cắt giảm kế hoạch vốn, bổ sung cho đơn vị có nhu cầu và có khả năng giải ngân cao.

Đốc thúc giải ngân vốn đầu tư công

VTV.vn - Đến hết quý 1 vừa qua, 4 cơ quan Trung ương và 5 địa phương đã phân bổ 100% kế hoạch và có tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công trong quý đạt trên 25%.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!