Rạng sáng 10-4-2022, Phòng CSMT Công an tỉnh Quảng Nam bất ngờ kiểm tra khu vực Đồi Sim, mỏ vàng Bồng Miêu, phát hiện 2 nhóm đối tượng (khoảng 10 người) đang tiến hành khai thác vàng trái phép.

Qua đấu tranh, Phòng CSMT xác định 2 đối tượng tổ chức là Phan Đình Hải (SN 1986) và Thái Viết Trung (SN 1984, cùng ngụ H.Phú Ninh), đã thuê 8 công nhân đưa công cụ, máy móc vào khu vực Đồi Sim để khai thác vàng.

Tang vật thu giữ gồm: 0,5m3 đá có chứa trữ lượng vàng, gần 7m3 xái (gồm đất, đá sau khi khai thác được xay mịn) có chứa trữ lượng vàng, 3 máy nổ, 3 cối xay đá, 2 máng ngâm cùng nhiều dụng cụ thô sơ khác.

Giữa tháng 3-2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt đề án đóng cửa mỏ Bồng Miêu - một trong những mỏ vàng trữ lượng lớn nhất cả nước. Việc đóng cửa mỏ này nhằm bảo vệ tài nguyên khoáng sản vàng chưa khai thác, ngăn chặn hoạt động khai thác vàng trái phép, giữ gìn ANTT khu vực và bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, trong thời gian chờ đóng cửa mỏ, tình trạng "vàng tặc" ở đây hoạt động khá rầm rộ, dù lực lượng chức năng của tỉnh và địa phương liên tục tổ chức các đợt truy quét, đẩy đuổi.

Một hầm vàng bị khai thác trái phép ở Bồng Miêu

Càng đi sâu vào trong mỏ vàng Bồng Miêu, tiếng máy nổ càng lớn. Tại các bãi xái quặng bốc mùi hôi nồng nặc, nhiều khe suối nước đục ngầu vì hóa chất. Tại đây, xe máy được các phu vàng "độ” lại để chở quặng từ trong hầm ra ngoài. Cạnh đó, lán trại được dựng lên để phu vàng trú ngụ.

Cảnh tượng khu vực khai thác vàng trông giống như các hố bom, những bãi tập kết đá chất cao thành đống lớn, bể hóa chất, xái quặng được phu vàng chôn tạm bợ, bốc mùi hóa chất nồng nặc.

Phu vàng N. (ngụ H.Bắc Trà My, Quảng Nam) cho biết, anh được thuê đến đây khai thác vàng, với tiền công là hơn 5 triệu đồng/tháng. "Tôi chủ yếu làm vào ban đêm và lúc rạng sáng, còn gần trưa thì vào sâu trong núi trốn lực lượng chức năng truy quét. Làm ở đây rất vất vả, nặng nhọc, nhưng bù lại không đòi hỏi trình độ, chỉ cần sức khỏe..." - anh N. nói.

Anh N. tiết lộ, mỗi khi lực lượng công an vào truy quét thì anh và nhiều phu vàng khác lập tức bỏ chạy, lẩn trốn vào trong rừng và dĩ nhiên ngày đó ông chủ sẽ không trả tiền công.

Phu vàng vào hầm chở quặng ra ngoài

Theo anh T. (quê Thanh Hóa), do không có việc làm ở quê nên anh theo một số người vào Quảng Nam làm thuê cho một chủ bãi khai thác vàng. "Ban đầu, chưa quen công việc nên rất mệt. Do chở quặng từ trong hầm ra ngoài, nhiều chỗ có nước, đất sình lầy, chưa quen đường nên thường xuyên bị ngã..." - anh T. kể.

Có không ít lần anh T. va vào vách đá do trời tối hay đường trơn trượt. Trung bình mỗi ngày, anh T. chạy xe được hơn 10 chuyến, mỗi chuyến khoảng 30 phút, tiền công là 6 triệu đồng/tháng.

Công an xã Tam Lãnh cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, đã tổ chức 5 đợt truy quét tại mỏ vàng Bồng Miêu, phá hủy 16 lán trại, 12 máy nổ, 26 hồ ngâm ủ quặng, khoảng 700m2 bạt, 1.400m ống nước cùng nhiều dụng cụ khác. Do lực lượng Công an xã Tam Lãnh chỉ có 5 cán bộ, chiến sĩ, trong khi mỏ vàng Bồng Miêu lại rộng lớn, đồi núi hiểm trở, tiếp giáp các huyện miền núi nên công tác truy quét gặp nhiều khó khăn.

Xưởng xay đất, đá để lấy quặng vàng

Dòng nước đục ngầu vì nạn khai thác vàng và lán trại được dựng lên giữa rừng