Ngày 25.1.2019, Văn phòng Chính phủ có công văn gửi Thanh tra Chính phủ (TTCP) truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu kiểm tra, kết luận nội dung tố cáo sai phạm trong giao đất ở Bình Thuận.

Công văn của Văn phòng Chính phủ (số 738, do Phó chủ nhiệm Nguyễn Duy Hưng ký) truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nêu: "Ông Đinh Trung, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận có đơn gửi Thủ tướng phản ánh, kiến nghị một số nội dung liên quan đến trách nhiệm của lãnh đạo UBND tỉnh Bình Thuận đối với Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết và các dự án khai thác titan trên địa bàn tỉnh. Việc này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo giao TTCP kiểm tra, kết luận các nội dung phản ánh và báo cáo Thủ tướng trước ngày 1.4.2019".

Cơ quan CSĐT Bộ Công an cho bay Flycam thực địa dự án Trường mầm non Lê Quý Đôn ngày 22.4 để phục vụ điều tra H.L

Sai phạm do không đấu giá quyền sử dụng đất

Trong đơn thư tố cáo, kiến nghị của ông Đinh Trung - nguyên Ủy viên T.Ư Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận, đề cập trách nhiệm của lãnh đạo UBND tỉnh Bình Thuận trong việc cho Công ty CP Rạng Đông (Tập đoàn Rạng Đông) chuyển đổi mục đích sử dụng đất, không thông qua đấu giá đất tại sân golf Phan Thiết thành Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết hiện nay là sai phạm. Trong đó sai phạm rõ nhất là hoán đổi 20% diện tích đất của dự án làm nhà ở xã hội, gây thất thoát số tiền rất lớn cho ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên mãi đến ngày 4.6.2019, Phó tổng TTCP Đặng Công Huẩn mới ký báo cáo (số 892) gửi Thủ tướng Chính phủ về việc này.

Cơ quan CSĐT đo đạc thực địa dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết H.LINH

Theo đó, nội dung tố cáo thứ nhất là UBND tỉnh “móc ngoặc, câu kết” với chủ đầu tư để phân lô sân golf Phan Thiết.

Báo cáo của TTCP chỉ điểm lại các mốc thời gian và nói rõ sân golf Phan Thiết được quy hoạch nằm trong các sân golf Việt Nam đến năm 2020 và được Thủ tướng đưa sân golf này ra ngoài quy hoạch trên tại Quyết định 2117/TTg-KTN ngày 28.10.2014.

TTCP kết luận “việc UBND tỉnh Bình Thuận cho chuyển đổi sân golf Phan Thiết thành khu đô thị là phù hợp với các quy định về đất đai” (trang 6 của báo cáo này nêu).

Về nội dung ông Đinh Trung tố cáo “không ra quyết định thu hồi đất sân golf mà cho chuyển mục đích sang đất ở đô thị là trái với Điều 62 của luật Đất đai 2013”, TTCP kết luận, việc UBND tỉnh Bình Thuận cho phép chủ đầu tư chuyển từ mục đích đất thể thao, văn hóa sang đất ở đô thị không cần làm thủ tục thu hồi đất để đấu giá quyền sử dụng đất là phù hợp với Khoản 2, Điều 57 luật Đất đai năm 2013.

Đối với nội dung tố cáo “cho hoán đổi 20%” diện tích của dự án (khoảng 8,7 ha), thay vì phải xây dựng nhà ở xã hội, nhưng UBND tỉnh Bình Thuận lại cho chủ đầu tư lấy hết diện tích đất này (nhà đầu tư trả diện tích đất tương ứng tại một nơi khác) là vi phạm pháp luật về nhà ở (vi phạm Điều 6 - Nghị định 188/CP)”. TTCP không nói là đúng hay sai, mà “việc làm này của UBND tỉnh là chưa phù hợp” !

Tuy nhiên, TTCP lại cho rằng “việc làm này đã được Kiểm toán nhà nước xác định không đúng với quy định Điểm a, Khoản 2, Điều 6 - Nghị định 188/CP nhưng lại đúng với hướng dẫn của Bộ Xây dựng”. Tuy không phù hợp với các quy định pháp luật nhưng đã được Bộ Xây dựng, cơ quan chuyên ngành cho phép là phù hợp”.

Đối với nội dung tố cáo giao đất giá rẻ, chỉ 2,7 triệu đồng/m² thời điểm giao đất là không đúng với giá thị trường, gây thất thoát ngân sách nhà nước, TTCP kết luận “là đúng một phần” !

Biệt thự và lâu đài được xây dựng trong Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết H.L

Tại báo cáo này, TTCP vẫn kiến nghị cho tiếp tục chuyển 20% quỹ đất của dự án để xây nhà ở xã hội ra ngoài; đồng thời chỉ “kiểm điểm rút kinh nghiệm” đối với các tổ chức, cá nhân để xảy ra thiếu sót đã nêu. Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng “rút kinh nghiệm” trong việc hướng dẫn nghiệp vụ cho UBND tỉnh tại dự án này.

Dự án bị khởi tố từng bị kiến nghị “kiểm điểm”

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản (số 2336 ngày 2.4.2021 của Văn phòng Chính phủ), Tổng TTCP đã ban hành quyết định 238 ngày 15.4.2021, thành lập đoàn kiểm tra, xác minh tố cáo của công dân về các sai phạm liên quan đến giao đất không qua đấu giá trên địa bàn TP.Phan Thiết. Do đó, ngày 17.11.2021, TTCP có báo cáo (số 2043), do Phó tổng TTCP Đặng Công Huẩn ký. Báo cáo này chỉ tập trung nói đến 4 dự án bị tố giao đất không thông qua hình thức đấu giá đất. Đó là dự án bố trí, sắp xếp lại khu dân cư, chỉnh trang đô thị P.Đức Long (TP.Phan Thiết) của Công ty TNHH đầu tư - xây dựng Trường Phúc Hải.

Bộ Công an đo đạc tại dự án lấn biển của Công ty Trường Phúc Hải để phục vụ công tác điều tra H.L

Dự án khu dịch vụ du lịch Biển Quê Hương của Công ty giao nhận vận tải và hóa chất Việt Nam (xã Thuận Quý, H.Hàm Thuận Nam và xã Tiến Thành, TP.Phan Thiết); Dự án Trường mầm non Lê Quý Đôn, TP.Phan Thiết của Công ty TNHH giáo dục - đầu tư Hòa Thắng và Dự án khu thương mại dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát 2 của Công ty CP Tân Việt Phát.

Bộ công an kiểm tra chi tiết bản đồ tại thực địa dự án Khu dân cư Tân Việt Phát 2 H.L

Trong 4 dự án trên, đến nay Cơ quan CSĐT Bộ công an đã khởi tố vụ án sai phạm “giao đất giá rẻ, không thông qua đấu giá đất” tại dự án Tân Việt Phát 2 của Công ty CP Tân Việt Phát. Do liên quan đến sai phạm tại dự án này, ngày 10.2.2022, Cơ quan CSĐT đã khởi tố bị can và bắt tạm giam cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Nguyễn Ngọc Hai, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Lương Văn Hải, cựu giám đốc và phó giám đốc Sở TN-MT Hồ Lâm, Lê Nguyễn Thanh Danh và phó giám đốc Sở Tài chính Ngô Hiếu Toàn. Còn lại 3 dự án trong báo cáo số 2043 mà TTCP kết luận đã được Bộ Công an tiến hành đo đạc để phục vụ điều tra.

Liên quan đến sai phạm tại dự án Tân Việt Phát 2, ngày 10.2.2022, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã bắt tạm giam cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Nguyễn Ngọc Hai H.L

Tuy nhiên, trong báo cáo 2043 của TTCP chỉ kiến nghị UBND tỉnh Bình Thuận rút kinh nghiệm liên quan đến thiếu sót, làm rõ nguyên nhân chậm triển khai dự án để tháo gỡ cho doanh nghiệp tiếp tục triển khai dự án (đối với dự án lấn biển) và tổ chức kiểm điểm những thiếu sót (đối với dự án Tân Việt Phát 2) ở Bình Thuận.

Liên quan đến việc chỉ đạo thanh tra, giải quyết tố cáo tại các dự án trên, thông báo tại kỳ họp thứ 14, ngày 20.4 của Ủy ban Kiểm tra T.Ư cho biết đã thi hành kỷ luật Phó tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn; Vũ Văn Họa - Phó tổng Kiểm toán nhà nước; Nguyễn Trần Nam - nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng và hàng loạt cán bộ, trong đó có Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Lê Tuấn Phong.