Ngày 26-4, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã chủ trì cuộc họp của Hội đồng Thẩm định Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quy hoạch điện VIII), quy hoạch ngành đặc biệt quan trọng trong hệ thống quy hoạch quốc gia.

Đẩy mạnh năng lượng tái tạo

Dự thảo Quy hoạch điện VIII đã được Bộ Công Thương trình Thủ tướng Chính phủ lần 1 vào tháng 3-2021. Sau đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo hoàn thiện Quy hoạch điện VIII để khắc phục các bất cập còn tồn tại cũng như bám sát những cam kết của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26) nhằm "đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Trong quá trình xây dựng, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì hơn 20 cuộc họp và làm việc để góp ý, hoàn thiện quy hoạch. Thường trực Chính phủ cũng đã có kết luận về dự thảo Quy hoạch điện VIII với nhiều chỉ đạo quan trọng.

Gần đây nhất, tại hội nghị với các địa phương ngày 15-4, cơ bản các ý kiến đều thống nhất cao với quan điểm, định hướng, chỉ đạo và cách làm thận trọng trên nguyên tắc đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhằm bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng, tối ưu hiệu quả tổng thể của nền kinh tế, bảo đảm giá điện ở mức thấp nhất...

TS Ngô Tuấn Kiệt, Viện trưởng Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ, cho biết Quy hoạch điện VIII được xây dựng rất kỹ, hết sức cẩn thận, đến giờ đã là phương án thứ 6. Phiên bản tháng 4-2022 có thêm 2 kịch bản mới, trong đó có kịch bản chuyển đổi năng lượng để đáp ứng yêu cầu giảm phát thải. Đây là kịch bản mang tính đột phá, đã tính toán kỹ khả năng các nguồn năng lượng sơ cấp mà Việt Nam có thể tận dụng được. Thêm kịch bản nữa là tính toán khả năng nếu nguồn điện thiếu, chậm thì điều hành như thế nào? Đây là điều chỉnh mới, tốt và phù hợp với quan điểm của Quy hoạch điện VIII là quy hoạch mở, trong quá trình thực hiện sẽ cập nhật, tính toán, điều chỉnh dựa trên cơ sở phát triển kinh tế - xã hội thực tế ở mỗi giai đoạn. Đáng chú ý, quy hoạch cũng đã cập nhật dữ liệu về gần bờ, xa bờ... nhưng cần có khảo sát, đánh giá riêng, chứ không chỉ cập nhật con số của các tổ chức quốc tế.

Ủy viên phản biện Hội đồng Thẩm định, PGS-TS Phạm Hoàng Lương đánh giá việc cập nhật cam kết của Thủ tướng tại Hội nghị COP26 trong dự thảo Quy hoạch điện VIII đã mở cơ hội cho điện gió, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, phát triển. Tuy nhiên, ông Lương cho rằng Việt Nam cần sớm quy hoạch không gian biển quốc gia đến năm 2045 về quản lý, khai thác và sử dụng không gian biển cho các hoạt động phát triển kinh tế biển và năng lượng đại dương một cách bền vững.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ trong quy hoạch, bộ đã tính toán phương án thay thế đối với các dự án điện than, các dự án điện khó triển khai thực hiện... Quy hoạch lần này cũng cơ bản bảo đảm cân đối giữa các vùng, miền; cân đối giữa các nguồn điện để hệ thống hoạt động ổn định, trên cơ sở phát triển nguồn năng lượng tái tạo, đồng thời duy trì những nguồn điện khác.

"Quy hoạch cơ bản không phát triển hệ thống truyền tải liên miền đến năm 2030. Đồng thời mở cho các nguồn nguyên liệu mới như hydro, amoniac..." - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay.

Sau phần trao đổi, thảo luận, Hội đồng Thẩm định đã bỏ phiếu đánh giá về quy hoạch với đa số phiếu nhất trí thông qua Quy hoạch điện VIII.

Không lồng ghép cơ chế, chính sách ngoài quy định

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhất trí với đánh giá của Hội đồng Thẩm định. Theo đó, Quy hoạch điện VIII được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, khoa học, với tinh thần trách nhiệm cao, cầu thị, trên cơ sở tham khảo, tiếp thu tối đa ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học, cộng đồng doanh nghiệp, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương. Quy hoạch điện VIII cũng bám sát Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị về chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; gắn liền với các cam kết liên quan đến chuyển dịch năng lượng theo tinh thần Hội nghị COP26.

Theo Phó Thủ tướng, đến thời điểm hiện nay, có thể khẳng định Quy hoạch điện VIII đạt được các mục tiêu, khắc phục được một số tồn tại trước đây. Phó Thủ tướng Lê Văn Thành giao Bộ Công Thương và các bộ, ngành khẩn trương tiếp thu ý kiến của Hội đồng Thẩm định, hoàn thiện dự thảo trước khi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt trong tháng 5 tới.