Quyết định của đại bồi thẩm đoàn ở New York ngày 30-3 khiến ông Trump trở thành cựu tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị truy tố hình sự. Nhiều thông tin nói ông sẽ tự nguyện có mặt tại Manhattan sớm nhất vào ngày 4-4 để cho lời khai.

Ảnh hưởng cuộc đua tổng thống?

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ, một cựu tổng thống bị truy tố hình sự. Điều này ít nhiều sẽ làm mất uy tín của ông Trump, đồng thời là tin vui cho đối thủ chính trị của ông, đặc biệt khi ông được xem là ứng viên hàng đầu có thể đại diện cho Đảng Cộng hòa tại cuộc bầu cử tổng thống 2024.

Tuy nhiên, ảnh hưởng trực tiếp của cuộc truy tố hình sự này, theo nhiều chuyên gia phân tích, là khá hạn chế.

Thứ nhất, giới phân tích ở Mỹ cho rằng khả năng công tố viên buộc tội thành công ông Trump không cao.

Theo nguồn tin của CNN, Văn phòng biện lý quận Manhattan sẽ truy tố ông Trump với khoảng 30 tội danh liên quan tới gian lận kinh doanh, đặc biệt là cáo buộc chi 130.000 USD cho ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels (tên thật là Stephanie Gregory Clifford).

Bà Daniels tuyên bố đã ngủ với ông Trump, vì vậy khoản tiền trên bị cho dùng để "bịt miệng" người phụ nữ này nhằm tránh ảnh hưởng tới chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016. Tới nay, ông Trump bác bỏ cáo buộc từng ngủ với Daniels cũng như không thừa nhận nghi vấn dùng tiền mua sự im lặng.

Năm 2018, ông Michael Cohen, luật sư của ông Trump, đã thừa nhận chi 130.000 USD cho Daniels. Ông Cohen cung cấp hình ảnh thanh toán có chữ ký của ông Trump và cho rằng đó là tiền hoàn lại cho 130.000 USD nêu trên. Ông này đồng thời cáo buộc ông Trump che giấu mục đích trả tiền bằng cách cho đó là "chi phí pháp lý".

Theo luật New York, việc che giấu các khoản thanh toán này bị xem là tội nhẹ. Nhưng nó có thể biến thành tội nặng nếu việc che giấu ấy được thực hiện nhằm che giấu cho một tội khác.

Để buộc tội ông Trump, tòa án phải chứng minh ít nhất hai điểm: (1) ông Trump biết số tiền Cohen chi ra là phi pháp, tức ông Trump ra lệnh cho phụ tá khai gian để lừa đảo; và (2) ông Trump cho khai gian để che giấu một tội khác.

Đa số các phân tích tới nay, bao gồm trong các nội dung xuất hiện trên những tờ báo phản đối ông Trump nhất, cũng nhận định vụ "Stormy Daniels" là trường hợp "rất yếu".

Thứ hai, thời gian xét xử sẽ kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Điều này phản ánh thực tế rằng khả năng ông Trump bị kết án giữa đường đua tổng thống là rất thấp.

"Kể cả khi hai bên mong muốn tiến hành xét xử nhanh chóng, việc giải quyết các câu hỏi về pháp lý và hiến pháp nhiều khả năng sẽ kéo dài tới năm sau và tới kỳ bầu cử sơ bộ 2024", báo Politico viết.

Trong khi đó, Hiến pháp Mỹ không đề cập tới việc truất quyền tranh cử của một người dựa trên cáo buộc hình sự đang chờ xử.

Gậy ông đập lưng ông?

Việc một cựu tổng thống Mỹ bị truy tố hình sự là chưa có tiền lệ. Nhưng sự kiện được mô tả lịch sử này lại khiến đối thủ của ông Trump bên Đảng Cộng hòa gặp bất lợi, trong khi sự đoàn kết của người ủng hộ ông tăng cao.

Theo ông Robert Cahaly - nhà chiến lược và chuyên gia thăm dò dư luận cấp cao tại Công ty Trafalgar Group, trong số các cáo buộc pháp lý chống ông Trump, vụ Stormy Daniels là trường hợp yếu nhất.

"Tôi nghĩ điều này rất có lợi cho Trump, và sự ngớ ngẩn và hời hợt trong vụ này là ví dụ điển hình... Vai trò tốt nhất của Trump luôn là một người tử vì đạo của phe bảo thủ", cựu tư vấn chính trị của Đảng Cộng hòa này nói.

Ông Trump hiện nay đối diện với rất nhiều cáo buộc, trong đó có những ca lớn hơn và nguy hiểm hơn nhiều, ví dụ trường hợp bạo loạn Đồi Capitol 6-1.

Từ trước tới nay, ông Trump luôn bác bỏ cáo buộc, đồng thời khẳng định đó là những nỗ lực "săn phù thủy" và mang mục đích chính trị. Người ủng hộ ông cũng như tâm lý chung của Đảng Cộng hòa đều nhất trí với ông Trump về điểm này.

Nói cách khác, vụ Stormy Daniels quá "nhẹ" có thể phản tác dụng khi vô tình khiến ông Trump lôi kéo thêm sự ủng hộ. Nói như Cahaly, khi ông Trump bị chụp tấm hình dành cho những tội nhân sẽ xuất hiện rất nhiều chiếc áo in tấm hình ấy bán khắp nước Mỹ để ủng hộ ông Trump.

Thực tế Đảng Cộng hòa đã có một chiến lược dài nhằm giám sát "các hoạt động vũ khí hóa luật pháp liên bang". Phản ứng trước vụ truy tố hình sự nhằm vào ông Trump, Thống đốc bang Florida Ron DeSantis cũng lặp lại ý này, chỉ trích việc "vũ khí hóa hệ thống pháp lý nhằm đạt lợi ích chính trị", và đây là hiện tượng "không phải là nước Mỹ".

Bản thân ông DeSantis đã được cho là đối thủ mạnh nhất của ông Trump bên Đảng Cộng hòa, nhưng ông vẫn chỉ trích biện lý Manhattan Alvin Bragg và nhấn mạnh không hỗ trợ dẫn độ ông Trump - một công dân Florida.

Những ý kiến tiêu cực dành cho ông Trump trong khi đó nói rằng vụ Stormy Daniels lần này chỉ là phát pháo đầu tiên.

Ngoài ra dù cáo trạng này giúp ông Trump bên Đảng Cộng hòa, cũng sẽ khiến ông mất uy tín trong cuộc bầu cử sắp tới, đồng thời càng khiến ông dễ thua trong trận "chung kết" với ứng viên Đảng Dân chủ (được nhiều người dự đoán sẽ vẫn là đương kim Tổng thống Joe Biden).

Dù kịch bản sắp tới thế nào, một thực tế khá rõ là vụ ông Trump sẽ càng khiến chính trường và dư luận Mỹ chia rẽ nhiều hơn. Phe Cộng hòa sẽ tìm cách thổi phồng "nỗ lực chính trị hóa pháp lý" của Đảng Dân chủ.

Trong khi đó, những tờ báo thân Dân chủ mô tả Đảng Cộng hòa "hèn nhát", chưa đủ sức mạnh để bứt ra khỏi ông Trump bất kể nhiều ý kiến không hài lòng về ông cũng như không chắc ông đủ khả năng chiến thắng cuộc bầu cử.

Ngoài ra, tranh cãi sắc tộc cũng có nguy cơ bị khoét sâu khi biện lý Manhattan là một người da màu. Ông Trump đã chỉ trích ông Bragg "thiên vị chủng tộc" và gọi vụ việc là "đàn áp chính trị và can thiệp bầu cử".

Thỏa thuận gì khi ông Trump không bị còng tay khi khai ở tòa?

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ không xuất hiện với chiếc còng tay khi cho lời khai tại tòa ở Manhattan (New York, Mỹ). Đây là một thỏa thuận giữa hai bên.