Sáng nay (5/4), hội nghị Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chuyên trách thảo luận một số nội dung trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV diễn ra. Sau phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hội nghị đã thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã sửa đổi với nhiều ý kiến từ ĐBQH.

Cần bổ sung chính sách góp vốn bằng quyền sử dụng đất

Tham gia thảo luận, ông Trần Văn Tuấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang - đề nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung quy định về chính sách khuyến khích, hỗ trợ các hộ gia đình, cá nhân góp vốn và hỗ trợ các tổ chức kinh tế hợp tác nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để hình thành vùng sản xuất nông nghiệp tập trung.

Theo ông Tuấn, quy định như vậy sẽ giải quyết các vấn đề như việc các hợp tác xã (HTX) gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận đất đai, khắc phục tình trạng manh mún trong quản lý đất đai, nâng cao tính cạnh tranh trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của các tổ chức kinh tế hợp tác, tăng cường chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Vì vậy, ông Tuấn đề nghị Ban soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung điều 21 dự thảo Luật nội dung Nhà nước có chính sách khuyến khích, hỗ trợ các hộ gia đình, cá nhân góp vốn và hỗ trợ các tổ chức kinh tế hợp tác nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để hình thành vùng sản xuất nông nghiệp tập trung.

Trong đó, ngoài chính sách hỗ trợ chi phí xây dựng kết cấu hạ tầng, cần có chính sách hỗ trợ góp vốn, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất và các hình thức khác, đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này.

Đề xuất thêm nguyên tắc nhằm tránh trục lợi chính sách

Phát biểu tại hội trường, ông Mai Văn Hải - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa - thống nhất cao đối với dự án Luật HTX sửa đổi. Tuy nhiên, để tránh việc trục lợi chính sách và hưởng chính sách 2 lần, ông Hải đề nghị có thêm một nguyên tắc là đối với tổ hợp tác và HTX chỉ hưởng một lần đối với một chính sách.

Về tiêu chí thụ hưởng chính sách theo quy định Điều 18, đại biểu đề nghị không nên quy định như ở khoản 3 Điều 18.

Về Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, ông Hải cho rằng, đây là vấn đề mới so với Luật Hợp tác xã năm 2012, và nhận thấy Quỹ này rất cần thiết để hỗ trợ cho vay ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, bảo lãnh đầu tư. Tuy nhiên đề nghị Quỹ này nên giao cho Liên minh HTX quản lý đối với Quỹ cấp trung ương, và giao cho Liên minh HTX ở tỉnh đối với quỹ ở cấp tỉnh và Quỹ này không vì mục đích lợi nhuận.

Về điều kiện trở thành thành viên HTX, ông Hải cho rằng, điều kiện quy định chưa rõ ràng và còn lẫn lộn tại Điều 29 của dự thảo giữa thành viên chính thức, thành viên liên minh góp vốn và thành viên liên kết không góp vốn.

Ông Hải đề nghị nên đề xuất quy định rõ ràng hơn là thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn, thành viên liên kết không góp vốn, và cũng quy định tương tự như vậy với liên hiệp HTX.

Về hoạt động cho vay nội bộ HTX và liên hiệp HTX, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị cần xem xét quy định sao cho rõ ràng, nên quy định sử dụng một phần vốn điều lệ và cho phép được huy động vốn từ trong thành viên HTX để cho vay trong nội bộ. Đồng thời cần nghiên cứu quy định cụ thể để xử lý khi các hoạt động tín dụng nội bộ xảy ra rủi ro.

Tạo điều kiện để HTX nông nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh

Cũng phát biểu tại phiên thảo luận, bà Nguyễn Thị Kim Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh nhấn mạnh, HTX nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn. Dù vậy, việc phát triển HTX nông nghiệp còn nhiều hạn chế, khó khăn như quy mô nhỏ, năng lực quản lý hạn chế, thiếu vốn và nguồn lực phục vụ sản xuất kinh doanh, lợi ích đem lại cho thành viên thấp, sức thu hút còn kém.

Do vậy, bà Kim Anh cho rằng, dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi) lần này cần tạo điều kiện để HTX nông nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, nâng cao giá trị gia tăng và thu nhập, không hạn chế tỷ lệ cung ứng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã ra bên ngoài, bảo đảm môi trường sản xuất, kinh doanh bình đẳng với doanh nghiệp, khuyến khích HTX mở rộng sản xuất, kinh doanh khi ra thị trường.

Bên cạnh đó, theo bà Kim Anh cần hỗ trợ HTX nông nghiệp thực hiện hài hòa lợi ích thành viên, lợi ích tập thể, cộng đồng nông thôn, coi trọng lợi ích chính trị, văn hóa trên địa bàn; cần có sự khuyến khích, hỗ trợ về kỹ thuật, tài chính, bồi dưỡng nhân lực cho các HTX, đặc biệt là các HTX vừa và nhỏ, chưa đủ năng lực.

Cùng với đó, cần có hỗ trợ đặc thù để các HTX nông nghiệp khơi thông vốn tín dụng, tích lũy tài sản, huy động vốn nhàn rỗi phục vụ việc sản xuất kinh doanh. Gia tăng sức thu hút để mở rộng đối tượng người dân tham gia hợp tác xã.

Ngoài ra, bà Kim Anh cũng cho rằng, cần quy định cụ thể về việc thành lập, phát triển doanh nghiệp trong HTX, đảm bảo tính khả thi khi áp dụng luật.

Cũng tại phiên thảo luận này, nhiều ĐBQH đã đưa ra ý kiến đề nghị làm rõ thêm đối tượng có thể trở thành thành viên tổ hợp tác; bổ sung một số chính sách liên quan đến tiếp cận vốn; tạo điều kiện để HTX nông nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh; làm rõ về vai trò, vị trí pháp lý của Liên minh HTX; bổ sung, điều chỉnh quy định về nguồn vốn thực hiện chính sách…

Trước đó, trình bày Báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi) này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, trên cơ sở ý kiến của các vị ĐBQH hoạt động chuyên trách, Thường trực Ủy ban Kinh tế sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật để chuẩn bị gửi xin ý kiến các Đoàn ĐBQH và các cơ quan theo quy định trước khi hoàn thiện trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 5.