Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23 kết thúc với những kỷ lục chưa từng có trong không chỉ lịch sử liên hoan này mà còn cả lịch sử điện ảnh Việt.
Bất ngờ mà quá đáng vui
Theo Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành, Liên hoan phim Việt Nam năm nay "đem tới cảm hứng sáng tạo nghệ thuật, hào hứng, ấn tượng đối với các nghệ sĩ điện ảnh và khán giả" bởi đây là một kỳ liên hoan phim có số lượng phim tham dự nhiều nhất từ trước tới nay.
Từ 177 phim tham dự, hội đồng tuyển chọn đã chọn được 147 phim gồm 91 phim dự thi và 56 phim trong chương trình toàn cảnh.
Phim tham dự đa dạng màu sắc, thể loại. Liên hoan gần như "hội tụ" đủ các thế hệ làm phim của điện ảnh Việt Nam. Các đạo diễn Đặng Nhật Minh, Lưu Huỳnh... trở lại.
Lứa đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, Vũ Ngọc Đãng, Nguyễn Quang Dũng, Lương Đình Dũng, Phan Gia Nhật Linh, Victor Vũ... đang ở độ chín muồi nhất. Bên cạnh đó có một thế hệ trẻ đã kịp tiếp nối.
Không chỉ về số lượng phim và đội ngũ nghệ sĩ dự thi, Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23 chứng kiến cả những "lần đầu tiên" đáng nói.
Lần đầu tiên ban tổ chức trao đồng giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho hai diễn viên cùng đóng chính trong một bộ phim:
Đinh Y Nhung (sinh năm 1980) và Mai Cát Vi (2009) của phim Mẹ ơi Bướm đây (đạo diễn Lưu Huỳnh).
Mai Cát Vi từng là diễn viên nhỏ tuổi nhất giành giải Bông sen vàng năm 2019 ở hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc khi mới 10 tuổi.
Đây cũng là lần đầu tiên ban tổ chức trao đồng giải Quay phim xuất sắc nhất cho hai người: Nguyễn K'Linh (phim Tro tàn rực rỡ) và Nguyễn Phan Linh Đan (phim Cô gái đến từ quá khứ).
Có một điều đặc biệt: Linh Đan (sinh năm 1996) là nữ quay phim xuất sắc đầu tiên được ghi nhận tại sự kiện điện ảnh truyền thống này.
Trong khi đó, "tay máy vàng" Nguyễn K'Linh (sinh năm 1975) tiếp tục ghi danh thêm trong bộ sưu tập giải thưởng sau các kỳ liên hoan phim Việt Nam (2011, 2015, 2019) cũng như giải Cánh diều vàng các năm do Hội Điện ảnh Việt Nam tổ chức trước đó.
Cả hai là thế hệ kế thừa, nối tiếp nhau sau thế hệ Đinh Anh Dũng, Phạm Hoàng Nam, Lý Thái Dũng...
Cảm động người trước và mong ước của người sau
Đạo diễn Đào Bá Sơn - trưởng ban giám khảo phim truyện tại liên hoan phim năm nay - chia sẻ với Tuổi Trẻ những lần đầu tiên đó mang đến một "cảm xúc rất đẹp và cảm động".
Ông kể về cặp mẹ con Đẹp và Bướm trong phim Mẹ ơi Bướm đây. Sự dấn thân, không ngại thử thách mình với một vai diễn khó, nặng về nội tâm, tâm lý của Đinh Y Nhung và hóa thân vào vai diễn một cách đầy cảm động của diễn viên trẻ Mai Cát Vi đã chinh phục một người làm nghề lâu năm như ông.
Linh Đan là một nhà làm phim trẻ nhưng có những góc quay rất tốt. Quay phim là một nghề cực khổ, nhiều vất vả, nhà làm phim nữ rất ít hoặc gần như không có.
Sự xuất hiện của Linh Đan tại một giải thưởng mang tính truyền thống là một điều thực đáng quý, đồng thời cũng truyền cảm hứng cho cả những nhà làm phim "già" như ngay cả đạo diễn Đào Bá Sơn.
Hay đạo diễn Hà Lệ Diễm với Những đứa trẻ trong sương, ông Sơn bảo nhìn về đó như "những niềm hy vọng mới của điện ảnh Việt Nam".
Đạo diễn Đào Bá Sơn dùng chữ "niềm hy vọng" trong chừng mực và rất mở, để nói về một thế hệ mới.
Để rồi trên sân khấu, người trẻ được xướng tên bên cạnh những nghệ sĩ thành danh tại những giải thưởng danh giá nhất.
Họ cảm thấy vinh dự, hạnh phúc khi được ghi nhận, được xiển dương và khuyến khích.
Và điều ấm lòng nhất, những tên tuổi gạo cội nhất của nền điện ảnh vẫn đang ở đó, dõi theo và không ngừng làm nghề, truyền cảm hứng cho họ.
Nguyễn K'Linh bảo có giải đương nhiên vui, nhưng anh vẫn mong ở những kỳ liên hoan sau có thêm những gương mặt mới trẻ trung hơn vì "kỳ nào K'Linh cũng nhận giải cũng chán chớ". Hà Lệ Diễm mong phim tài liệu ngày càng "rộng đàng" đến với công chúng.
"Phim tài liệu không hề chán, tẻ nhạt như nhiều người vẫn tưởng", đạo diễn trẻ muốn bắc một chiếc cầu nối thể loại phim mà mình đang theo đuổi đến được với khán giả bởi làm phim phải có người xem, không có khán giả thì nghệ sĩ cũng không "sống" được một cách trọn vẹn và đầy đủ nhất của chữ "sống" này.
Còn với nhà quay phim Nguyễn Phan Linh Đan, cô vốn không hợp đám đông, lúc nào cũng đứng sau hậu trường, lần này quyết định lên sân khấu nhận giải để khuyến khích những nhà làm phim trẻ đừng bỏ cuộc.
Tin con đường đang đi như tin vào điện ảnh đã cho con người ta những buồn vui, sướng khổ và giây phút thăng hoa một cách "con người" nhất và những bến bờ rộng rãi nhất.
Và hơn hết, như Linh Đan nói, cô muốn có thêm những nhà quay phim nữ giống mình để góc nhìn của điện ảnh Việt Nam được đầy đủ hơn.
Ước mong của họ đều đẹp. Dù đó là những người đi trước hay những người trẻ, thậm chí rất trẻ, cũng đều mong những điều tốt đẹp nhất cho điện ảnh Việt Nam.
Liên hoan phim Việt Nam khép lại nhưng một cuộc chạy tiếp sức đang mở ra cho những người thực sự muốn tham dự và cống hiến cho nó.
Đạo diễn Hà Lệ Diễm và phim tài liệu Những đứa trẻ trong sương được yêu mến không chỉ bởi phim dễ thương mà còn đầy tâm huyết, và câu chuyện ngoài màn ảnh đẹp không kém trong phim.