Tại phiên họp giải trình về tình hình thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt do Thường trực HĐND tỉnh Cà Mau tổ chức vừa qua, ông Tô Hoài Dân, đại diện Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau, thông tin hơn 10 năm hoạt động, nhà máy lỗ 184 tỉ đồng do vẫn áp dụng cơ chế giá cũ.
"Khó khăn chồng chất, lỗ hơn 184 tỉ đồng"
Theo ông Dân, Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau đang tiếp nhận, xử lý khối lượng rác cao hơn công suất thiết kế. Công suất thiết kế của nhà máy 200 tấn/ngày, nhưng lượng rác đưa vào khoảng 220 tấn/ngày. Do đó, tại một số thời điểm, nhà máy bị quá tải. Hiện, Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau đảm đương nhiệm vụ xử lý rác cho 8 địa phương của tỉnh Cà Mau.
Trong giai đoạn 2012 - 2022, đối với Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau, UBND tỉnh giao cho UBND TP.Cà Mau kiểm soát theo khối lượng rác đầu vào và đầu ra để làm cơ sở thanh toán chi phí xử lý rác thải theo quy định. Trong thời gian nêu trên, tổng khối lượng rác thải vận chuyển về nhà máy hơn 609.000 tấn, kinh phí được thanh toán hơn 204 tỉ đồng.
Cũng theo ông Dân, Bộ Xây dựng ban hành định mức 350.000 đồng/tấn rác thải cho nhà máy từ năm 2015 đến nay. Trong khi đó, nhiên liệu từ mức 15.000 đồng/lít tăng lên 32.000 đồng/lít (nay giảm còn hơn 20.000 lít), lương tối thiểu vùng qua 6 lần điều chỉnh tăng hơn 1 triệu đồng… Từ thực tế trên nên trong 10 năm qua, nhà máy lỗ hơn 184 tỉ đồng.
"Khó khăn chồng chất khó khăn. Đơn vị đang rất mong chờ định mức phí xử lý được công bố làm cơ sở tính toán đơn giá cho phí xử lý rác thải sinh hoạt của Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau nhằm đảm bảo chi phí hoạt động. Trong khi các địa phương khác trên cả nước đã áp dụng đơn giá trên 500.000 đồng/tấn thì nhà máy của chúng tôi chỉ được áp dụng đơn giá 350.000 đồng/tấn rác thải sinh hoạt kể từ năm 2015 (trừ 10% thuế VAT, chi phí xử lý rác công ty nhận được là 315.000 đồng/tấn rác thải sinh hoạt)", ông Dân phân tích.
Chính quyền địa phương nói gì?
Nói về đơn giá thu gom rác qua nhiều năm chưa được điều chỉnh, như trên địa bàn TP.Cà Mau là 28.000 đồng/hộ/tháng, ông Bùi Tứ Hải, Phó chủ tịch UBND TP.Cà Mau, cho rằng mức giá trên là quá thấp. Các đơn vị thu gom sẽ không đủ nguồn để tái đầu tư, cần xem xét nâng lên ở mức phù hợp để đơn vị thu đủ chi.
Ông Huỳnh Quốc Việt, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, nhìn nhận đơn giá xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn tỉnh hiện được áp dụng theo đơn giá ban hành từ năm 2015, qua đó chỉ hỗ trợ một phần kinh phí cho công tác xử lý rác thải. Trong khi đó, đơn giá vận chuyển rác thải trên địa bàn tỉnh được ban hành vào năm 2016. Đến nay, qua nhiều lần tăng lương tối thiểu vùng, giá nguyên vật liệu, nhân công và các khoản chi phí khác đều tăng so với trước đã ảnh hưởng nhiều đến hoạt động tái đầu tư của các đơn vị thu gom, xử lý rác thải.
Ông Việt thông tin, UBND tỉnh đã giao Sở Xây dựng tham mưu xây dựng "định mức và giá dịch vụ xử lý rác thải tại Nhà máy xử lý rác thải TP.Cà Mau" và tỉnh đã hoàn thành việc xây dựng định mức và giá dịch vụ. Tuy nhiên, căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 79 luật Bảo vệ môi trường năm 2020, vấn đề này phải được Bộ TN-MT xem xét, cho ý kiến. Bộ TN-MT đang xây dựng dự thảo nội dung quy định về định mức kinh tế, kỹ thuật về thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt, tổ chức lấy ý kiến của các đơn vị liên quan trước khi ban hành để hướng dẫn địa phương triển khai thực hiện.