Nhưng cũng có những ý kiến chuyên môn cho đó mới chính là nguyên gốc và kêu gọi cộng đồng "bình tĩnh không vội phán xét".

Tuổi Trẻ Online trao đổi với ông Emannuel Cerise - chuyên gia Pháp giúp hỗ trợ chuyên môn cho dự án, đại diện phía chủ đầu tư cùng chuyên gia độc lập để tìm câu trả lời về lựa chọn trùng tu những cửa sổ trên ống cầu thang của biệt thự bỗng nổi tiếng mấy ngày qua này.

Bỏ gờ mi cửa sổ vì khả năng cao không phải chi tiết gốc

Đại diện phía chủ đầu tư dự án bảo tồn biệt thự 49 Trần Hưng Đạo cho biết đó là lựa chọn nhằm cố gắng đưa công trình về nguyên gốc.

Theo vị đại diện, trong quá trình nghiên cứu, thám sát công trình này, khu vực ống thang (ống cầu thang tròn) các chuyên gia nhận thấy phần mi tường (gờ mi) đắp trên cửa sổ phá vỡ gờ phân tầng giữa tầng một và tầng hai, không theo một nguyên tắc kiến trúc nào.

Tiếp nữa, phần mi tường này không có gạch làm cốt, chỉ có vữa đắp. Điều này rất không đúng kỹ thuật xây dựng của phương Tây. 

Theo các chuyên gia, khả năng rất cao là chi tiết này không phải chi tiết gốc của công trình và có thể được thêm vào sau này.

Khu vực ống thang có ba ô cửa sổ, theo hiện trạng trước khi cải tạo ba ô cửa sổ này có hình thức khác nhau, không hợp lý về tính thống nhất trong kiến trúc.

Vậy cửa sổ nào mới là cửa sổ nguyên bản của công trình này?

Các chuyên gia nhận thấy ô cửa sổ trên cùng là phù hợp với phong cách kiến trúc và cũng xây đúng kỹ thuật xây dựng nhất. Giải pháp được lựa chọn là đưa tất cả các ô cửa sổ khu vực ống thang này về cùng một hình thức như cửa sổ trên cùng.

"Quá trình làm bảo tồn sẽ luôn tìm ra những yếu tố mới được thêm vào công trình theo thời gian. Khi đó các nhà chuyên môn phải phân tích một cách khoa học, lập luận để đưa tới quyết định cuối cùng nhằm mục đích bảo tồn đảm bảo tính chân xác của công trình", vị đại diện nói.

Ông Emmanuel Cerise cũng có đánh giá tương tự. Các cửa sổ của ống thang không đồng nhất, cái có gờ viền cái không. Những ô cửa có mi tường phía trên thực sự gây xung đột về bố cục tổng thể.

Ngoài chuyện nó phá vỡ gờ phân tầng, mi tường cửa sổ còn được nối vào gờ phân tầng rất vụng về. Các phần đắp nhô ra bằng bê tông trong khi thời kỳ xây dựng tòa nhà này chưa hề có bê tông.

"Nói tóm lại, chúng tôi quyết định không giữ lại mi tường và phần đắp quanh cửa sổ ở tầng dưới của ống thang vì chúng không hợp lý trong bố cục tổng thể và nhiều khả năng chúng đã được bổ sung trong những giai đoạn về sau chứ không phải vào thời điểm xây dựng ngôi biệt thự", ông Emmanuel nói.

"Cửa sổ từng bị sửa chữa chắp vá"

Kiến trúc sư Trương Ngọc Lân - phó khoa kiến trúc và quy hoạch, Đại học Xây dựng Hà Nội - qua quan sát cũng có đánh giá chuyên môn tương tự. 

"Mi cửa bị sửa lấn một phần vào gờ phân tầng giữa tầng một và tầng hai, rất không tự nhiên, không theo quy luật nào, mất thẩm mỹ, vì nó không tạo ra kết nối ăn khớp với gờ phân tầng làm cho gờ phân tầng bị mất hoàn chỉnh.

Một kiến trúc sư thiết kế không bao giờ làm như vậy. Kiến trúc cổ châu Âu thường tuân thủ các nguyên tắc tạo hình mạch lạc, dứt khoát, không có kiểu dấp dính lửng lơ tủn mủn như vậy.

Thêm nữa, để ý kỹ thì thấy vị trí các cửa sổ đó được kiến trúc sư thiết kế làm cao dần lên theo chiều dốc lên của bậc thang. Theo logic thông thường thì thiết kế này có tác dụng vừa không bị bậc thang cắt qua, vừa tạo ra nhịp điệu theo bậc thang trên mặt đứng. Vậy thì các cửa thường giống nhau.

Cửa sổ bị sửa có lẽ vì trước đây họ đã phá thang đi, biến chỗ đấy thành phòng sinh hoạt nên cần cửa to hơn. Những người sửa chữa đã thêm vào các chi tiết, chắp vá chứ không có cái nhìn tổng thể", ông Lân phân tích.

Ông Lân không đồng tình ý kiến dư luận nói cửa sổ trước trùng tu có gờ mi nhìn duyên dáng hơn, cửa sổ sau trùng tu phá bỏ gờ mi nhìn vô hồn.