Bộ GD-ĐT quy định các trường hợp được miễn thi ngoại ngữ trong xét công nhận tốt nghiệp gồm: Thành viên đội tuyển quốc gia thi Olympic quốc tế môn ngoại ngữ theo quyết định của bộ trưởng Bộ GD-ĐT; Thí sinh có một trong các chứng chỉ ngoại ngữ hợp lệ, giá trị sử dụng ít nhất đến ngày 26-7-2023 và đạt điểm tối thiểu theo quy định của bộ.

Lo ngại không công bằng

Điểm tối thiểu của chứng chỉ ngoại ngữ và đơn vị cấp chứng chỉ cho môn thi tốt nghiệp THPT được Bộ GD-ĐT quy định cụ thể. Trong đó, mức điểm tối thiểu của chứng chỉ tiếng Anh được quy định TOEFL ITP 450 điểm, TOEFL iBT 45 điểm và IELTS 4,0 điểm. Các trường hợp miễn thi ngoại ngữ được tính 10 điểm môn ngoại ngữ. Điểm này không dùng để xét tuyển ĐH, CĐ.

"4.0 IELTS chỉ tương đương điểm 5,0 theo thang điểm 10 của Việt Nam. Nếu có chứng chỉ IELTS 4.0 mà được miễn thi, tính điểm 10 trong xét tốt nghiệp thì không công bằng với thí sinh dự thi. Trên thực tế, để đạt điểm 10 môn tiếng Anh thi tốt nghiệp rất khó" - chị Hồng Thu, phụ huynh có con học lớp 12 ở TP Chí Linh, Hải Dương, chia sẻ. 

Chị Thu cũng cho biết học sinh ở Hà Nội, TP.HCM có điều kiện học và thi IELTS nhưng học sinh vùng nông thôn, khó khăn sẽ ít cơ hội.

Trong khi đó, theo phổ điểm môn ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022 (chỉ tính điểm thi), cả nước có 425 bài thi đạt điểm 10. Điểm trung bình là 5,15 điểm. Điểm trung vị là 4,8 điểm. Điểm có nhiều thí sinh đạt nhất là 3,8 điểm. Toàn quốc có 423 thí sinh bị điểm liệt và số thí sinh đạt điểm dưới trung bình là 446.648 (chiếm tỉ lệ 51,56%)...

Tại sao lại mức 4.0?

Tại sao điểm IELTS được Bộ GD-ĐT quy định để miễn thi tốt nghiệp THPT là 4.0? Theo tìm hiểu của phóng viên, trong quy đổi trình độ IELTS sang khung tham chiếu châu Âu thì 4.0 IELTS nằm trong khung B1.

Theo hướng dẫn của CEFR (Khung tham chiếu ngôn ngữ chung châu Âu), một người ở trình độ Anh ngữ B1 sẽ có những kỹ năng: Hiểu những ý chính được diễn đạt chuẩn, rõ ràng về những vấn đề thường gặp trong công việc, học tập, giải trí. Có thể giải quyết được các vấn đề phát sinh khi đến một môi trường sử dụng tiếng Anh. 

Đối với kỹ năng viết, có thể kết nối về các chủ đề quen thuộc, chủ đề sở thích cá nhân. Trình bày đúng, đơn giản về kinh nghiệm và sự kiện, quan điểm cá nhân và lý giải được ý kiến của mình.

Còn theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, học sinh học hết chương trình THPT lớp 12 có khả năng giao tiếp đạt bậc 3 của Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dành cho Việt Nam (học sinh thi năm nay chỉ tương đương bậc 2), bậc 3 tương tương với trình độ B1 theo CEFR. 

Những căn cứ trên cho thấy khi xây dựng quy chế thi tốt nghiệp THPT, Bộ GD-ĐT đã căn cứ vào trình độ tối thiểu tiếng Anh (chuẩn đầu ra) với học sinh học hết chương trình phổ thông (hết lớp 12) để quy định mức điểm chứng chỉ tiếng Anh được miễn thi, tương đương với điểm 10 để xét tốt nghiệp.