Ngày 26.4, Sở NN-PTNT Quảng Ngãi cho biết, toàn tỉnh Quảng Ngãi có hơn 8.000 ha cây keo chết do bị nhiễm nấm và một số nguyên nhân khác. Cây keo bị bệnh xuất hiện ở 12/13 huyện, thị xã và thành phố trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.
Keo chết hàng loạt
Tỷ lệ cây keo bị chết chiếm từ 5 - 10% diện tích, nơi cao nhất từ 30 - 60%. Các huyện có diện tích cây keo bị chết nhiều là: Ba Tơ, Nghĩa Hành, Sơn Hà và Trà Bồng. Cây keo bị chết chủ yếu ở giai đoạn từ 1 - 3 năm tuổi.
Nhiều diện tích keo non bị bệnh, người trồng keo phải "bấm bụng" khai thác sớm nhằm giảm thiệt hại về kinh tế. Tuy nhiên, điều người dân đang trăn trở, đắn đo là có nên tiếp tục trồng keo nữa hay không, vì hiện bệnh trên cây keo vẫn đang lan rộng.
Theo bà Đặng Thị Sáu ở xã Ba Cung, H.Ba Tơ (Quảng Ngãi), gia đình bà trồng được hơn 4.000 cây keo. Đến năm thứ 2 thì cây keo bị nấm, một thời gian sau cây chảy nhựa, bị mục và gãy ngay điểm bị nấm.
"Ban đầu, cây có biểu hiện khô ở phần ngọn, vàng lá; sau khoảng vài tuần thì bị gãy, chết. Bệnh lan rất nhanh, không thể cứu vãn được. Còn cây keo trên 3 năm tuổi thì không bị nấm hay bệnh gì cả, chỉ có cây từ 1 - 2 năm tuổi mới bị bệnh chết. Tôi cũng nản, không muốn trồng lại. Cứ để đó, còn được cây nào thì thu hoạch cây đó", bà Sáu than thở.
Còn bà Phạm Thị Nao ở xã Nghĩa Sơn, H.Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) cho biết, gia đình bà trồng hơn 10.000 cây keo được 1 năm tuổi thì đột nhiên bị vàng lá, héo cây và chết hàng loạt. "Đây là năm thứ 2 rừng keo của gia đình tôi gặp tình trạng chết héo như thế này. Những năm trước keo chỉ bị chết lác đác vài cây thì nay chết đồng loạt. Giờ không biết xoay đâu ra tiền để tái sản xuất", bà Nao buồn bã nói.
Do bị nhiễm nấm
Trước thực trạng trên, ngày 23.3.2023, Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật (Sở NN-PTNT Quảng Ngãi) đã phối hợp Trung tâm Bảo vệ thực vật miền Trung (Cục Bảo vệ thực vật) lấy mẫu cây keo bị bệnh tại Quảng Ngãi để phân tích, giám định.
Theo đó, cây keo bị chết là do nhiễm nấm Ceratocystis sp và nấm Fusarium sp. Ngoài ra, một số ít diện tích cây keo bị chết do đào thải tự nhiên vì nông dân trồng mật độ quá dày, có nơi hơn 8.000 cây/ha, cây cạnh tranh ánh sáng, dinh dưỡng không đủ dẫn đến sinh trưởng kém và chết.
Theo nhận định của Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật Quảng Ngãi, nếu không thực hiện các giải pháp phòng chống kịp thời và hiệu quả, trong thời gian tới bệnh có khả năng tiếp tục phát triển và lây lan làm ảnh hưởng lớn đến ngành sản xuất gỗ keo của tỉnh Quảng Ngãi.
"Giải pháp trước mắt là cần vệ sinh vườn keo, tỉa cành, phát dọn thực bì để tạo độ thông thoáng cho cây sinh trưởng phát triển tốt. Đồng thời, khơi thông mương rãnh thoát nước để tránh trường hợp đọng nước cục bộ sau mưa, thuận lợi cho bệnh lây lan. Người dân chặt cây keo bị bệnh mang đi tiêu hủy, không tận thu cây bệnh vận chuyển đi nơi khác, dùng vôi rải vào gốc cây bị bệnh để xử lý nguồn bệnh. Khi trồng vụ mới, người dân sử dụng cây giống khỏe, sạch bệnh, chỉ mua cây giống ở những cơ sở được cấp phép; trồng đúng mật độ khuyến cáo, chăm sóc vườn keo đúng theo hướng dẫn của ngành nông nghiệp, cần luân canh cây trồng sang các loại cây trồng khác phù hợp", Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật Quảng Ngãi khuyến cáo.
Bên cạnh đó, Sở NN-PTNT Quảng Ngãi cũng đã kiến nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi báo cáo Bộ NN-PTNT biết, đồng thời đề nghị Bộ NN-PTNT chỉ đạo các cơ quan chuyên môn cấp Trung ương nghiên cứu bổ sung các biện pháp phòng chống bệnh hiệu quả (kể cả giải pháp dùng thuốc bảo vệ thực vật khi cần thiết) để hướng dẫn các địa phương trong việc phòng trừ bệnh.