Tin thầy Bùi Khánh Thế ra đi, dù tôi đã chuẩn bị tâm thế, vẫn là một điều làm tan vỡ trái tim của tôi. Mọi kỷ niệm ùa về, nghẹt thở - những kỷ niệm đẹp của một cậu học trò mà thầy đã hướng dẫn cả luận văn cao học lẫn tiến sĩ...

Người truyền cảm hứng

Những điều tôi biết về thầy cũng chính là những dấu ấn cho chặng đường phát triển của ngành ngôn ngữ học. Cuộc đời thầy phản ánh một phần lịch sử ngành học này.

Tôi nghe thầy kể, thầy từng đi học ở Nga, thầy làm phiên dịch tiếng Nga trong nhiều năm. Chính thầy - GS.TS.NGND Bùi Khánh Thế - là một trong những người có công lớn trong việc xây dựng ngành ngôn ngữ học ở Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM.

Về sau thầy chuyển sang công tác ở Trường đại học Ngoại ngữ - Tin học (HUFLIT) nhưng vẫn luôn gắn bó với Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn và luôn có những đóng góp đặc biệt ở góc độ khoa học và đào tạo.

Trong ký ức loang loáng đó về quá khứ, khi tôi nghe tin thầy ra đi, có những điều làm tôi nhớ lại tức thì. Đó là cách thầy luôn truyền cảm hứng cho tôi (cho chúng tôi - vì thầy hướng dẫn rất nhiều học trò, thậm chí tôi được cùng thầy hướng dẫn học trò khác), mỗi khi tôi gặp khó khăn trong nghiên cứu.

Thầy luôn kiên nhẫn và tận tâm, luôn khuyến khích chúng tôi đi đúng vào con đường khoa học chân chính và liêm chính. Những buổi hướng dẫn của thầy, trước và sau những chuyến điền dã, không chỉ đơn giản là trao đổi thông tin, mà còn là những cuộc trò chuyện sâu sắc, về khoa học, về tình người, về cuộc đời.

Chỉ nhận món quà duy nhất: hai ly kem

Chúng ta có thể nhìn vào các công trình, công bố thầy Bùi Khánh Thế để thấy thầy đã đóng góp như thế nào cho ngành ngôn ngữ học ở Việt Nam. Có thể thấy thầy là người đi tiên phong trong các nghiên cứu về tiếp xúc ngôn ngữ - mà sau này chính thầy đã đề xuất cách gọi ngôn ngữ học tiếp xúc và thể hiện nó trong tuyển tập các nghiên cứu của mình về vấn đề này.

Hàng loạt nghiên cứu khác của thầy, đặc biệt là về song ngữ, về giáo dục ngôn ngữ... có tính chất dẫn đường cho các nghiên cứu theo các hướng này ở Việt Nam.

Không chỉ là thầy hướng dẫn, với tôi, thầy còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong cuộc sống. Những lúc tâm trạng tôi không tốt, những khó khăn về gia đình, thầy luôn sẵn lòng lắng nghe và chia sẻ. Những lời khuyên và sự ủng hộ của thầy đã giúp tôi vượt qua những thử thách và khó khăn trong hành trình cuộc sống.

Sự ra đi của thầy là một mất mát lớn đối với cộng đồng ngôn ngữ học, nhưng những kỷ niệm về thầy sẽ mãi mãi sống trong trái tim của những người học trò may mắn được gặp thầy - trong đó có tôi. Thầy ra đi đúng với quy luật của cuộc sống, của vạn vật, nhưng những điều thầy để lại, theo tôi là mãi mãi.

Dù gần đây, biết chuyện này rồi cũng sẽ đến, nhưng tôi vẫn không khỏi cảm thấy tủi thân khi nghĩ lại mình sẽ không có cơ hội mua hai ly kem lên nhà thầy và cùng thầy ăn vui vẻ. Hai ly kem là món quà duy nhất mà thầy vui vẻ nhận. Còn bất cứ thứ gì khác, thầy đều nói: Thầy không nhận quà đâu.

Tôi sẽ luôn giữ những kỷ niệm về thầy trong trái tim và tiếp tục con đường nghiên cứu mà thầy đã dẫn dắt. Tạm biệt, thầy thương mến. Thầy hãy yên nghỉ, thầy nhé.

Tôi định viết nữa, nhưng màn hình vi tính bỗng nhòe đi...

Di Linh, ngày 2-4