Báo Công thương đưa tin, theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), với diện tích đạt trên 112 nghìn ha (chiếm 9% diện tích trồng cây ăn quả) và sản lượng sầu riêng đạt 863 nghìn tấn, loại trái cây này mang lại giá trị kim ngạch xuất khẩu cao. Các thị trường tiêu thụ chính sầu riêng của Việt Nam là Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan (Trung Quốc), Hồng Kông (Trung Quốc), Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Trong năm 2023, Việt Nam xuất khẩu hơn 603 nghìn tấn sầu riêng, trong đó xuất sang thị trường Trung Quốc hơn 595 nghìn tấn (chiếm 98,6%). Đến hết tháng 2/2024, Việt Nam đã xuất được hơn 41 nghìn tấn, xấp xỉ sản lượng sầu riêng xuất khẩu trong năm 2022.

Cục Bảo vệ thực vật cho rằng việc Nghị định thư “yêu cầu về kiểm dịch thực vật đối với sầu riêng tươi của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc” được ký kết đã tạo cơ hội để tổ chức phát triển ngành hàng sầu riêng Việt Nam theo hướng hiện đại, chất lượng, an toàn và bền vững.

Sầu riêng của Việt Nam cũng đã khẳng định được chất lượng sản phẩm; mặc dù mới xuất khẩu từ tháng 9/2022 nhưng cũng đã chiếm được 31,8% thị phần tại thị trường Trung Quốc và chỉ đứng sau Thái Lan (chiếm 68% thị phần).

Thanh niên đưa tin, sầu riêng Việt Nam có lợi thế sản lượng dồi dào, thu hoạch rải vụ quanh năm, đặc biệt khi vào vụ sầu riêng ở Tây Nguyên không bị cạnh tranh với sầu riêng Thái Lan.

Ngoài sản lượng lớn, một lợi thế của sầu riêng khi xuất khẩu sang Trung Quốc là thời gian vận chuyển nhanh.

2023 là năm bội thu xuất khẩu của ngành rau quả. Tổng trị giá xuất khẩu nhóm hàng này theo Tổng cục Hải quan đạt tới 5,6 tỷ USD, tăng tới 66,7% (tương ứng tăng 2,24 tỷ USD) so với năm trước.

Có được kết quả xuất khẩu 5,6 tỷ USD là nhờ đóng góp của mặt hàng sầu riêng (mã HS 0810.60.00) tăng cao đột biến. Tính chung năm 2023, xuất khẩu quả sầu riêng đạt 2,1 tỷ USD, tăng tới 1,82 tỷ USD so với con số 288 triệu USD của năm trước. Trong đó, sầu riêng của Việt Nam chủ yếu xuất sang Trung Quốc với 2,03 tỷ USD, chiếm 99,4% tổng trị giá xuất khẩu nhóm hàng này của cả nước.

Tiếp đà của năm 2023, xuất khẩu rau quả 2 tháng đầu năm nay tiếp tục tăng trưởng mạnh tới hơn 70%, đạt giá trị 970 triệu USD với các mặt hàng chủ lực như: dừa tươi, thanh long, bưởi, chuối, chanh dây, xoài, sầu riêng, trong đó sầu riêng vẫn là mặt hàng chiếm ưu thế.

Cùng với việc ngày càng đáp ứng tốt tiêu chuẩn từ các thị trường khó tính như: Mỹ, châu Âu, Nhật Bản..., rau quả Việt Nam đang có nhiều cơ hội tăng tốc xuất khẩu. Hiện, Việt Nam và Trung Quốc đang hoàn tất các thủ tục về mở cửa thị trường cho trái dừa, sầu riêng đông lạnh..., khi có thêm các mặt hàng này được xuất chính ngạch sẽ giúp xuất khẩu có thể đạt 6,5 tỷ USD trong năm 2024.

Thời gian tới, việc mở cửa thành công cho sản phầm sầu riêng đông lạnh vào thị trường Trung Quốc sẽ tạo ra một bước tiến quan trọng cho ngành hàng sầu riêng Việt Nam. Do đó, nếu tận dụng tốt cơ hội, lợi thế và tổ chức sản xuất chuyên nghiệp, đồng thời không ngừng cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng thì ngành hàng sầu riêng của Việt Nam sẽ không cần phải lo về chỗ đứng, thị phần mà có thể vượt qua sầu riêng của Thái Lan, chiếm lĩnh thị trường Trung Quốc.

Bên cạnh đó, cơ hội mở rộng thị trường được thúc đẩy bởi nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng, đặc biệt là tại khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc. Xu hướng ngày càng phổ biến của sầu riêng vượt ra ngoài thị trường châu Á, đặt sầu riêng trở thành một sản phẩm xuất khẩu chính với diện tích trồng lớn và sản lượng cao.

Theo Cục Bảo vệ thực vật, vào đầu năm 2023, diện tích sầu riêng ở các tỉnh Nam Bộ là 47.208 ha, đến đầu năm 2024 đã là 62.173 ha, tăng gần 15.000 ha. Các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên hiện có 57.101 ha sầu riêng, tăng hơn 19.200 ha chỉ sau một năm.

Trong khi đó, dung lượng thị trường sầu riêng của Trung Quốc có thể đạt 20 tỷ USD và cả thế giới là 28,6 tỷ USD vào năm 2025. Đây được coi là cơ hội lớn cho trái sầu riêng Việt Nam nếu phát triển theo hướng bền vững trong thời gian tới.

Để mở rộng thị trường xuất khẩu sầu riêng đòi hỏi các nhà vườn, doanh nghiệp bên cạnh việc mở rộng diện tích, cần tập trung nâng cao chất lượng, cũng như các khâu bảo quản, sơ chế, chế biến để gia tăng giá trị.

KHÁNH LINH (t/h)