Trung tâm ICISE ở thung lũng Quy Hòa (P.Ghềnh Ráng, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) - Ảnh: DŨNG NHÂN
Ngày 7-4, Thủ tướng Chính phủ có văn bản đồng ý miễn tiền thuê đất cho dự án ICISE từ năm 2011 đến hết năm 2020, đồng thời không tính tiền chậm nộp tương ứng với số tiền thuê đất được miễn.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính hướng dẫn UBND tỉnh Bình Định và các cơ quan liên quan thực hiện cụ thể.
Như Tuổi Trẻ Online nhiều lần phản ánh, năm 2008, tỉnh Bình Định đã mời GS Trần Thanh Vân (Việt kiều Pháp, chủ tịch Hội khoa học Gặp gỡ Việt Nam) về tỉnh này xây dựng trung tâm nghiên cứu khoa học. Tháng 8-2011 UBND tỉnh Bình Định giao 21,1ha đất ở phường Ghềnh Ráng (TP Quy Nhơn) để ICISE thực hiện dự án.
Trong số này, có hơn 4,3ha đất xây dựng khách sạn, nhà khách, nơi lưu trú đã được trung tâm trả tiền thuê đất 1 lần cho 50 năm thuê. Hơn 16,7ha còn lại (trong đó có 2,1ha đất suối, ao hồ) theo kế hoạch xây dựng công trình phục vụ hội nghị, hội thảo khoa học quốc tế và đất cảnh quan thì thuộc diện cho thuê hằng năm.
Khi ấy, lãnh đạo tỉnh Bình Định hứa miễn tiền thuê đất đối với 16,7ha cho ICISE như một sự thu hút đầu tư phát triển khoa học.
Tuy nhiên, sau đó hàng năm ngành thuế tỉnh Bình Định đều gởi thông báo "đòi nợ" tiền thuê 16,7ha đất nêu trên của ICISE, đến năm 2019 số tiền nợ thuê đất đã hơn 7 tỉ đồng.
Từ năm 2012 đến nay, năm nào Hội khoa học Gặp gỡ Việt Nam cũng gửi tờ trình đến UBND tỉnh Bình Định và các cơ quan chức năng đề nghị thực hiện miễn tiền thuê đất như lãnh đạo tỉnh đã hứa nhưng không được giải quyết vì vượt quá thẩm quyền của tỉnh.
UBND tỉnh Bình Định cũng nhiều lần kiến nghị đến Thủ tướng và các bộ ngành, nêu quan điểm rằng diện tích đất nêu trên ICISE dành để phục vụ cho khoa học, phi lợi nhuận, đề nghị xem xét miễn tiền thuê đất.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Khoa học - công nghệ, Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam cũng có ý kiến, đề nghị miễn tiền thuê đất hàng năm đối với 16,7ha đất thuê làm khoa học của ICISE.
Song theo Bộ Tài chính, ICISE là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học và giáo dục, vì vậy về nguyên tắc phải thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai, nghĩa là trung tâm phải nộp tiền thuê đất chứ không thuộc đối tượng được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất.
Tuy nhiên xét ICISE từ khi đi vào hoạt động (2011) đến nay còn nhiều khó khăn, chỉ giai đoạn 2011-2018 đã lỗ 15,8 tỉ đồng, nên Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng miễn tiền thuê đất cho trung tâm từ 2011 đến hết năm 2020, chứ không miễn giảm toàn bộ thời gian thuê đất của dự án.
Tối 7-4, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Hồ Quốc Dũng - bí thư Tỉnh ủy, chủ tịch HĐND tỉnh Bình Định - cho biết lãnh đạo tỉnh rất mừng vì chỉ đạo của Thủ tướng đã giải quyết được một phần trăn trở của tỉnh, trả một phần "món nợ" mà lãnh đạo tỉnh các thời kỳ của Bình Định đã hứa với GS Trần Thanh Vân khi thu hút ông về tỉnh làm ICISE.
TTO - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Hồ Quốc Dũng đã nói như vậy xung quanh việc tỉnh này trước đây mời gọi GS Trần Thanh Vân về xây dựng Trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành, hứa miễn tiền thuê đất nhưng sau đó ngành thuế tỉnh lại đòi nợ.