Nick Molnar là một biểu tượng của nước Úc.
Người đàn ông 30 tuổi này được ghi nhận là người đã sáng tạo lại thói quen chi tiêu của hàng triệu người trẻ tuổi - điều đã giúp anh có một vị trí trong danh sách những người giàu trẻ tuổi của đất nước mình.
Cảm hứng từ cơn khủng hoảng
Molnar là đồng sáng lập và đồng giám đốc điều hành của Afterpay, một nền tảng thanh toán "mua ngay, trả sau" cho phép người dùng giảm bớt chi phí mua hàng của họ qua hình thức trả góp thông thường, không lãi suất.
Năm nay, công ty khởi nghiệp công nghệ 6 năm tuổi này đã trở thành một trong những cổ phiếu nóng nhất của Úc với mức tăng 1.300%. Lượng người dùng đang hoạt động cũng tăng gấp đôi, lên tới 11,2 triệu người khi đại dịch Covid-19 thúc đẩy thói quen chi tiêu mới.
Nhưng khi Molnar bắt đầu kinh doanh sáu năm trước với người hàng xóm của mình, Anthony Eisen - một người có 18 năm kinh nghiệm làm nhà đầu tư - thì họ vừa trải qua một cơn khủng hoảng hoàn toàn khác. "Có một xu hướng mà tôi đã chứng kiến từ cuộc khủng hoảng 2008", ông nói.
Một sản phẩm thanh toán dành cho thế hệ trẻ
Molnar, khi đó là sinh viên thương mại tại Đại học Sydney, nhận thấy rằng thói quen chi tiêu của giới trẻ đang thay đổi. Anh cho rằng những người trẻ tuổi đã trở nên hoài nghi về các sản phẩm tài chính truyền thống, chẳng hạn như thẻ tín dụng.
Anh nói: "Trở thành một người trưởng thành trong khoảng thời gian đó là một điều khá thú vị". Bạn đã thấy cha mẹ, hoặc bạn bè của cha mẹ, mất việc làm; và về cơ bản, và những người trẻ tuổi có cùng quan điểm rằng: "Tôi thích tiêu tiền của chính mình hơn. Tôi muốn chi tiêu bằng thẻ ghi nợ hơn so với thẻ tín dụng".
Quá trình suy nghĩ của chúng tôi là: làm thế nào để bạn thay đổi hoàn toàn điều này?
Vì vậy, Molnar và Eisen quyết định đưa ra một giải pháp thay thế mới, thân thiện với thế hệ trẻ trong việc trả chậm, sẽ tính phí bán hàng của các nhà bán lẻ hơn là tính phí trả góp của người tiêu dùng. Theo mô hình "mua ngay, trả sau", người mua hàng có thể chia đều chi phí mua hàng (lên đến 1500 đô la Úc, hoặc 1.115 USD) qua bốn lần trả góp bằng nhau, trong khi các nhà bán lẻ tham gia trả một khoản hoa hồng nhỏ - khoảng 4% đến 6% - trên mỗi lần bán hàng. Nếu người dùng chậm trễ trong mỗi lần trả góp, họ sẽ bị chặn khỏi dịch vụ cho đến khi toàn bộ chi phí mua hàng của họ được thanh toán.
"Trong cái mà tôi gọi là không gian tài chính truyền thống, phần lớn thu nhập được tạo ra từ người tiêu dùng, không phải từ nhà bán lẻ. Và suy nghĩ của chúng tôi là: làm thế nào để mọi người thoát khỏi cái suy nghĩ ấy", Molnar nói.
Giành được sự ủng hộ từ người nổi tiếng
Sau khi ra mắt vào cuối năm 2014, hoạt động kinh doanh của công ty đã tăng trưởng nhanh chóng. Người tiêu dùng eo hẹp về tiền mặt thích mô hình trả góp bằng nhau, trong khi các nhà bán lẻ, muốn thúc đẩy doanh số bán hàng, vui lòng trả một khoản phí nhỏ để sử dụng nền tảng này. Trong vòng hai năm, Afterpay đã huy động được gần 18 triệu USD trên Sở giao dịch chứng khoán Úc.
Nhưng việc kinh doanh chỉ phát triển trên phạm vi quốc tế sau một dòng tweet từ ngôi sao truyền hình thực tế nổi tiếng Kim Kardashian, sau khi Afterpay ra mắt tại Mỹ vào năm 2018.
Thương hiệu mỹ phẩm của chị gái cô, Kylie Skin, hiện là một trong hàng nghìn nhà bán lẻ, bao gồm cả quần áo thể thao Lululemon và nhà sản xuất đồ thể thao của Đức Adidas, đã tham gia vào dịch vụ này khi họ nhận ra thói quen của người dùng đã thay đổi.
Tăng trưởng nhờ đại dịch
Đại dịch xảy ra càng thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng đó.
Trong đợt phong toả vào mùa xuân, các giao dịch thẻ tín dụng Visa đã giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi các giao dịch bằng thẻ ghi nợ cũng sụt giảm trong cùng kỳ, chúng đã phục hồi nhanh chóng vào tháng 5, khi người tiêu dùng bắt đầu chi tiêu trở lại vào các mặt hàng bán lẻ và vật dụng sửa sang nhà cửa khi buộc phải ở trong nhà lâu.
Molnar cho hay: "Nếu bạn nhìn vào những gì đang diễn ra trong đại dịch hiện tại, tương tự như những gì chúng ta đã thấy trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, thì có sự chuyển dịch rõ rệt từ sử dụng tín dụng sang ghi nợ".
Điều đó cũng đã thúc đẩy tăng trưởng của Afterpay.
Giá cổ phiếu tăng "phi mã"
Sau khi giảm xuống 8 đô la Úc/cổ phiếu vào tháng 3 năm 2020, giá cổ phiếu đã tăng 1.300% lên mức đỉnh 105 đô la Úc vào tháng 11.
Gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent đã chi trả hơn 200 triệu USD cho 5% cổ phần của công ty vào tháng Năm.
Điều đó khiến Afterpay trở thành một trong những cổ phiếu nóng nhất ở Úc và đưa cả Nick và Anthony - mỗi người sở hữu 7% cổ phần - lên vị trí tỷ phú.
"Anthony, người đồng sáng lập của tôi, và tôi đã đưa ra quy tắc từ rất sớm rằng chúng tôi sẽ không xem giá cổ phiếu. Đôi khi giá cổ phiếu lên xuống thất thường, nhưng tôi không nghĩ điều đó có nghĩa là doanh nghiệp của chúng tôi tốt hơn hay tệ hơn trong những khoảng thời gian đó", Molnar cho biết.
Morgan Stanley hiện dự đoán rằng Afterpay có thể đạt khoảng 88 USD/cổ phiếu vào cuối năm nay.
Trong tầm ngắm
Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh chóng của Afterpay không hoàn toàn được đón nhận. Các nhà phê bình cho rằng công ty khuyến khích người tiêu dùng chi tiêu quá mức và không bền vững.
"Ở một góc độ nào đó, chúng tôi có thể định vị nó là cách các nền tảng "mua ngay, trả sau" tạo cho người tiêu dùng ý thức tốt hơn và sự thận trọng về chi tiêu của họ. Nhưng có cũng khiến những người không có chính kiến dễ rơi vào hoàn cảnh mà họ có thể chi tiêu nhiều hơn những gì họ thực sự có", Hianyang Chan, một nhà tư vấn cấp cao có trụ sở tại Sydney tại công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor chia sẻ nhận xét.
Hiện tại, nền tảng mua ngay, trả sau như Afterpay, Affirm và Klarna nằm ngoài luật tín dụng tiêu dùng ở hầu hết các quốc gia. Trong khi đó, các cơ quan quản lý cũng lo ngại rằng các nhà bán lẻ nhỏ hơn không thể dễ dàng hấp thụ phí của các dịch vụ như các doanh nghiệp lớn hơn, và điều đó làm ảnh hưởng đến sự cạnh tranh.
Ông Chan nói: "Các cơ quan quản lý hiện không chỉ theo dõi làm thế nào để chúng tôi có thể bảo vệ người tiêu dùng, mà còn làm thế nào chúng tôi có thể bảo vệ các thương gia. Đây là điều sẽ là một cuộc tranh luận kéo dài trong nhiều năm tới."
Molnar, về phần mình, cho biết Afterpay hiện đang thảo luận với các nhà quản lý về những lo ngại như vậy. Vào năm 2020, Afterpay báo cáo 90% giao dịch của họ được thanh toán đúng hạn. Nhìn chung, phí trả trễ chỉ chiếm chưa đến 14% tổng thu nhập của công ty, phần còn lại đến từ phí người bán.
Kế hoạch mở rộng toàn cầu
Ngay cả khi ngành này tiếp tục phát triển vượt bậc, Afterpay vẫn chưa thu được lợi nhuận. Năm 2020, doanh thu của công ty tăng gấp đôi lên 382 triệu USD và khoản lỗ gần như giảm một nửa xuống còn 16,8 triệu USD.
Molnar cho biết hiện anh đang tập trung vào việc thúc đẩy sự phát triển đó về phía trước bằng cách mở rộng kinh doanh ra toàn cầu. Các mục tiêu chính trước mắt bao gồm Mỹ, Vương quốc Anh và Châu Âu.
Vì vậy, Molnar có kế hoạch chuyển đến Mỹ để tiếp tục mở rộng quy mô quốc tế của Afterpay, trong khi đồng Giám đốc điều hành của anh, ông Eisen, sẽ tiếp tục làm việc tại Úc.
Molnar cho biết: "Các khu vực khác nhau đang ở trong các giai đoạn tăng trưởng khác nhau. Ở Úc, cứ ba người thuộc thế hệ Y thì có một người sử dụng dịch vụ của chúng tôi hàng tháng. Tại Mỹ, chúng tôi đã xử lý khối lượng hơn 4 tỷ USD trong 12 tháng qua, nhưng đó mới chỉ là năm thứ hai hoạt động trọn vẹn và chúng tôi thực sự chỉ mới bắt đầu".
Tham khảo CNBC