PGS.TS Đào Xuân Cơ cho biết, Cơ quan Quản lý dược phẩm châu Âu (EMA) xác nhận có một số trường hợp rất hiếm gặp (tỷ lệ 1-4 ca/1 triệu người tiêm) trong vòng 1-2 tuần sau tiêm vắc-xin phòng COVID-19 của AstraZeneca xuất hiện huyết khối, giảm tiểu cầu. Về nguyên nhân, cơ chế chưa thực sự rõ ràng, nhưng các nhà khoa học nghiên cứu cho thấy, sau tiêm vắc-xin COVID-19, rất hiếm gặp trường hợp cơ thể có thể sinh ra kháng thể chống lại yếu tố 4 tiểu cầu (PF4). Phức hợp kháng thể này kích hoạt tiểu cầu quá mức dẫn đến giảm tiểu cầu, gây huyết khối.

Mới đây, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Oxford của Anh đưa ra báo cáo cho thấy nguy cơ xuất hiện huyết khối tĩnh mạch não (CVT), còn được gọi là hiện tượng đông máu hiếm gặp, nếu mắc COVID-19 cao gấp khoảng 100 lần so với bình thường, cao hơn nhiều lần so với sau khi tiêm phòng COVID-19 hoặc sau khi mắc bệnh cúm.

Tối 19/4, Bộ Y tế cho biết trong ngày có 6 ca mắc COVID-19, được cách ly ngay sau khi nhập cảnh tại Yên Bái, Phú Yên, Tây Ninh, TPHCM.

Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, tại Việt Nam, đã triển khai tiêm vắc-xin phòng COVID-19 tại 22 tỉnh, thành phố cho khoảng gần 80.000 người, nhưng chưa gặp trường hợp nào có biểu hiện phản ứng đông máu. PGS Cơ cho hay: “Các phản ứng phụ gặp sau tiêm hay gặp là: sốt, mệt mỏi, đau nơi tiêm… với tỷ lệ khoảng 33%; một số có biểu hiện phản ứng dị ứng mức độ nhẹ, trung bình. Tỷ lệ này thấp hơn ghi nhận của nhà sản xuất và một số quốc gia khác. Chỉ có khoảng 1%o (một phần nghìn) trường hợp có phản ứng quá mẫn sau tiêm vắc-xin phòng COVID-19. Tất cả đều được xử trí đúng theo quy định, sức khỏe của những người này đều đã ổn định, sau 1-2 ngày theo dõi, điều trị tại cơ sở y tế và đã hồi phục hoàn toàn”.

Sẽ ban hành phác đồ điều trị

TS Cơ cho biết, điều trị rối loạn đông máu sau tiêm vắc-xin phòng COVID-19 cũng giống như các rối loạn đông máu thông thường. Tiểu ban hướng dẫn và tổ chức chỉ đạo xử trí sự cố bất lợi sau tiêm chủng vắc-xin đã xây dựng xong phác đồ “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị hội chứng giảm tiểu cầu, huyết khối sau tiêm vắc-xin COVID-19” trình Bộ Y tế ban hành.

“Người dân yên tâm đi tiêm vì hiện tượng đông máu sau khi tiêm vắc-xin phòng COVID-19 rất hiếm khi xảy ra. Tuy nhiên, sau tiêm người dân cần tự theo dõi, nếu có một trong các biểu hiện như đau đầu, nhìn mờ, nhìn đôi, co giật, tê yếu, liệt, đau ngực, khó thở, đau bụng dai dẳng, phù 2 chi dưới cần phải đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị kịp thời tránh biến chứng.

PGS.TS Ðào Xuân Cơ - Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai

Phác đồ xây dựng theo hướng rất chi tiết, dễ theo dõi và thực hiện, nhằm giúp các cơ sở tiêm chủng sẵn sàng xử trí hội chứng giảm tiểu cầu, huyết khối sau tiêm vắc-xin phòng COVID-19 để xử lý kịp thời ngay tại cộng đồng và y tế cơ sở. Đồng thời, hướng dẫn người tiêm vắc-xin phát hiện sớm dấu hiệu sau khi tiêm để tới các cơ sở điều trị kịp thời.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết, trước triển khai tiêm vắc-xin phòng COVID-19, Bộ Y tế đã ban hành các văn bản hướng dẫn và tổ chức tập huấn toàn quốc rất chi tiết về việc tiếp nhận, bảo quản vắc-xin, tổ chức buổi tiêm chủng, khám sàng lọc trước buổi tiêm chủng. Đồng thời, Bộ đã tập huấn trên toàn quốc hướng dẫn phòng, chẩn đoán và xử trí phản vệ.

Đặc biệt, mới đây, Bộ trưởng Bộ Y tế thành lập Ban Chỉ đạo an toàn tiêm chủng vắc-xin phòng COVID-19 bao gồm lãnh đạo Bộ, Vụ, Cục liên quan của Bộ Y tế cùng các nhà khoa học là các chuyên gia hàng đầu trong nước về các lĩnh vực tiêm chủng, truyền nhiễm, hồi sức cấp cứu, hồi sức tích cực, huyết học, tim mạch, thần kinh… Ban chỉ đạo có nhiệm vụ hướng dẫn tổ chức sàng lọc, theo dõi, xử trí sự cố bất lợi sau tiêm vắc-xin COVID-19 để kịp thời hỗ trợ các địa phương xử trí mọi tình huống xảy ra của tiêm chủng với mục tiêu đặt ra là tổ chức “tiêm phòng đến đâu an toàn đến đó”.

TS Cơ nói: “Các địa phương phải thường xuyên cập nhật, phổ biến cho cán bộ y tế tại các điểm tổ chức tiêm chủng tuân thủ các hướng dẫn về khám sàng lọc trước khi tiêm; chẩn đoán, điều trị và theo dõi sau tiêm vắc-xin COVID-19 của Bộ Y tế”.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nêu rõ, thông qua hệ thống kết nối khám chữa bệnh từ xa với 1.500 điểm cầu, các chuyên gia luôn sẵn sàng hỗ trợ chuyên môn cho tuyến dưới khi cần qua hệ thống Telehealth. Do đó, các điểm tiêm chủng ở y tế cơ sở sẽ luôn được hỗ trợ kịp thời về chuyên môn trong xử trí các phản ứng nặng sau tiêm chủng.

Thái Hà