Những ngày qua, tình trạng ùn tắc kéo dài ở khu vực an ninh soi chiếu tại sân bay Tân Sơn Nhất đã gây bức xúc cho rất nhiều hành khách, một số chuyến bay bị chậm, hành khách bị lỡ chuyến vì phải xếp hàng cả tiếng đồng hồ để chờ soi chiếu an ninh.

Quá tải tới 30%

Ngày 19-4, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) và Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất (TIA) xác nhận có tình trạng này và cho biết theo năng lực khai thác đã được Cục Hàng không Việt Nam cấp phép, năng lực thông qua cửa an ninh tại sảnh A (khu vực an ninh soi chiếu của Vietnam Airlines, Pacific Airlines, Bamboo Airway, VASCO và Vietravel Airlines) là 1.728 khách/giờ và 1.584 khách/giờ tại sảnh B (khu vực an ninh soi chiếu của Vietjet). Tuy nhiên, mấy ngày qua, số lượng hành khách tại mỗi giờ đã vượt xa ngưỡng khai thác của cảng, như tại khung giờ cao điểm (từ 6-7 giờ) từ ngày 14 đến 18-4, trung bình có khoảng 2.100-2.400 khách/giờ tại sảnh A (vượt công suất thiết kế khoảng 25%-30%), dẫn đến việc ùn tắc là không tránh khỏi.

Ngoài ra, vào khung giờ từ 5 giờ 30 phút đến 9 giờ 30 phút, theo TIA, do có nhiều chuyến dùng máy bay lớn cùng khởi hành chung một giờ, hành khách sau khi hoàn thành thủ tục hàng không sẽ di chuyển lên khu vực an ninh soi chiếu để kiểm tra và ra ngay cửa khởi hành. Do đó, vào đầu buổi sáng, khu vực chờ ra cửa khởi hành gần như rất ít hành khách nhưng từ 9 giờ 30 phút trở đi hành khách hoàn tất thủ tục sẽ vào ngồi chờ đông hơn dẫn tới quá tải.

Cũng theo TIA, hiện nay do hành khách mang theo khá nhiều hành lý xách tay, trung bình 5 khách đi qua an ninh soi chiếu có đến 3 khách bị nhắc nhở phải bỏ vật dụng qua máy soi, cũng góp phần gây nên tình trạng ùn tắc.

Đặc biệt, một trong những nguyên nhân góp phần gây tình trạng ùn tắc là do sân bay triển khai kiểm tra ngẫu nhiên tối thiểu 10% sau kiểm tra an ninh lần đầu đối với hành khách. Đây là yêu cầu tăng cường kiểm tra an ninh theo chỉ đạo của Cục Hàng không Việt Nam. Tuy nhiên, trước tình trạng ùn tắc nghiêm trọng như vừa qua, TIA đã ngừng việc kiểm tra này để giải phóng khách nhanh chóng tại khu vực soi chiếu an ninh.

Liên quan việc các chuyến bay cất và hạ cánh tập trung vào buổi sáng và chiều gây ùn tắc cục bộ ở sân bay, đại diện Vietnam Airlines cho biết việc cấp slot (lượt cất hạ cánh) đã được Cục Hàng không Việt Nam cấp cho từng hãng theo quy định. Thực tế, các chuyến bay của Vietnam Airlines và Pacific Airlines trải đều khắp các khung giờ trong ngày, riêng chặng TP HCM - Hà Nội cứ trung bình 30 phút có một chuyến bay. Nhưng do nhu cầu đi lại của hành khách chỉ tập trung vào buổi sáng hoặc giờ cao điểm nên mới dẫn tới ùn tắc cục bộ.

Các hãng hàng không cho biết do du khách thường muốn bay vào buổi sáng để đi du lịch vào buổi chiều tối, còn chiều về thì thường trả phòng rồi sẽ bay vào buổi chiều... Điều này lý giải vì sao sân bay thường đông trong một số khung giờ nhất định, phụ thuộc vào nhu cầu của khách chứ không phải do lịch bay của các hãng.

Mở 100% máy soi chiếu an ninh

Để "giải cứu" sân bay Tân Sơn Nhất khỏi tình trạng tắc nghẽn những ngày qua, nhất là dịp lễ 30-4 và 1-5 sắp tới khi nhu cầu đi lại của người dân tiếp tục tăng cao, ACV và TIA cho biết đã triển khai mở 100% các máy soi chiếu an ninh; huy động và tăng cường nhân viên hướng dẫn, hỗ trợ hành khách về các thủ tục khai báo y tế, thủ tục kiểm tra an ninh trước mỗi chuyến bay, bổ sung bảng chỉ dẫn đề nghị khách không để các vật phẩm nguy hiểm, kim loại trong người, hành lý xách tay để nhanh chóng hoàn thành các thủ tục an ninh soi chiếu theo quy định.

ACV đã chỉ đạo TIA xây dựng phương án khai thác như bảo đảm khả năng thông quan giữa khu vực an ninh soi chiếu sảnh A và B, bổ sung thêm cửa ra máy bay cho chuyến bay nội địa và vị trí sân đỗ máy bay khai thác thương mại; tăng cường nhân viên hướng dẫn, hỗ trợ để khách không bị lỡ chuyến bay vì thủ tục an ninh... Một phương án khác cũng đang được cảng tính toán là bổ sung thêm máy soi chiếu cho khu vực sảnh A.

Về giải pháp dài hạn, ACV cho biết đang tích cực làm việc với các bộ, ngành, đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ bàn giao đất để tiến hành xây dựng nhà ga hành khách T3 Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất với công suất 20 triệu khách/năm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; đầu tư trang thiết bị hiện đại bảo đảm giải quyết tốt vấn đề ùn tắc, quá tải ở sân bay Tân Sơn Nhất...

Về phía hãng hàng không, Vietnam Airlines khuyến khích hành khách có thể chủ động làm thủ tục check-in trên website, ứng dụng di động của hãng, tổng đài làm thủ tục đối với những hành khách khởi hành từ TP HCM và Hà Nội hoặc check-in ở các máy tự động làm thủ tục... để giảm tải áp lực ở sân bay vào những giờ cao điểm.

Ở các sân bay lớn như Tân Sơn Nhất và Nội Bài, Vietnam Airlines cũng có đội ngũ nhân viên sử dụng thiết bị di động giúp hành khách làm thủ tục trong quá trình khách xếp hàng ở quầy. Các sân bay lớn cũng được hãng chia quầy làm thủ tục riêng cho khách đi chặng TP HCM - Hà Nội do lưu lượng hành khách lớn; quầy riêng cho khách đã làm thủ tục trên website, thiết bị di động và chỉ việc vào gửi hành lý; quầy cho người cao tuổi, trẻ em; khách đoàn từ 10 người trở lên cũng được làm thủ tục riêng... "Những giải pháp này là nỗ lực của Vietnam Airlines giảm tải, tránh ùn tắc ở sân bay lớn như Hà Nội, TP HCM" - ông Đặng Anh Tuấn, Trưởng Ban Truyền thông Vietnam Airlines, nói.

Ngoài ra, đại diện Vietnam Airlines cũng khuyến cáo hành khách có kế hoạch đi lại dịp lễ 30-4 và 1-5 nên đặt vé máy bay sớm, chủ động làm thủ tục qua các kênh không cần đến trực tiếp tại sân bay. "Một trong những yếu tố góp phần gây tình trạng ùn tắc ở sân bay là khai báo y tế. Đây là thủ tục bắt buộc của ngành hành không trong giai đoạn dịch Covid-19 trước khi khởi hành. Do đó, hành khách nên khai báo y tế trước ở nhà, tránh để tới sân bay mới thực hiện sẽ gây ùn tắc" - ông Đặng Anh Tuấn nói.