Việc quản lý người nước ngoài trên địa bàn thành phố vẫn còn bất cập. Có trường hợp lợi dụng chính sách thu hút đầu tư nước ngoài của thành phố để hợp thức hóa hồ sơ, thủ tục đầu tư bất động sản, thành lập doanh nghiệp để được ở lại Việt Nam lâu dài; hay người nước ngoài cấu kết với người Việt nhập cảnh trái phép vào Đà Nẵng để hoạt động cho vay nặng lãi, đánh bạc…
Báo động hoạt động tội phạm có yếu tố nước ngoài
Ngày 15.4, TAND TP.Đà Nẵng tổ chức xét xử vụ án giúp người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam trái phép. Các bị cáo cùng quốc tịch Trung Quốc, gồm Xiao Hai Hong (SN 1995), Chen Jia Wen (SN 1999), Wei Jian (SN 1984), Xiao Wen Pei (SN 1994), Xiao Bing Bing (SN 1989) bị xét xử về tội “Tổ chức cho người khác nhập cảnh Việt Nam trái phép”. Và hai bị cáo người Việt là Nguyễn Thị Yến (SN 1995, trú Đà Nẵng) về tội “Tổ chức cho người khác nhập cảnh Việt Nam trái phép”, “Tổ chức cho người khác ở lại Việt Nam trái phép”; bị cáo Lê Thị Toàn (SN 1983, trú Đà Nẵng) về tội “Tổ chức cho người khác ở lại Việt Nam trái phép”.
Trước đó công an Đà Nẵng đã xác định vào ngày 14-15.8.2020, tại 2 ngôi nhà ở quận Sơn Trà có 16 người Trung Quốc lưu trú không có thị thực. Qua điều tra vào tháng 5.2020, thông qua Wechat, một người bạn của Xiao Hai Hong rủ người này sang Việt Nam để tổ chức cho nhóm người Trung Quốc nhập cảnh Việt Nam trái phép. Nếu nhập cảnh trái phép thành công, nhóm người này sẽ lôi kéo, dụ dỗ những người khác ở Trung Quốc đến Việt Nam đánh bạc qua mạng. Để sắp xếp nơi ở trước, Xiao Hai Hong liên lạc với Yến qua Wechat để hỏi thuê nhà tại Đà Nẵng.
Xiao Hai Hong sau đó nhập cảnh Việt Nam trái phép, đến Đà Nẵng, được Yến, Toàn bố trí nơi ở. Nhằm bố trí chỗ ở cho 14 người Trung Quốc sau khi nhập cảnh Việt Nam trái phép, Yến liên hệ với Lê Thị Toàn và nhận được sự đồng ý...
Trên đây chỉ là một trong số nhiều vụ án liên quan đến tội phạm nước ngoài Công an TP.Đà Nẵng phát hiện trong thời gian qua trên địa bàn. Phần lớn, các vụ việc đều có sự giúp sức tích cực của người Việt chỉ vì tiền mà khai báo gian dối hòng giúp người Trung Quốc đến lưu trú trái phép. Đáng nói, không ít vụ việc người Trung Quốc lưu trú bất hợp pháp nhưng việc quản lý địa bàn của chính quyền địa phương còn khá lỏng lẻo, thiếu hiệu quả.
Công an thành phố Đà Nẵng dẫn chứng: Trong 2 năm 2019-2020, người nước ngoài vi phạm pháp luật về xuất nhập cảnh là 149 vụ/1.189 trường hợp, xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền là hơn 10 tỉ đồng; xử lý vi phạm pháp luật xâm phạm trật tự, an toàn xã hội là 7 vụ. Đến nay cơ quan công an đã khởi tố, điều tra 9 vụ, 21 bị can (10 người Trung Quốc, 11 người Việt Nam) có hành vi tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép; và đang tiếp tục đấu tranh, điều tra xử lý các vụ việc có hành vi trên.
Theo đánh giá của UBND TP.Đà Nẵng, tình hình người nước ngoài có nhiều biến động, dẫn đến công tác quản lý nhà nước về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú và hoạt động của người nước ngoài phát sinh nhiều vấn đề phức tạp. Trong bối cảnh dịch COVID-19, nổi lên tình hình người Trung Quốc nhập cảnh trái phép đến Đà Nẵng cư trú, hoạt động vi phạm pháp luật tăng, đặt ra nhiều thách thức trong công tác quản lý. Hành vi vi phạm của người nước ngoài có dấu hiệu tăng về tính chất và mức độ, nhiều vụ việc có quy mô lớn, có tính tổ chức, sử dụng công nghệ cao để hoạt động phạm tội như đánh bạc trực tuyến, tổ chức quay phim đồi trụy, giết người, lừa đảo chiếm đoạt tài sản...
Kiến nghị tăng mức xử phạt
Đáng nói, không ít người nước ngoài còn lợi dụng chủ trương, chính sách thu hút đầu tư nước ngoài của thành phố, tìm mọi cách để cách hợp thức hóa hồ sơ, thủ tục (như giấy tờ chứng minh kinh nghiệm, bằng cấp...) hoặc thông qua người Việt Nam đầu tư bất động sản, thành lập doanh nghiệp để được ở lại Việt Nam lâu dài nhằm mục đích thực hiện các hoạt động khác (có nhiều trường hợp người nước ngoài góp vốn vào doanh nghiệp chỉ với vài chục triệu đồng). Đa số các trường hợp người nước ngoài hoạt động “chui” thường xuyên lợi dụng kẽ hở trong các quy định của pháp luật Việt Nam để trốn tránh, đối phó với các cơ quan chức năng.
Để giải quyết vấn đề quản lý người nước ngoài một cách hiệu quả, Công an TP.Đà Nẵng đã tổ chức tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn đăng ký, quản lý cư trú, đảm bảo quản lý chặt chẽ về hộ khẩu; đối với người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sinh sống, làm việc, cư trú trên địa bàn thành phố, Công an thành phố phối hợp với lực lượng cơ sở tổ chức nắm số lượng, thành phần, quốc tịch, mục đích của họ đến Việt Nam, qua đó thống kê, phân loại để quản lý cư trú, hướng dẫn thực hiện đầy đủ các thủ tục quy định của pháp luật. Kịp thời, phát hiện và xử lý những trường hợp nhập, xuất cảnh, cư trú bất hợp pháp, các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội…
Ngày 29.3, Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng Lê Trung Chinh đã ký báo cáo sơ kết 2 năm thực hiện Quy chế phối hợp trong công tác quản lý nhà nước về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú và hoạt động của người nước ngoài (NNN) trên địa bàn thành phố Báo cáo được gửi cho Văn phòng Chính phủ, Bộ Công an…
Trong văn bản, ông Lê Trung Chính kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật xử lý vi phạm hành chính theo hướng bổ sung các hành vi vi phạm mới của người nước ngoài. Đồng thời, tăng mức xử phạt, bổ sung thẩm quyền cho các lực lượng tham gia xử lý vi phạm của người nước ngoài.