Bộ Tài chính vừa có dự thảo Thông tư hướng dẫn toàn bộ nội dung về thuế, quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo quy định của Luật Quản lý thuế số 38, trong đó bổ sung trường hợp thu thuế chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam “.vn”, thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số.
Không làm phát sinh thủ tục hành chính
Theo dự thảo Thông tư, công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ được ngành Thuế siết chặt hơn nhằm tránh thất thu thuế, nhưng đảm bảo không gây phiền hà về mặt thủ tục hành chính cho những đối tượng này.
Dự thảo Thông tư cũng quy định rõ việc bãi bỏ các chương có liên quan đến hộ kinh doanh tại Thông tư số 92/2015/TT-BTC.
Theo Bộ Tài chính, dự thảo Thông tư này chỉ điều chỉnh về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là cá nhân cư trú.
Riêng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tại chợ biên giới; cá nhân có tài sản cho thuê tại lãnh thổ Việt Nam thì không phân biệt cư trú và không cư trú, bởi trong thực tế cư dân biên giới đi lại giữa hai nước để kinh doanh, nếu ngồi tại chợ trên lãnh thổ Việt Nam sẽ được quản lý thu thuế như đối với cá nhân cư trú kinh doanh tại lãnh thổ Việt Nam; cá nhân nước ngoài có tài sản tại Việt Nam cho thuê cũng được quản lý như cá nhân Việt Nam.
Dự thảo Thông tư bổ sung trường hợp không phân biệt là cá nhân cư trú hay không cư trú nếu có phát sinh hoạt động cho thuê tài sản trên lãnh thổ Việt Nam, phát sinh chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam “.vn” thì đều áp dụng theo hướng dẫn tại thông tư này.
Ngoài ra, tại Điều 4 phương pháp tính thuế nêu rõ, phương pháp khai thuế theo từng lần phát sinh áp dụng đối với cá nhân kinh doanh không thường xuyên và không có địa điểm kinh doanh cố định bao gồm cả cá nhân có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số.
Bộ Tài chính đảm bảo, những quy định tại dự thảo này sẽ không làm phát sinh thủ tục hành chính.
Về mặt quản lý thuế, kể từ thời điểm hiệu lực của Luật Quản lý thuế số 38 và các văn bản hướng dẫn thực hiện, các quy định về cá nhân kinh doanh về cơ bản đã có nhiều thay đổi trong cách phân loại đối tượng, phương pháp tính thuế, xác định trách nhiệm của các tổ chức có liên quan. Tuy nhiên, do có nhiều nội dung mới nên cần phải hướng dẫn rõ về việc phân loại cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh theo 6 nhóm để áp dụng phương pháp tính thuế khác nhau, xác định cụ thể trách nhiệm khai thuế, nộp thuế thay cho cá nhân kinh doanh theo quy định mới.
Thách thức khi triển khai thu thuế
Chia sẻ với Lao Động về vấn đề những nội dung mới như thu thuế với những cá nhân có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số; cá nhân chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam “.vn”, đại diện Tổng Cục thuế cho rằng, trước đây thông tư cũ không quy định chi tiết các ngành nghề kinh tế.
Từ thời điểm năm 2015 chưa rộ lên các ngành nghề kinh doanh, lúc đó mới mang tính thương mại đơn thuần. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây khi xã hội phát triển, công nghệ nâng cao, nhiều ngành nghề kinh doanh khác dẫn đến khó khăn trong thực hiện quản lý thuế đối với các cơ quan thuế.
“Dự thảo lần này đã quy định chi tiết các ngành nghề, đồng thời bổ sung một số nội dung mà Luật Quản lý thuế có giao Bộ Tài chính hướng dẫn như hợp tác kinh doanh…” - vị này nói.
Theo vị này, thông tin số được hiểu cụ thể như khi làm một video trên YouTube, người xem miễn phí, nhưng trong video này gắn quảng cáo thì họ thu tiền từ đó. Như vậy, thu nhập thông tin số là thu nhập từ đây.
Cũng theo vị này, quy định chi tiết ngành nghề này cũng nhằm làm cơ sở căn cứ cho người nộp thuế biết rằng mình đang ở khung nào, khung thu nhập ra sao.
Trong khi đó, chia sẻ thêm với Lao Động, TS Nguyễn Ngọc Tú (Giảng viên trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ) cho rằng, tiền thuế thu được từ số hộ kinh doanh không có nhiều. Số thu của nó rất thấp, chỉ khoảng 2% trên tổng thu cả nước. Việc đưa ra các quy định chi tiết, cụ thể này nhằm đảm bảo công bằng xã hội trong thu thuế.
Ông Tú nói, hiện nay cả nước thu thuế khoảng 1,8 triệu đến 2 triệu hộ kinh doanh, nhưng số thuế thu chỉ khoảng chưa đến 2% tổng số thu ngân sách của các loại thuế. Dịch vụ rõ ràng như vậy còn khó, thì việc thu những dịch vụ mang tính kỹ thuật số, công nghệ sẽ càng khó khăn hơn. Những điều này thì cơ quan thuế phải nắm qua khâu trung gian mới biết rõ được.
“Thông tư đặt ra của cơ quan thuế phải có tính khả thi và cách quản lý như thế nào. Đưa ra nhưng không quản lý được thì sẽ mất công bằng. Các hộ kinh doanh hiện nay 100% là khoán thuế, đã là khoán thì cơ quan thuế không thể quản lý sát được họ. Thậm chí có những trường hợp là mập mờ, không minh bạch về thuế” - vị chuyên gia này nói.
Vậy bằng phương pháp nào để quản lý được những hộ kinh doanh này? Cần phải dựa theo cơ quan cấp tên miền hoặc xã hội hóa về quản lý thuế. Cơ quan thuế cần phải giám sát, quản lý được các hộ kinh doanh. Thứ hai, cần phải dựa vào giám sát xã hội như khu vực ủy ban phường xã hoặc theo phản ánh của quần chúng nhân dân để nắm được tình hình. Thứ ba, nếu muốn quản lý được phải có chế độ mua bán tin, thưởng cho những người đã báo cáo về sai phạm.