Theo kết luận điều tra, tháng 7/2009, ông Nguyễn Quốc Anh được bổ nhiệm làm Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai. Với mong muốn phát triển ngoại khoa để thu hút bệnh nhân từ Bệnh viện Việt Đức và các cơ sở y tế khác về khám, điều trị nhằm phát triển thương hiệu cho bệnh viện và tăng thu nhập, bị can đã cho thành lập các khoa ngoại chuyên sâu.

Biết chủ trương phát triển ngoại khoa của cơ sở y tế trên, tháng 5/2016, Phạm Đức Tuấn (Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Công ty BMS) đến gặp ông Nguyễn Quốc Anh để bàn việc hợp tác cung cấp hệ thống robot hỗ trợ phẫu thuật với giá 39 tỷ đồng đối với robot Rosa và 44 tỷ đồng với robot Mako cho Bệnh viện Bạch Mai.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Anh không đồng ý cho Bệnh viện Bạch Mai mua, mà đề nghị Tuấn tham gia đề án đặt máy theo hình thức liên doanh liên kết. Còn giá máy chỉ cần có chứng thư thẩm định để hợp thức hóa và Công ty BMS chịu trách nhiệm liên hệ đơn vị thẩm định giá.

Qua vài lần trao đổi, cựu Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai và phía Công ty BMS thống nhất về việc doanh nghiệp này không bán các hệ thống robot cho Bệnh viện Bạch Mai mà tham gia liên doanh, liên kết lắp đặt robot hỗ trợ phẫu thuật.

Cơ quan điều tra xác định sau khi thống nhất hình thức liên kết và giá robot Rosa là 39 tỷ đồng, Nguyễn Quốc Anh đã phân công cho cấp dưới hoàn thiện các thủ tục liên quan.

Còn Tuấn chỉ đạo nhân viên trao đổi, liên hệ và thông đồng với Trần Lê Hoàng (thẩm định viên Công ty VFS) và Phan Minh Dung (Tổng giám đốc Công ty VFS) hợp thức hóa chứng thư thẩm định giá robot.

Quá trình triển khai, ông Quốc Anh và các cựu cán bộ Bệnh viện Bạch Mai đã thực hiện không đúng các quy định của pháp luật. Nhóm bị can là cựu lãnh đạo, nhân viên doanh nghiệp thỏa thuận cấp chứng thư xác định giá robot Rosa là 39 tỷ đồng trái pháp luật, tạo điều kiện cho Công ty BMS lắp đặt robot để thu tiền của người bệnh.

Tại cơ quan điều tra, Tuấn thừa nhận, tổng giá trị hệ thống robot Rosa cộng chi phí vận chuyển, lắp đặt cho đến khi vận hành tại Bệnh viện Bạch Mai chỉ là hơn 7,4 tỷ đồng. Nhưng bằng thỏa thuận, thống nhất với ông Nguyễn Quốc Anh và việc hợp thức hóa thủ tục định giá robot Rosa là 39 tỷ đồng. Công ty BMS đã được Bệnh viện Bạch Mai cho hưởng số tiền khấu hao thiết bị không đúng thực tế là 23.214.286 đồng/ca.

Kết luận điều tra cho biết, với kết quả thẩm định của Hội đồng thẩm định giá tài sản trong tố tụng xác định giá trị robot Rosa (bao gồm giá vốn nhập khẩu, chi phí, lợi nhuận, thuế) là hơn 11 tỷ đồng. Do đó, với giá trị này tương ứng chi phí khấu hao thiết bị tính theo phương pháp đường thẳng đứng quy định tại Thông tư 45/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính chỉ là 6.621.157 đồng/ca; chênh lệch thấp hơn so với cơ cấu giá dịch vụ do Bệnh viện Bạch Mai là 23.214.286 - 6.621.157=16.593.129 đồng/ca x 551 ca = 9.142.814.079 đồng.

Đến nay, Bệnh viện Bạch Mai mới liên hệ, trả số tiền chênh lệnh nói trên cho 86 người bệnh. Bị can Phạm Đức Tuấn đã nộp 10 tỷ đồng để trả tiền chênh lệch hơn 16,5 triệu đồng cho 551 ca thu sai.

Với hệ thống Robot Mako, điều tra xác định do đơn vị phân phối rút khỏi thị trường Việt Nam, không hỗ trợ phần mềm nên Công ty BMS đang bị lỗ. Do đó, cảnh sát không xem xét dấu hiệu vi phạm liên quan loại robot này.

"Hành vi trên của các bị can có sự thỏa thuận, thông đồng, tiếp nhận ý chí của nhau, lợi dụng chủ trương, cơ chế xã hội hóa, liên doanh, liên kết trong lĩnh vực y tế đã làm trái các quy định của pháp luật, làm tăng giá dịch vụ chữa bệnh", kết luận điều tra nhấn mạnh.

Đáng chú ý, kết luận điều tra cho biết, quá trình gặp gỡ ông Nguyễn Quốc Anh trong giai đoạn Công ty BMS tham gia đề án liên doanh liên kết, Tuấn đã đưa cho Quốc Anh số tiền hơn 300 triệu đồng.

Tuấn khai, việc chi tiền cho Quốc Anh là để duy trì mối quan hệ "ngoại giao" với lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai, giúp thúc đẩy triển khai đề án, đảm bảo hài hòa lợi ích cho cả công ty và bệnh viện. Việc đưa tiền do Tuấn chủ động, không có thỏa thuận, hứa hẹn trước...

Kết luận điều tra xác định, trách nhiệm đối với sai phạm trên trong toàn bộ vụ án thuộc Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai. Nguyễn Quốc Anh là người có thẩm quyền cao nhất, quyết định chủ trương đầu tư, thống nhất giá thiết bị với Công ty BMS, ký kết các thủ tục liên doanh, liên kết. Các bị can khác tại Bệnh viện Bạch Mai, Công ty BMS và Công ty VFS là đồng phạm với vai trò giúp sức.

Nguyễn Dương