Trước sự tàn phá kinh hoàng của đợt dịch Covid-19 ở Ấn Độ, Tổng biên tập báo Hindustan Times (Ấn Độ), nhà báo Sukumar Ranganathan đã có bài viết với tựa đề: "Trong đại dịch Covid-19: Điều gì mới thực sự quan trọng?". Dưới đây là nội dung bài viết của ông Sukumar Ranganathan.

---

"Đâu là điều quan trọng [trong cách xử lý đại dịch Covid-19]? Câu trả lời không như bạn nghĩ đâu.

Mọi chuyện đã ổn

Khi một quốc gia phải đối mặt với một đại dịch như Covid-19, các ưu tiên (cho cả Nhà nước và cá nhân) sẽ là: sức khỏe, hạnh phúc, kinh tế, giáo dục, sau đó là các thứ khác. Câu từ có thể khác nhau, nhưng các mức độ ưu tiên và thứ tự như trên phần lớn vẫn giống nhau.

Ở Ấn Độ một thời gian sẽ thấy có vẻ như phản ứng của Liên bang, chính quyền các bang, cũng như của người dân, là lý tưởng.

Chính quyền các bang gấp rút củng cố lại cơ sở hạ tầng y tế. Và người dân, ít nhất là những người có đủ khả năng, đã cố gắng giữ an toàn và tuân thủ 68 ngày phong tỏa. Chính quyền Trung ương công bố chương trình kích cầu, mặc dù chương trình này bị một số người chỉ trích vì quá chú trọng vào các biện pháp tiền tệ hơn là các biện pháp tài khóa. Cuộc sống của người nghèo cũng được chú trọng cải thiện, mặc dù chính quyền cũng đã xử lý sai tình hình về lao động nhập cư ít nhất là tới ngày 1/5 (khi Ấn Độ triển khai các chuyến tàu đặc biệt cho người lao động nhập cư về nước).

Số ca bệnh đột ngột tăng mạnh sau thời gian phong tỏa, mặc dù các hạn chế vẫn được áp dụng, đến tháng 9, Ấn Độ đã chứng kiến ​​đỉnh dịch đầu tiên. Mùa lễ hội trôi qua mà không xảy ra sự cố. Các cuộc bầu cử Bihar diễn ra, số các ca bệnh tiếp tục giảm. Vào đầu tháng 2, các ca bệnh ở Ấn Độ đã đạt đỉnh và chương trình tiêm vaccine Covid-19 của nước này đang được tiến hành. Nền kinh tế gần như đạt được mức giống như trước đại dịch.

Những người ở Ahmedabad không tuân thủ giãn cách xã hội chịu phạt khi bị phát hiện hôm 24/3/2020. Ảnh: Reuters

...nhưng sau đó, lại bắt đầu không ổn..

Vào cuối năm 2020, mọi người tổ chức tiệc tùng và đi nghỉ mát. Các trường học mở cửa trở lại ở nhiều nơi trên đất nước. Các nhà hàng, quán bar, trung tâm thương mại và các khu phức hợp đều nhộn nhịp trở lại để bù lại thời gian (và tiền bạc) đã mất. Ủy ban bầu cử đã quyết định tổ chức bầu cử ở 4 bang và 1 lãnh thổ Liên minh do các dấu hiệu Covid-19 giảm từ cuộc bầu cử Bihar.

Các cử tri Ấn Độ xếp hàng bỏ phiếu

Tất cả các bên tham gia nhiệt tình. Đặc biệt, Đảng Bharatiya Janata (BJP) đã bắt đầu đi tới tất cả các điểm bầu, đánh dấu chiến thắng vang dội ở Tây Bengal, với hình ảnh Thủ tướng Narendra Modi là tổng chỉ huy chiến dịch. Chỉ đến tuần thứ ba của tháng 4, BJP cuối cùng đã quyết định sẽ không tổ chức các buổi vận động tranh cử lớn nữa. Và chỉ đến ngày 22/4, Thủ tướng mới quyết định đảm bảo sự hiện diện của ông ở New Delhi và hủy chuyến đi vận động tranh cử - một ngày sau khi lần đầu tiên Ấn Độ vượt qua 300.000 ca bệnh và 2.102 ca tử vong trong 24 giờ, cao nhất cho đến thời điểm đó.

Bang Uttarakhand vẫn quyết định tiếp tục tổ chức lễ hội Mahakumbh - sự kiện có khả năng cao biến thành một sự kiện siêu lây nhiễm kinh điển. Chính quyền Trung ương đã không làm gì để ngăn chặn động thái này. Tới ngày 17/4, Thủ tướng mới đưa ra lời kêu gọi muộn màng rằng mọi người đừng tụ tập đông người.

Một bệnh nhân Covid-19 nằm trong một chiếc xe đang chờ để được đưa tới bệnh viện ở Ahmedabad. Ảnh: AP

Đợt dịch thứ hai đã bùng nổ vào cuối tháng Hai, và đang tiếp tục hoành hành. Vào hôm 22/4, số ca nhiễm bệnh mới trong ngày đã chạm mức 332.394 người và số người chết là 2.255. Đến hôm 24/4, con số đã lần lượt tăng lên là 349.158 và 2.759. Cả hai con số có thể được báo cáo dưới mức thực tế; thứ nhất vì nhiều người trong số những người bị nhiễm vẫn không có triệu chứng và xét nghiệm không đầy đủ, và thứ hai vì các bang dường như đã hướng dẫn các bệnh viện không ghi nhận Covid-19 là nguyên nhân gây tử vong.

Điều đáng lý có thể làm chậm hoặc ngăn chặn được làn sóng thứ hai là một đợt tiêm chủng vaccine tích cực hơn. Với những khó khăn về vấn đề hậu cần, tại sao Ấn Độ không thúc đẩy tiêm chủng nhiều hơn? Có lẽ là vì không ai nhìn thấy làn sóng thứ hai sẽ tới.

Cách tiếp cận của Ấn Độ đối với vaccine không giống như Mỹ. Mỹ đã bơm hàng tỷ USD vào các công ty phát triển vaccine - điều mà chính quyền ông Trump làm đúng một cách ngoạn mục. Đối với Ấn Độ, chỉ vào hôm 19/4, Bộ tài chính mới phê duyệt khoản tài trợ 602.011 USD cho hai nhà sản xuất vaccine SII và Bharat Biotech.

Và điều có thể giúp cảnh báo khi làn sóng Covid-19 thứ hai sắp tới là việc giải trình của đủ các bộ gen của virus nhằm theo dõi các biến thể đột biến của virus - và Ấn Độ vẫn chưa làm được điều này.

Vậy... điều gì là quan trọng?

Tất cả các quyết định đều mang tính đánh đổi và những quyết định được đưa ra bởi giới lãnh đạo chính trị, các quan chức và công dân Ấn Độ là những điều biết nói về những gì mà họ coi là thực sự quan trọng.

Đối với giới lãnh đạo, đây rõ ràng là lựa chọn giữa chính trị và kinh tế. Có vẻ như mọi người cảm thấy việc số ca bệnh tăng rất cao là cái giá xứng đáng để đổi lấy việc tổ chức bầu cử ở 4 bang. Và tới khi các ca bệnh gia tăng, các bang lại trì hoãn việc thiết lập các biện pháp ngăn chặn nhằm chống lại đại dịch (hành động này gây thiệt hại nhiều hơn cho kinh tế).

Đối với những người khác, các biện pháp chống Covid-19 đã bộc lộ rõ những gì là quan trọng nhất với họ. Đối với một số người giàu, hoặc trẻ, hoặc cả hai, điều quan trọng là khoảng thời gian vui vẻ ngay giữa đại dịch. Đối với các tín hữu, điều quan trọng với họ là tôn giáo; và rất ít các nhà lãnh đạo chính trị dám chỉ trích họ vì sợ ảnh hưởng tới số phiếu bầu.

Nhiều giàn hỏa táng nạn nhân Covid-19 bốc cháy tại một điểm hỏa táng hàng loạt ở New Delhi. Ảnh: AP

Và vì vậy, vào thời điểm mà lẽ ra chỉ có khoa học và dữ liệu là động lực cho mọi quyết định, chúng ta lại để chính trị, tôn giáo và các mối quan tâm về kinh tế trong ngắn hạn, sự thỏa mãn tức thì,... ra quyết định. Và tới khi sự đã rồi, thì lại cố hợp thức hóa hành động của mình bằng cách chỉ vào khoa học và dữ liệu cho thấy Ấn Độ đang làm tốt hơn các nước khác.

Và ta đã thấy kết quả của những lựa chọn này ở xung quanh ta. Như một ban nhạc nổi tiếng đã từng có câu hát: "Nếu trồng băng giá, bạn sẽ thu hoạch gió." Giờ thì Ấn Độ thu hoạch hẳn một cơn lốc.

Hung Dang